Prematüre bebeği olan anne-babaların yoğun bakım ünitesindeki stresörlerden etkilenme düzeylerine hemşirelik yaklaşımlarının etkisi
Yükleniyor...
Tarih
2004
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde prematüre bebeği olan anne-babalara üniteye yatışta uygulanan stres azaltıcı hemşirelik yaklaşımlarının anne ve babaların ünitedeki stresörlerden etkilenme düzeylerine etkisini ve stresle baş etme, destek sistemlerinden yararlanma durumlarını belirlemek amacıyla yapılan bu araştırmanın sonuçlarına göre; İlk aşamada, araştırmada kullanılacak olan YYBÜ Anne-Baba Stres Ölçeği (YYBÜ Anne-Baba Stres Ölçeği)ʼnin Geçerlilik ve Güvenilirlik çalışmaları yapılmıştır. Mayıs-Aralık 2003 tarihleri arasında, 4 hastanenin YYBÜʼde tedavi gören, araştırmaya katılmayı kabul eden ve sınırlamalara uyan, prematüre bebek anneleri ve ulaşılabilen babalar olmak üzere toplam 123 kişi ile görüşülmüştür. Kendall Uyuşum Katsayısı (W) (Kendall Coeficient of Concordance) korelasyon testi uygulanarak, ölçekteki 29 maddenin içerik geçerliliği için 9 uzmanın verdiği puanlara göre yapılan istatistiksel analizde , uzmanların maddelerin içeriği konusunda görüş birliğine vardıkları saptanmıştır; Kendallʼs W= 0.063, (p>0.05). Kontrol grubu annelerin yaşlarının, evlilik yıllarının, son 1 yıl içinde yaşamlarını etkileyecek stresli bir olay yaşama durumlarının YYBÜ Anne-Baba Stres Ölçeğinden aldıkları puanları etkilediği (P<0.05), eğitim durumları, meslekleri, yaşadıkları yer, gebelik sayısı, düşük yapma durumları, sosyal güvence durumları, aylık gelirleri, halen yaşayan çocuk sayıları, bebeğin bakımında anne-babaya yardımcı bir kişinin olup olmaması durumlarının etkilemediği saptanmıştır (P>.05). Çalışma grubu annelerin YYBÜ Anne-Baba Stres Ölçeğinden aldıkları puanların yaşlara, eğitim durumlarına, mesleklerine, evlilik yıllarına, son 1 yıl içinde yaşamlarını etkileyecek stresli bir olay yaşama durumlarına, yaşadıkları yere, gebelik sayılarına, düşük yapma durumlarına, sosyal güvence durumlarına, aylık gelirlerine, halen yaşayan çocuk sayısına ve bebeğin bakımında anne-babaya yardımcı bir kişinin olup olmamasına göre farklılık göstermediği saptanmıştır (p>0.05). Kontrol grubu annelerin, bebeklerinin gestasyon yaşı, doğum kiloları, bebeklerini yenidoğan yoğun bakım ünitesinde ziyaret etme sayıları ve bebeklerinin solunum cihazına bağlanma durumlarının YYBÜ Anne-Baba Stres Ölçeğinden aldıkları puanları etkilediği (p<0.05), bebeklerinin cinsiyeti, doğum şekli, 5. dakika apgar skorları, majör problem sayıları ve yaşları (gün)ʼnın etkilemediği saptanmıştır. (P>0.05). Çalışma grubu annelerin stres puanlarının, bebeklerinin solunum cihazına bağlanma durumlarına göre farklılık gösterdiği (p<0.05), bebeklerinin cinsiyeti, gestasyon yaşı, doğum şekli, doğum kilosu, 5. dakika Apgar skorları, bebeklerini yenidoğan yoğun bakım ünitesinde ziyaret etme sayılarına, majör problem sayısı ve yaşlarına (gün) göre farklılık göstermediği saptanmıştır (p>0.05). Kontrol grubu annelerin çoğunluğu 1-3 adet başetme yöntemi uygularken, çalışma grubu annelerin tamamına yakının 7 ve yukarı başetme yöntemi uyguladığı belirlenmiştir. Araştırma kapsamına alınan babaların %77.5ʼinin 1-5 yıldır evli olduğu, %72.2ʼinin son 1 yıl içinde yaşamlarını etkileyecek bir stres yaşamadıkları, %66.2ʼsinin 1-2 kez bebeklerini yenidoğan yoğun bakım ünitesinde ziyaret ettikleri saptanmıştır. Sürekli kaygı puanları yönünden çalışma grubu (41.88) ve kontrol grubu (40.21) babalar arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır (t=-0.740, P>0.05). Çalışma ve kontrol grubu babaların YYBÜ Anne-Baba Stres Ölçeği puanları ile durumluk anksiyete puanları arasındaki korelasyon değerleri 0.55 ve 0.73 arasında dağılım göstermiştir. Çalışma grubunu oluşturan babaların genel puan ortalaması 3.03+0.48, kontrol grubunu oluşturan babaların genel puan ortalaması 3.22+0.52ʼdir Çalışma ve kontrol grubu babaların genel puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanamamıştır (t=1.15, P>0.05). Kontrol grubu babaların evlilik yılları ve son 1 yıl içinde yaşamlarını etkileyecek stresli bir olay yaşama durumlarının YYBÜ Anne-Baba Stres Ölçeğinden aldıkları puanları etkilediği (P<0.05), eğitim durumları, meslekleri, yaşanılan yer, gebelik sayısı, düşük yapma durumları, sosyal güvence durumları, aylık gelirleri, halen yaşayan çocuk sayısı ve bebeğin bakımında anne-babaya yardımcı bir kişinin olup olmaması durumlarının etkilemediği (P>0.05) saptanmıştır. Çalışma grubu babaların YYBÜ Anne-Baba Stres Ölçeğinden aldıkları puanları son 1 yıl içinde yaşamlarını etkileyecek stresli bir olay yaşama durumlarının etkilediği (P<0.05), sosyal güvence, aylık gelir, halen yaşayan çocuk sayısı, bebeğin bakımında aileye yardımcı kişi olup olmaması durumlarının YYBÜ Anne-Baba Stres Ölçeğinden aldıkları puanları etkilemediği görülmüştür (P>0.05). Kontrol grubu babaların, bebeklerinin gestasyon yaşının YYBÜ Anne-Baba Stres Ölçeğinden aldıkları puanları etkilediği (p<0.05), bebeklerinin cinsiyeti, doğum şekli, doğum kilosu, 5. dakika Apgar skorları, bebeklerdeki majör problem sayısı, bebeklerin yaşları (gün), bebeklerini yenidoğan yoğun bakım ünitesinde ziyaret etme sayılarının etkilemediği (p>0.05), bebeklerinin solunum cihazına bağlanma durumlarının etkilediği saptanmıştır (p<0.05). Çalışma grubu babaların, bebeklerinin cinsiyeti, gestasyon yaşları, doğum şekli, doğum kilosu, 5. dakika Apgar skorları, bebeklerdeki majör problem sayısı, bebeklerin yaşları (gün), bebeklerini yenidoğan yoğun bakım ünitesinde ziyaret etme sayılarının etkilemediği (p>0.05), bebeklerinin solunum cihazına bağlanma durumlarının YYBÜ Anne-Baba Stres Ölçeğinden aldıkları puanları etkilediği saptanmıştır (p<0.05). Çalışma ve kontrol grubu babaların stres puanları uyguladıkları stresle başetme yöntem sayısına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermemektedir (P>0.05). Anne ve babaların ölçeğin alt gruplarından aldıkları puanların ortalamaları arasında istatistiksel olarak fark bulunamamasına karşın, ölçeğin tümüne bakıldığında annelerin stres puanı ortalamalarının babaların stres puan ortalamasından istatistiksel olarak farklı olduğu ve babaların stres puan ortalamalarının annelerden yüksek olduğu bulunmuştur (t=2.47, P<0.05)
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği A.B.D.
