Bornova iklim ve toprak şartlarında arpa bitkisinin toprak ve mineral gübrelerden aldığı öz bitki besinlerinin miktarlarına dair bir araştırma
Küçük Resim Yok
Tarih
1971
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Bu araştırma, arpa bitkisinin topraktan ve gübreden aldığı elementlerini tayin etmek, bitkiye verilen besin elementlerinin alınmasında birbirleriyle olan ilişkilerini belirtmek ve aynı zamanda gübrelemenin arpanın kalite ve kalitesi üzerine olan etkilerini tespit etmek amacı ile yapılmıştır. Bu maksatla Bornova ovasının büyük bir kısmını teşkil eden aluviyal topraklar üzerinde üç yıl süre ile tarla denemeleri ve bu denemelerin niteliğini açıklayan ilgili laboratuar çalışmaları yapılmıştır. Netice olarak istatistiki metodların uygulanması ile elde edilen sonuçlar şöyledir: 1-Uygulanan azot dozları, arpanın dane ve saman verimini linear bir şekilde (%1 seviyede önemli) arttırmış ve azot seviyelerinin ise farklı potas seviyelerinde verime etkilerinin farklı olduğu görülmüştür. Fosforlu ve potaslı gübrelerin dane ve saman ürününü önemli bir seviyede arttırmaması be besin maddelerinden fosforun toprakta fiske edilmesi ve potasın ise yetere kadar bulunmasından ileri geldiği kanısını vermektedir. 2-Azotlu gübrenin 1000 dane ağırlığına etkisi (%1 seviyede önemli) negatif yönde olmuş ise de, hektolitre ağırlığı ile olan ilişkisinin (%5 seviyesinde) önemli olduğu görülmüştür. 3-Araştırma gübrelerinin, arpanın %kül muhtevasına etkisi de incelenmiş ve azotlu gübrelerin, sağlandığı ürün fazlalığı dolayısı ile kül %'sinin azot seviyelerine bağlı olarak, linear bir şekilde dane ve saman ürününde düştüğü tespit edilmiştir. Buna mukabil fosforlu gübrelerin danenin %kül muhtevasını %5 seviyesinde önemli derecede arttırmış olduğu halde, samandaki %kül miktarı ile istatistiki bakımdan önemli bir korelasyon bulunmamıştır. 4-Arpanın kalite özelliklerinden en önemlisi ihtiva ettiği ham protein dolayısı ile % total N miktarı olduğuna göre verilen azotlu gübreler %total N miktarı %1, fosforlu gübreler %5 seviyesinde önemli derecede arttırmış fakat potaslı gübrelerin etkisi görülmemiştir. 5-Dane ve samandaki %P muhtevasına azot, fosfor ve potasyumun etkisine gelince; azotlu gübrenin, dane ve samandaki %P miktarına negatif etkisi olduğu görülmüştür. Fosforlu gübrelerin uygulanması, danedeki %P miktarını önemli derecede arttırmış olmasına karşılık, samandaki %P miktarı ile önemli bir ilişkisi bulunamamıştır. 6-Azotlu gübrenin dane ve samandaki %K miktarına negatif yönde etkili olduğu, fosforlu gübrelerin ise, yalnız danedeki %K miktarını arttırmış olmasına rağmen, samandaki %K miktarları ile istatistiki bakımdan önemli bulunmadığı potaslı gübrelerin de dane ve samanın %K miktarlarına önemli derecede etki yapmadığı müşahade edilmiştir. 7-Arpanın, dane ve samanı ile birlikte kaldırdığı N, P ve K miktarlarına azotlu gübrelerin etkisi, pozitif olmuş (%1 seviyede) ve azot seviyelerine bağlı olarak bu besin maddelerinin sömürülmesi linear bir şekilde artmıştır. Farklı potas seviyelerinde azotlu gübrelerin toprak ve mineral gübrelerden sömürülen N, P ve K miktarlarına etkisi %1 seviyesinde önemli bulunmuştur. Fosforlu gübreler, arpanın sömürdüğü azot ve potasyum miktarlarını istatistiki bakımdan önemli olarak etkilenmemesine rağmen bu gübrelerin arpanın kaldırdığı fosfor miktarlarına bariz bir etkisi (%1 seviye) müşahade edilmiştir. 8-Deneme yıllarının ortalaması olarak, arpanın, azotlu gübre verilmeksizin potaslı gübrelerin uygulanması ile topraktan kaldırdığı azot miktarları %95 ihtimalle artmış olmasına rağmen, fosforlu gübrelerin bu yönde bariz bir etkisi verilmemiştir. Azotlu gübrelerin artan miktarları ile orantılı olarak arpa bitkisinin kaldırdığı azot miktarı fazlalaşmakta fakat gübreden % faydalanma oranı ise düşüktür. Özellikle potaslı gübreler, azotlu gübrenin alınımına ve dolayısıyla ile de % faydalanma oranına, antogonist etkilerinden dolayı negatif etki yapmıştır. Arpa bitkisi deneme şartlarında azotlu gübreden %22,83-21,13 nispetinde faydalanmıştır. 9-Topraktan alınan fosfor miktarları üzerine, azotlu ve potaslı gübrelerin pozitif yönde etkili olduğu tespit edilmiştir. Fosforlu gübrenin büyük bir kısmının fiske edilmesi sebebi ile, arpanın bu gübreden ancak %0,46-2,03 oranında faydalandığı görülmektedir. 10-Azotlu gübrelerin uygulanması ile topraktan kaldırılan potasyum miktarının arttığı anlaşılmış olmakla beraber, fosforlu gübrelerin bu yönde bariz bir etkisi müşahade edilmemiştir. Potaslı gübrelerden arpanın faydalanması üzerine azotun antogonist etkisi dolayısıyla alınan potasyum miktarında ortalama %17.50 düşme müşahade edilmiştir. Her üç yılın ortalaması olarak arpa, verilen potaslı gübrenin %7,50'inde faydalanmış bulunmaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Anahtar kelime mevcut olmadığı için bu alan boş bırakılmıştır.
