Uluslararası teknoloji yayılmasının yenilik performansı üzerine etkisi: Türk imalat sanayi üzerine bir uygulama
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Küreselleşen dünya ekonomisinde yoğunlaşan rekabet baskısı, sürekli büyümeyi hedefleyen ekonomilerin pazar paylarını daha da güçlendirmesini zorunlu hale getirmektedir. Bu ise günümüzde teknolojik yeniliklere ve bunların temel kaynağı olan bilimsel bilgiye sahip olmayı gerektirmektedir. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı, uluslararası teknoloji yayılma kanallarının Türk imalat sanayinde faaliyet gösteren firmaların yenilik performansı üzerine etkilerini, teknoloji özümseme yeteneği ve yeni ürün satışları gibi göstergeler kullanarak incelemektir. Çalışmanın amacı doğrultusunda Yıllık İş İstatistikleri, Ar-Ge Faaliyetleri ve Yenilik Araştırması anketlerinden elde edilen yaklaşık 300.000 adet veri eşleştirilerek 2009–2015 dönemini kapsayan 311 firmaya ait 790 gözleme ulaşılmıştır. Sistem GMM tahmincisine dayalı olarak elde edilen sonuçlar, yurt içi Ar-Ge stoklarının ve özellikle teknoloji özümseme yeteneğinin firmaların yenilik performansı üzerinde anlamlı ve güçlü bir pozitif etkisi olduğunu göstermektedir. Yenilik performansı üzerinde en fazla etkiye sahip uluslararası yayılma kanalının doğrudan yabancı yatırımlar (DYY) olduğu, bunun arkasından ise ihracat kanalının geldiği görülmektedir. Bununla birlikte, firma büyüklüğünün yenilik performansı üzerindeki anlamlı ve pozitif etkisi, ölçek ekonomileri ile yenilik performansı arasında pozitif yönlü bir ilişkinin varlığına işaret etmektedir. İhracat kanalıyla teknolojik bilgi yayılmasının yenilik performansı üzerine anlamlı ve pozitif etkisi, yerli firmalar ortalamanın üzerinde teknoloji özümseme yeteneğine sahip olduklarında çok daha güçlü bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Teknoloji transferi yoluyla bilgi yayılmasının yenilik performansı üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmazken, ancak yüksek teknoloji özümseme yeteneğine sahip firmalar ekseninde anlamlı ve güçlü bir pozitif etkisi ortaya çıkmaktadır. Doğrudan yabancı yatırımlar kanalıyla bilgi yayılması ise, sadece ortalamanın altında teknoloji özümseme yeteneğine sahip firmaların yenilik performansında büyük bir artış sağlamaktadır. Bununla birlikte, teknoloji özümseme yeteneği ve uluslararası yayılma kanallarının firmaların yenilik performansı üzerine etkileri sektörel teknoloji yoğunluğuna göre anlamlı düzeyde farklılıklar göstermektedir. Çalışma bulguları, daha çok orta-yüksek teknoloji yoğun endüstri kollarında faaliyet gösteren yerli firmaların yenilik performansı üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkiye sahip olduğunu işaret etmektedir. Sonuç olarak, devlet özellikle orta-yüksek teknoloji yoğun sektörlerde yurt içi Ar-Ge faaliyetlerini ve en önemli uluslararası yayılma kanalı olan DYY'yi teşvik ederek yerli firmaların yeni ürün satışlarını artırmalı ve böylece kalıcı iktisadi büyümenin zemini oluşturulmalıdır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Uluslararası Teknoloji Yayılma Kanalları, Yenilik Performansı, Teknoloji Özümseme Yeteneği, Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Teknoloji Transferi, International Technology Diffusion Channels, Innovation Performance, Technology Absorptive Capacity, Foreign Direct Investment, Technology Transfer
