Brezilya müziğinde Afrika Kökenli Gelene
Dosyalar
Tarih
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
Özet
Batı Afrikaʼdaki Benin Körfezi ile, onun güneyindeki Angola ülkesi, günümüzden 150.000 yıl öncesinden başlayarak, homo sapiens soyunun en eski yerleşim yerlerinden biri olmuşlardır. Bu halklar arasındaki büyük bir gruba Yorubalar denir. Yorubaların da bir çok alt-kültürleri vardır. Bunlar sık-sık aralarında savaşmışlar; kazanan taraf öbürlerini esir alarak, avrupalı köle tacirlerine satmışlardır. Bunlar, köle tacirlerinin zoruyla, Amerika, Avrupa ve Asyaʼya köle olarak götürülmüşlerdir. Asya ve Avrupaʼya götürülen köleler asimile olmuşlar; Amerikaʼya götürülen köleler ise, plantasyonlarda hep beraber çalıştıkları için, kültürlerini korumuşlardır. Farklı Afrika kökenlerinden gelen kölelerin geleneklerinin kaynaşmasından, bir Afrika-Brezilya dini doğmuştur. Köle sahibi kolonyalistler, yaptıklarını haklı göstermek için, köleleri vahşetten kurtarıp Hıristiyanlığa davet ettiklerini ileri sürüyorlardı, fakat bu sadece propagandaydı. Hristiyanlığa göre, hıristiyan olan kölelerin sahipleriyle aynı statüye gelmeleri gerekecekti ki, beyazlar bunu istemiyorlardı. Bunun için, “senkretik din” denilen bir örgütlenme tarzı ortaya çıkardılar. Afrikalılar çok sayıda tanrıya (Orişalara) inanmaktaydılar. Katolik kilisesi ise, orişaları hristiyan azizleriyle özdeşleştirme yolunu tuttu. Bu durum sosyal ayrımcılığa çok elverişli idi: köleler ne tam hıristiyan, ne de tam bir afrikalı idiler. Ayrımcılığa dayalı bu sosyal yapı köleliğin ilga edilişinden sonra da sürdü. 21. yyʼda, Katoliklik Brezilyaʼda gücünü yitirmeye başladı. Katolik Kilisesiʼni terk eden kitleler Evanjelizm adlı yeni dine doğru akmaya başladılar. Orişalara bağlı olan afrikalı gruplar ise, kiliseden uzaklaşıp, kendi dergahlarında biraraya gelme sürecine yöneldiler. Afrikadan gelen bu köleler 20. yyʼda üç ayrı inanç örgütü oluşturmuşlardı: Macumba, Umbanda ve Candomblé. Bunların arasında en sıkı ve geleneklere bağlı olanı Candomblédir. Candombléde dua dans yoluyla yapılır ve her Orişanın kendine ait bir dans ediş stili ve ritmi vardır. Dans ederken, eğer Orişa isterse, inananın bedenini sahiplenebilir. Onun bedeni aracılığı ile insanlarla iletişim kurar. Yapılan müzik sabit bir ritim üzerine söylenen sözlerden oluşur. Her orişa için ayrı-ayrı ritimler varken, ezgiler için böyle bir düzenleme yoktur. Afrikaʼdan getirilen kölelerin diğer halklarla etkileşiminden dolayı, sözler değişik yapı ve karekterdeki ezgiler ile söylenebilir. Dizi olarak majör, minör, çeşitli pentatonlar veya modlar kullanılabilir.