Removal of toxic species (NO3 -, F-) from water by ion exchange, electrodialysis and sorption methods
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2006
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Yeraltı ve yeryüzü sularındaki nitrat kirliligi dünyada önemli bir sorun olusturmaktadır. Yeraltı sularındaki nitratın yüksek derisimlerine ziraatta yogun gübreleme çalısmaları, insan ve hayvan atıkları, evsel ve sanayi atık sularının kontrolsüzce topraga desarj edilmesi neden olmaktadır. Bu çalısmada, iyon degistirme ve elektrodiyaliz yöntemleri ile sulardan nitratın giderilmesi incelenmistir. Kuvvetli bazik anyon degistirici reçine olan Purolite A 520E ticari reçinesi nitrat giderimi için kullanılmıstır. Kesikli ve sürekli islemler model çözeltiler ve ülkemizin Batı Anadolu bölgesindeki zirai uygulama yapılan bir bölgedeki yeraltı suları kullanılarak gerçeklestirilmistir. Reçine miktarının, reçine tanecik boyutunun, karıstırma hızının, sıcaklıgın, nitrat derisiminin, diger iyonların varlıgının nitrat giderimi üzerine etkisi gibi degisik deneysel parametrelerin etkileri incelenmistir. Reçinenin denge ve kinetik davranısları incelenmistir. Çesitli modeller kullanılarak kütle aktarım mekanizmaları bulunmaya çalısılmıstır. Yeraltı suyundan nitrat giderimi için kolon adsorpsiyon-elüsyon çalısmaları uygulanmıstır. Nitrat bu reçineden 0.6 M NaCl çözeltisi ile nicel olarak tamamen sıyrılabilmistir. Sudan nitratın elektrodiyaliz ile ayrılması, uygulanan gerilim, akıs hızı, çözeltideki nitrat derisimi, diger iyonların etkisi gibi besleme karakteristiklerinin bir fonksiyonu olarak incelenmistir. Deneylerde, Tokuyama firması tarafından üretilen modifiye edilmis, model TS-1-10 Elektrodiyaliz cihazı kullanılmıstır. Denemeler sırasında derisik ve seyreltik tankların giris ve çıkıs akımları belirli aralıklarla, akım 0,01 A degerine düsene dek ölçülmüstür. Özgül güç tüketimi (SPC) sadece membran dizisindeki, elektrik enerjisi tüketimi olarak hesaplanmıstır. Yeraltı suyundan nitrat giderimi için elektrodiyaliz ve iyon degistirme yöntemleri birbiri ardından kullanılmıstır. Nitrat, yeraltı suyundan etkili bir sekilde giderilmistir. Su kaynaklarındaki florür iyonunun yüksek derisimlerine dogal jeolojik olusumlar ve sanayi atık sularının desarjı neden olmaktadır. Florür iyonu derisim degerlerine baglı olarak dislerde kalıcı lekelere ve iskelet sisteminde florosis denilen hastalıga ve ileri boyutta toksik etkilere sebep olur. Tezin bu çalısmasında, kesikli deney sartları kullanarak, sulardan florur iyonu gideriminde modifiye edilmis dogal zeolitin rolü incelenmistir. Dogal zeolit olarak Manisa-Gördes yöresindeki clinoptilolite kullanılmıstır. Zeolit örnekleri, HNO3 çözeltisi ile (ZEO-1), NaNO3 çözeltisi ile (ZEO-2) ve su ile (ZEO-2), muamele edilmistir. Bu zeolitlere Al3+, La3+ ve ZrO2+ metal iyonları baglanmıstır. ZEO-1 tipi zeolit daha yüksek metal baglama kapasitesi göstermistir. Florür iyonunun giderimine iliskin zeolitin denge sartları verilmistir. ZEO-1 tipi zeolit ile iyi bir verimle florür giderimi saglanmıstır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Nitrat ve florür giderimi, iyon degistirme, elektrodiyaliz, Purolite A 520E, hibrid proses, zeolit, clinoptilolite., nitrate and fluoride removal, Ion Exchange, Electrodialysis, Purolite A 520E, hybrid process, zeolite, clinoptilolite., Kimya Bölümü A.B.D.
