Koroner arter cerrahisinde klonidin premedikasyonunun anestezi indüksiyonunda hemodinamik stabilite ve fentanil gereksinimi üzerine etkisi

ÖZET Oksijen sunum-kullanım dengesinin çok önemli olduğu bilinen koroner vasküler kapasitesi sınırlı hastalarda, oksijen kullanımını arttırdığı bilinen KAH, MAP, preload (PCWP) ve kontraktilite gibi parametrelerde gerekli oranda stabilite sağlanması için premedikasyon özel bir önem taşır. Gerek hastaların operasyona geliş, gerekse hemodinamik değişikliğin en fazla olabileceği indüksiyon dönemi bu açıdan en fazla risk taşıyan dönemlerdir. Bu dönemlerdeki stabilitenin perioperatif anestezik gereksinimi üzerine etkisi büyüktür. Koroner arter cerrahisinde, hipertansif ve iyi sol ventrikül fonksiyonuna sahip hastalarda, premedikasyonda morfin, klonidin veya ikisinin birlikte kullanılmasının, hastaların operasyon salonuna geliş ve indüksiyon dönemlerinde hemodinamik stabilite ve fentanil dozu üzerine etkileri araştırıldı. Verilen premedikasyona göre 1., 2. ve 3. grup olarak adlandırdığımız 10'ar kişilik 3 gruba ait olgular ASA III ve IV sınıfında ve EF>40 idi. Operasyon öncesi gecede her üç gruba da standard olarak 10 mg diazepam po verildi. Operasyondan 90 dakika önce 1. gruba 0.15 mg/kg morfin; 2. gruba 2 ngr/kg klonidin; ve 3. gruba 0.15 mg/kg morfin + 2 ugr/kg klonidin verildi. İndüksiyon öncesi 42monitorizasyon sağlandıktan sonra her üç gruba da EEG ile standard anestezi derinliği sağlanıncaya kadar sabit hızla fentanil verildi. Hastaların tümünde indüksiyonda %100 oksijen, pankuronyum, tiyopental Na+ ve lidokain olmak üzere Standard bir anestezi protokolü uygulandı. Hemodinamik ölçümler, monitorizasyon işlemleri tamamlandıktan 10 dakika sonra, indüksiyonun tamamlanmasından 2 dakika sonra, intübasyondan 3 dakika ve 10 dakika sonra yapıldı. Standard anestezi derinliği ilk iki grupta benzer dozda fentanil ile sağlanırken, 3. grupta fentanil dozu yaklaşık %50 azalma gösterdi (p<0.01). Hastaların ameliyathaneye gelişlerinde alınan kontrol değerlerinde KAH ve MAP, klonidin ile premedike edilmiş olan 2. ve 3. grupta, 1. gruba göre anlamlı olarak düşük bulundu (p<0.05, P<0.01). PCWP yönünden gruplar karşılaştırıldığında aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). SVI kontrol değeri ise 3. grupta diğer iki gruptan anlamlı olarak düşük bulundu (p<0.05). Sonuç olarak morfin ve klonidinin birlikte kullanıldığı 3. grupta hemodinamik stabilitenin daha iyi sağlandığı, miyokardın 02 sunum-kullanım dengesinin daha iyi korunduğu; yanısıra indüksiyonda fentanil gereksiniminde %50 oranında azalma sağlandığı saptandı. Klonidinin bu tür hastalarda premedikasyonda adjuvan bir ajan olarak kullanılmasının yararlı olacağı kanısına varıldı. 43