Ege Bölgesi'nin bazı ilçelerinde kum sineklerinin doğadan toplanan popülasyonlarında insektisit hassasiyetinin belirlenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2012
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türkiye'de görülen kutanöz ve visseral leishmaniasis ile phlebovirüs enfeksiyon ajanlarına vektörlük yapan kum sineklerinin piretroit grubu insektisitlere karşı hassasiyet/direnç durumlarını saptayan bir çalışma olmaması nedeniyle, bu tez çalışmasında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) standart yöntemleri kullanılarak kum sineklerinin piretroit grubu insektisitlere karşı hassasiyet/dirençlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. DSÖ nün "Tüp Test" için belirlemiş olduğu standart protokol çerçevesinde %0.05 Deltametrin ve %0.75 Permethrin içeren insektisitli kağıtlar kullanılmıştır. Her bir insektisit grubu için çalışma 5 kez tekrar edilmiştir. Denemelerde kullanılan kum sinekleri Muğla iline bağlı düzenli insektisit kullanılan Tepecik Köyü ve herhangi bir insektisit kullanılmayan Aydın iline bağlı Başçayır Köyünden toplanmıştır. Toplanan örneklerde öncelikle hassasiyet testleri gerçekleştirilmiş, ardından örnekler diseke edilerek preparat haline getirilmiş ve Akdeniz havzası için geçerli olan tayin anahtarına göre teşhis edilmiştir. Toplam 230 ve 246 kum sineği Muğla ve Aydın illerinden toplanmış her bir tüpte 15-20 adet kum sineği olacak şekilde denemeler gerçekleştirilmiştir. Muğla için elde edilen veriler incelendiğinde 24 saat sonunda hassasiyetin Deltametrin (%0.05) için %90, Permetrin (%0.75) için %93.3 olduğu gözlenmiş ve DSÖ standartlarına göre doğrulanması gereken direncin var olduğu ortaya konulmuştur. Testlerde kontrol tüplerindeki ölüm oranı %4 olduğu için Abbott formülü ile düzeltme işlemi yapılmamıştır. Aynı çalışma Aydın'dan toplanan kum sinekleri üzerinde yapılmış ve 24 saat sonunda hassasiyetin Deltametrin için %99, Permetrin (%0.75) için %100 olduğu gözlenmiş ve DSÖ standartları çerçevesinde duyarlı olduğu belirlenmiştir. Çalışma alanlarının faunası incelendiğinde Muğla'da 3 farklı Phlebotomus (%64 P. tobbi, %30 P. papatasi, %5 P. neglectus/syriacus) ve 1 Sergentomyia cinsine dahil tür (%1 S. minuta) gözlenirken Aydın'da 4 farklı Phlebotomus (%79 P. tobbi, %9 P. neglectus/syriacus, %6 P. papatasi, %2 P. alexandri) ve 2 Sergentomyia (%2 S. minuta, %2 S. dentata) cinsine dahil tür kaydedilmiştir. Sonuç olarak insektisitlerin uzun süredir aktif olarak kullanıldığı bölgelerde Deltametrin ve Permetrin için gelişmekte olan bir direnç varlığı ve insektisit kullanılmayan bölgelerde insektisitlere karşı hassasiyetin var olduğu bu çalışma ile ortaya konulmuştur. Aynı zamanda bu çalışma ile L. infantum bulaşımı için uygun vektör kum sineği türünün bölgede varlığı ortaya konulmuştur. Bu sonuçlar, insektisitlere karşı olan hassasiyetin her alanda farklı olabileceğinin ve düzenlenecek mücadele ve kontrol programlarının bu duruma göre belirlenmesinin önemini açıkça ortaya koymaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kum sineği, vektörler, insektisit, Türkiye, Muğla, Aydın., Sandfly, Vector, Insecticide, Turkey, Muğla, Aydın, Biyoloji A.B.D.
