Türkiye'de uygulanan yağmur ormanları birliği sertifikası projelerinin tarımsal sürdürülebilirliğe etkilerinin belirlenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dünya'da her geçen gün artan nüfusun ihtiyacı olan yeterli ve güvenilir gıda gereksinimlerinin karşılanması için tarımsal üretimin ve verimliliğin artırılarak devamlılığının sağlanması gereklidir. Çiftçilerin ve işletmelerin ekonomik performanslarının artırılması, istikrarlarının sağlanması ve üretim süreçleri sırasında ekosistemin korunarak biyoçeşitliliğin bozulmasının önlenmesi için tarımda sürdürülebilirlik yöntemlerinin belirlenerek bu yöntemlerin uygulanması büyük önem arz etmektedir. Biyoçeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir tarım yoluyla gıda güvenliğinin oluşturulmasının temel alındığı yağmur ormanları birliği sertifikası uygulamaları son yıllarda sağlıklı gıdaya ulaşma konusunda artan farkındalık ile birlikte tercih edilen sürdürülebilirlik uygulamalarından biri olmuştur. Dünyada hızla artan nüfusla birlikte meydana gelen beslenme ve tarımsal üretim ihtiyacının karşılanması sırasında doğal hayatın koruma altına alınması ve sürekliliğinin sağlanması amacıyla bazı koşulların yerine getirilmesi gerekli görülmektedir. Yağmur ormanları birliği koşul olarak sunduğu standartlar ile işletmelerin çevresel, sosyal ve ekonomik sürdürülebilirlik şartlarını yerine getirmelerini sağlamaktadır. Çevresel, sosyal ve ekonomik sürdürülebilirliğe karşı tüketicilerin artan ilgisi üretimde yer alan aktörleri bu uygulamalara yönlendirmektedir. Türkiye'de henüz yeni yaygınlaşmaya başlayan yağmur ormanları birliği uygulamalarının hızla artmakta olduğu gözlenmektedir. Türkiye'de yağmur ormanları birliği sertifikası kapsamındaki projelerde sözleşmeli çalışan 250 çiftçi ve yağmur ormanları birliği sertifikası kapsamındaki projeleri yürüten 17 işleyici firma ile gerçekleştirilen veri toplama çalışmaları sırasında sahada yapılan gözlemler ve sözlü görüşmeler yağmur ormanları birliği sertifikasyon sürecinin farklı açılar ve olgular göz önüne alınarak yorumlanmasını sağlamıştır. Çalışmanın birinci bölümünde yağmur ormanları birliği sertifikasyon programına yönelik mevcut durumu gösteren veriler ve anket çalışması yapılan çiftçi ve işleyici firmalara ait demografik verilerin yorumlanması yer almaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde araştırma kapsamında çalışmaya katılan çiftçi ve işleyici firmaların sürdürülebilirliklerine yönelik araştırma bulgularına yer verilmiştir. Türkiye'de yağmur ormanları birliği sertifikasyon programı ile üretimlerini sürdüren çay ve fındık çiftçilerinin sürdürülebilirlik indeks değeri 0,88 olarak hesaplanmıştır. Sürdürülebilirlik yaklaşımları arasında en çok önem verilen sürdürülebilirlik boyutu 0,51 ile çevresel boyut olmuştur. Sosyal boyut 0,29 ile çevresel boyuttan daha az önem verilen sürdürülebilirlik boyutu olmuştur. Ekonomik boyut 0,08 ile en az önem verilen sürdürülebilirlik boyutu olmuştur. Çay çiftçileri için sürdürülebilirlik indeksi 0,88 olarak hesaplanırken, fındık çiftçileri için sürdürülebilirlik indeksi 0,89 olarak hesaplanmıştır. İndeks değerleri yağmur ormanları birliği sertifikasyon programının çay ve fındık çiftçilerinin sürdürülebilirliğine olumlu yönde etki etki ettiğini ortaya koymaktadır. Türkiye'de yağmur ormanları birliği sertifikasyon programı proje yürütücüsü olan çay ve fındık sektöründe faaliyet gösteren işleyici firmaların sürdürülebilirlik indeks değeri 0,98 olarak hesaplanmıştır. Sürdürülebilirlik yaklaşımları arasında en çok önem verilen sürdürülebilirlik boyutu 0,47 ile çevresel boyut olmuştur. Sosyal boyut 0,31 ile çevresel boyuttan daha az önem verilen sürdürülebilirlik boyutu olmuştur. Ekonomik boyut 0,19 ile en az önem verilen sürdürülebilirlik boyutu olmuştur. Çay sektöründe faaliyet gösteren işleyici firmalar için sürdürülebilirlik indeksi 0,97 olarak hesaplanırken, fındık sektöründe faaliyet gösteren işleyici firmalar için sürdürülebilirlik indeksi 0,98 olarak hesaplanmıştır. İndeks değerleri, Türkiye'de yağmur ormanları birliği sertifikasyon programı projelerinin yürütücüsü olan çay ve fındık sektöründe faaliyet gösteren işleyici firmaların sürdürülebilir olduğunu göstermektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Yağmur Ormanları Birliği, sürdürülebilirlik indeksi, sürdürülebilirlik, tarımsal sürdürülebilirlik, çay, fındık., Rainforest Alliance, sustainability index, sustainability, agricultural sustainability, tea, hazelnut.
