Dişhekimliğinde bilgisayarlı dijital fark (digital subtraction) radyografisinde kullanılmak üzere yeni bir dental yazılım programı hazırlanması ve in vitro-in vivo araştırmalarla etkinliğinin değerlendirilmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2005
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Belirli zaman aralıklarıyla aynı bölgeden alınan radyografik görüntülerin karşılaştırılmasında tanıyı etkileyen temel problem, bir hastalığın ilerlemesi ya da gerilemesi ile ilgili olan görüntü özelliklerinin görüntü üzerinde belirlenmesidir. Farklı zamanlarda alınan röntgen film çiftlerinin görsel olarak karşılaştırılması sırasında radyografik değişiklik olan alan üzerine anatomik detayların süperpoze olması sonucu oluşan yapısal kirliliğinin karışıklığa sebep olduğu bilinen bir durumdur (14, 23, 25, 34, 51, 53, 67, 68, 69, 70, 118). Dijital fark radyografisi (DFR) ise bu sorunu ortadan kaldırmayı amaçlayan ve aynı anatomik bölgenin ardışık röntgen filmlerinin değerlendirilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Dişhekimliğinde periodontal hastalıklara bağlı alveol kemiği değişikliklerinin belirlenmesi, apikal patolojilerin değerlendirilmesi, arayüz çürüklerinin tanısı ve implantları çevreleyen kemik değişikliklerin izlenmesi amacıyla DFR kullanılmaktadır (14, 18, 43, 48, 52, 78, 104, 115). Başarılı bir DFR görüntüsü elde edilirken, görüntüleme geometrisi ile radyografik densite ve kontrastın standart olması gerekmektedir. Densite ve kontrast standardizasyonu için Ruttimann ve ark.nın geliştirdiği dijital kontrast düzeltme metodunun kullanımı oldukça yaygındır (85). Geometrik standardizasyon için ise bireysel olarak hazırlanan, ölçü maddesi ve akrilik kullanılarak yapılan oklüzal stent ve sefalostat cihazları kullanılmıştır (13, 14, 19, 21, 22, 23, 32, 42, 51, 52, 53, 56, 67, 68, 85, 102, 108, 110, 112). Bunların dışında, Dunn ve ark. da farklı projeksiyon açılarında alınan görüntü çiftleri arasında geometrik eşleştirme sağlayabilmek amacıyla 4 referans noktasının kullanıldığı bir matematiksel teknik ortaya koymuşlardır (19). Bu çalışmalar ışığında DFRʼde kullanılmak üzere görüntülerin geometrik olarak eşleştirilmesinin yanı sıra radyografik densite ve kontrast standardizasyonunu sağlayan, görüntü bükülmesi ve histogram düzleştirilmesi fonksiyonlarına sahip yeni bir bilgisayar programı geliştirilmiştir. Yeni yazılımın etkinliği ve uygulanabilirliğinin in vitro ön çalışmalar ile gösterilmesini takiben, yazılımın performansının değerlendirildiği in vivo araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Farklı hasta gruplarından tedavi öncesi ve tedavi sonrasında görüntü çiftleri elde edildikten sonra, yeni geliştirilen yazılım ve üç farklı görüntü işleme programı kullanılarak bu görüntü çiftlerinin fark görüntüleri oluşturulmuştur. Elde edilen fark görüntüleri gözlemciler tarafından kör bir çalışma kapsamı içinde değerlendirilerek, programların performansları kantitatif olarak belirlenmiştir. In vitro ve in vivo çalışmalarımızın sonuçları, yeni geliştirilen bilgisayar programının klinik uygulamalarda elde edilen röntgen film çiftlerinin fark görüntülerini etkin bir şekilde oluşturabildiğini göstermiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Oral Diagnoz ve Radyoloji A.B.D.
