Anestezi yoğun bakıma yatan genel cerrahi hastalarında mortalite ile ilişkili faktörlerin araştırılması
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Amaç: Yoğun bakım üniteleri (YBÜ), hayati fonksiyonların devamı için destek ünitelerinin kullanıldığı, ileri sağlık problemleri olan hastaların takip ve tedavi edildiği özel birimlerdir. Genel cerrahide gerçekleştirilen büyük ve özelleşmiş ameliyatlar sonrası veya akut mezenter iskemi, intraabdominal sepsis, şiddetli pankreatit ve travma gibi durumlarda hastaların 3. basamak yoğun bakımda izlenmesi gerekmektedir. Çalışmamızda, hastanemizin genel cerrahi kliniğinde tedavi edilen ve takibinde 3. basamak yoğun bakım ihtiyacı gelişen cerrahi hastaların klinik özelliklerini ve yoğun bakıma yatış anındaki biyokimyasal ve klinik parametrelerin mortaliteyi öngörmedeki etkisini incelemek ve mortalite oranlarını değerlendirmek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma Ocak 2018 - Aralık 2023 arasında Ege Üniversitesi Genel Cerrahi Kliniği'nden Anestezi Yoğun Bakım Ünitesi'ne transfer edilen 231 hasta üzerinde yapıldı. Solid organ nakilli hastalar ve <18 yaş hastalar çalışma dışı bırakıldı. Hastaların demografik verileri, klinik ve laboratuvar parametreleri, SOFA ve APACHE II skorları arşiv kayıtlarından retrospektif olarak dokümante edildi. Hastalar mortal ve mortal olmayan olarak iki gruba ayrılarak tüm parametreler açısından incelendi. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen hastaların 90'ı (%39) kadın; 141'i (%61) erkek idi. 150 (%64,9) hasta yatış sırasında mortal seyretmişken; 81 hasta (%35,1) hasta salah ile taburcu edilmişti. Mortal seyreden hastaların yaş ortalaması 65,38 15,89, mortal olmayan grupta ise 48,58 17,93 olarak bulundu (p<0,001). Mortal seyreden hastaların ortalama yatış süresi 11,65 17,9 gün iken; mortal olmayan grupta 10,87 13,92 gün idi (p=0,379). Fakat entübasyon süresini incelediğimizde mortal grupta 11,26 16,97 gün iken; mortal olmayan grupta 5,93 12,93 gün olarak bulundu (p<0,001). Mortal gruptaki beden kitle indeksinin (BMI) mortal olmayana göre anlamlı olarak yüksek olduğu bulundu (p<0,001). Kardiyovasküler, diyabet, serebrovasküler, KOAH hastalıklarının mortal grupta anlamlı olarak daha sık olduğu bulundu (p<0,05). 24 saatten daha uzun süre oligürik seyretme, hemodiyaliz gereksinimi, yüksek doz inotrop ihtiyacı, düşük seyirli ortalama arter basıncı ve bilinç bozukluğu durumu mortal grupta anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0,05). Laboratuvar parametrelerinden laktat, lökosit sayısı, absolüt nötrofil sayısı, hemoglobin, albümin, INR, bilirubin, kreatinin, prokalsitonin düzeyi ile mortalite grupları arasında anlamlı fark olduğu bulundu (p<0,05). Yoğun bakıma yatış sırasında GKS skorunun azalması mortalite ile ilişkili iken; CRP/albümin, SOFA ve APACHE II skorlarında skor yüksekliği mortal grupta daha yüksek olarak saptandı (p<0,05). Malignite tanılı cerrahi yoğun bakım hastalarında NLR, TLR, HALP skoru ve CRP/albümin oranı açısından her iki grupta anlamlı fark saptandı (p<0,05). Sonuç: Bu çalışmada, 3. basamak yoğun bakımda izlenen genel cerrahi hastalarının mortalite oranları ve risk faktörleri incelenmiştir. İleri yaş, komorbiditelerin varlığı, obezite, düşük MAP, yüksek doz inotrop ihtiyacı ve oligürik seyretme gibi faktörlerin mortalite ile ilişkili olduğu ve prediktif olarak kullanılabileceği bulunmuştur. NLR, TLR ve HALP skorlarının sepsis ve malignite hastalarında mortalite öngörüsünde kullanılabileceği, APACHE II ve SOFA skorlarının ise etkin skor sistemleri olduğu doğrulanmıştır. Çalışmamız, yüksek mortalite oranları bulunan genel cerrahi yoğun bakım hastasına bütünsel bir bakış açısı sunarak, mortalite üzerine etkili ve prediktif faktörleri ortaya koymaktadır. Heterojen hasta profili, retrospektif ve tek merkezli çalışma olması nedeniyle genel cerrahi yoğun bakım hastasının alt gruplar halinde daha geniş hasta popülasyonlarında incelenerek bulguların doğrulamasını ve hasta sonuçlarını iyileştirmeye yönelik stratejiler geliştirilmesi gerekmektedir.
