Yapraktan çinko uygulamalarının sakız ağacında (Pistacia lentiscus var. Chia Duham.) uçucu yağ kompozisyonu ve reçine verimine etkileri
Küçük Resim Yok
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Sakız ağacı (Pistacia lentiscus var. chia Duham.) pratikte, düzenli bir gübreleme uygulaması yapılmadan yetiştirilen önemli bir tıbbi aromatik bitkidir. Çok uzun yıllardan beri yalnızca Sakız Adası'nın güneyinde kültüre alındığı bilinen bu bitki için, edafik koşullarının uygunluğu nedeniyle Ege Bölgesi önemli bir potansiyel oluşturmaktadır. Sakız ağacından elde edilen reçine, uçucu yağ ve ?-tocopherol (E vitamini), günümüzde tıp, eczacılık, kozmetik ve gıda endüstrilerinde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Mikro elementlerin düşük miktarları bitkilerin büyüme ve gelişmeleri için gereklidir. Yapraktan uygulanan mikro elementlerin tıbbi-aromatik bitkilerde uçucu yağ miktar ve kompozisyonunu olumlu yönde etkilediği bilinmektedir. Özellikle, yapraktan Zn uygulamaları, pek çok kültür bitkisinde, birçok metabolik aktivitedeki rolü nedeniyle büyük öneme sahiptir. Bu çalışmada, iki farklı fenolojik dönemde (%50 ve %100 yapraklanma) ve 4 farklı seviyede (% 0, 0.2, 0.4, 0.8) yapraktan uygulanan ZnSO4'ın sakız ağacının bazı verim parametreleri ile uçucu yağ kompozizyonuna etkileri belirlenmiştir. İki yıl boyunca yürütülen bu projeden elde edilen sonuçlar, %0.8 Zn uygulamasının özellikle araştırmanın ikinci yılında reçine veriminde 2 katın üzerinde artış sağladığını göstermiştir. En yüksek yaprak Zn içeriği, 187.8 mg l-1 olarak, birinci yıl %100 yapraklanma döneminde ve %0.8 ZnSO4 uygulamasında belirlenmiştir. Yaprakların uçucu yağ ve ?-tocopherol içerikleri, araştırmanın her iki yılında da farklı fenolojik dönemlerden ve farklı seviyelerde ZnSO4 uygulamalarından önemli düzeyde etkilenmemiştir. Yaprak uçucu yağında belirlenen başat bileşenler ve miktarları sırasıyla, ?-myrcene (%62.4), germacrene-D (%14.3), ?-terpinenyl acetate (%5.52), t-caryophyllene (%2.1) ve ?-pinene (%1.4) olmuştur. Yapraktan Zn uygulamaları, araştırmanın birinci yılında, %100 yapraklanma döneminde yaprak uçucu yağının ?-myrcene, germacrene-D ve ?-pinene içeriklerini belirgin şekilde arttırmıştır. Sakız ağacına ardışık iki fenolojik dönemde yapraktan Zn uygulamalarının, arzu edilen yaprak Zn içeriğine ulaşılmasında etkili olduğunu, özellikle %0.8 Zn'un incelenen parametrelerin miktarlarında artış sağladığı belirlenmiştir.;Pistacia lentiscus var. chia, ZnSO4, fenolojik dönem, verim, uçucu bileşen.;Pistacia lentiscus var. chia, ZnSO4, phenological stage, yield, essential constituent.
Açıklama
Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri A.B.D. Araştırma Projesi
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
