Çamaltı Tuzlası (İzmir-Türkiye) Artemia parthenogenetica populasyonunun biyoekolojisi ve islah çalışmaları

Özet Tuzla karidesi olarak bilinen Artemia, balık ve krustase yetiştiriciliğinde kullanılan, ekonomik değeri olan bir canlıdır. Geniş bir coğrafik dağılımı olmasına rağmen, ancak belirli şartlan olan alanlarda dağılım göstermektedir. Kozmopolit bir canlı olan Artemia1 dan yılda 10000 ton canlı ürün ve 1000 ton yumurta elde edilmektedir. Bu ürünlerin satışından her yıl yaklaşık 50 milyon dolar gelir elde edilmektedir. Ülkemizdeki önemli sulak alanlardan olan Çamaltı Tuzlasında bulunan Artemia populasyonunun özelliklerinin saptanması amacıyla ekolojik dağılımı üzerine gözlemler yapılmıştır. Ağustos 1994 ve Ağustos 1995 tarihleri arasında yapılan aylık örneklemelerde, suyun fiziko-kimyasal özellikleri incelenmiştir. 12 aylık süre boyunca sıcaklık, tuzluluk, pH ve oksijen ortalamaları 18.6 °C su sıcaklığı, %ol43.7 tuzluluk, 7.7 pH, çözünmüş oksijen 4.3 mg/1. olarak tespit edilmiştir. Yapılan gözlemlerde Çamaltı Tuzlası Artemia'smm partenogenetik olarak üreyen bir tür olduğu saptanmıştır. Türün yumurtadan çıkma dönemi Mart ay'ı olup, 2-3 haftada gelişimini tamamlayıp, seksüel olgunluğa ulaşmaktadır. Tüm bireyleri dişi olan populasyon, ovovivipar ve ovipar üremeyle neslini devam ettirmektedir. Olgun dişilerin her 4-5 günde bir 100-200 arası nauplius bıraktığı gözlemlendi, populasyon iklim şartlarına bağlı olarak Ekim veya Kasım aylarında ovipar üremeyle diapoza girmiş kış yumurtalarını oluşturmaktadır. Islah çalışmaları için, Artemia yumurtalarının toplanmasında kullanılan yöntemler açılma yüzdesini değiştirmemiştir. Ancak toplanan yumurtaların elekten geçirilmesi, kurutulması ve nem almayacak bir şekilde muhafaza edilmesi açılma oranım % 8 ±2 arttırdığı saptanmıştır. 36

SUMMARY Artemia known as salt pan brine shrimp is an economically valuable specie which is used in breeding fish and Crustacea. Although it is geographically widespread, it only shows spreaded in areas with certain conditions. It is possible to get 1000 tonnes of cysts and 10000 tonnes biomass per year from the cosmopolite specie. Each year approximately 50 million dolars is derived from the sales of these products. In order to establish the characteristics of Artemia population existing in Çamaltı Saltwork which is one of the important wetland in our country, some observations have been carried out on it's ecological breakdown. Phisico-chemical features of water were examined on samples taken monthly in August 1994 and August 1995. For the period of 12 months following findings have been achieved. The average of temperature, salt, pH and oxygen has been; 18.6°C water temperature, salt rate %ol43.7, 7.7 pH and dissolved oxygen 4.3 mg/L In the observations carried out Çamalü pan Artemia has been noted as a specia reproducing partenogenetics. The specie hatch from the egg in period of March and completes it's development in 2-3 weeks and reaches it's seksual maturity. Population is wholly female and it continuous to reproduce ovovivipar and ovipar reproduction. It was seen that matured females lay between 100-200 nauplius every 4 to 5 days. Subjects to weather conditions, population froms winter eggs which enters into diaposa by ovipar reprodiction in October and November. The methods used in to collect Artemia cysts for improving procedures has not changed hatching efficiency. However sifting the cysts and drying and packing them unmoitured and preserving procedires has set opening percentage at 8±%. 37