İpekböceği (Bombyx mori L.) sinir sisteminde yaşlanma sürecinde şeker değişikliklerinin belirlenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışmada, Bombyx mori'nin 3.(en genç) ve 5. (genç) evre larva, hareketsiz prepupa (yaşlı larva) ve pupa (ergine yapılanma) dönemlerine ait (1) beyin ve ip merdiven sinir sistemi dokularında yaşlanma sürecine bağlı olarak glukoz, mannoz, galaktoz, N-asetilglukozamin (GlcNAc), N-asetilgalaktozamin (GalNAc), fukoz, sialik asit (Neu5Ac), ksiloz, arabinoz ve riboz monosakkaritlerinin miktar değişiklikleri analitik bir teknik olan CapLC-ESIMS/ MS'le, (2) beyin doku örneklerinde ise; sialik asitin glikozidik bağ tipi değişiklikleri optik bir yöntem olan fluoresan mikroskopla, (3) beyin ve ip merdiven sinir sistemi dokularında protein ve glikoprotein miktar değişiklikleri ise SDS-PAGE yöntemi ile belirlenmiştir. Monosakkarit belirlemeleri için metanol içinde homojenize edilen doku örneklerine glikokonjugatlardan monosakkaritlerin koparılması için asit hidroliz yöntemi uygulanmıştır. Sialik asit DMB ajanı ile, diğer monosakkaritler PMP ajanı ile türevlendirilmiş ve CapLC-ESI-MS/MS'le analiz edilmiştir. Glikan profilleri, glikokonjugatlar için özel olan monosakkaritlerin oranlarıyla hesaplanmıştır. Fluoresan mikroskop analizi için beyin doku örneklerine, FITC işaretli dört farklı lektin [LFA (Limax flavus aglutinin), MAA (Maackia amurensis aglutinin), SNA (Sambucus nigra aglutinin), PSL (Polyporus squamosus aglutinin)] uygulanmış ve fluoresan mikroskopla fotoğrafları çekilmiştir. SDS-PAGE yönteminde protein ve glikoprotein değişikliklerinin belirlenmesi poliakrilamid jellerin sırasıyla Coomassie mavisi ve Periyodik asit- Schiff ile boyanması ile gerçekleştirilmiştir. Karşılaştırılan evrelerde en fazla bulunan monosakkarit glukozdur. Onu riboz şeker izlemektedir. Bütün monosakkaritler en fazla en genç (3.evre) dönemde bulunurken, yaşlanma sürecinde genel olarak azalmaktadır. Pupal evrede ise miktarlarında yeniden artışlar gözlenmiştir. Yaşlanma sürecinde en fazladan başlayarak monosakkaritlerde azalma sırasıyla ksiloz/arabinoz, galaktoz, riboz ve sialik asit, mannoz, fukoz ve N-asetilglukozamin şekerlerde görülmektedir. Proteoglikanlar, N- ve O-bağlı glikoproteinler ve polilaktozaminler genç örneklerde en fazla, yaşlı örneklerde en az bulunmaktadır. N- ve O-bağlı glikanları farklılaştıran fukoz şeker ile, oligosakkaritlerin son ucunda yer alan sialik asitler benzer şekilde genç ve yaşlı örneklerde sırasıyla en fazla ve azalarak bulunmuştur. Yaşlanmayla azalan N- ve O-glikanlarda azalmanın derecesi O-glikanlara göre N-glikanlarda daha büyük ölçüdedir. Nglikanların hibrit ve karmaşık tipleri en fazla en genç organizmada görülürken yüksek mannoz tip N-glikanlar ise en fazla pupa evresinde bulunurlar. Tüm sialik asitlere (LFA), N- ve O-glikanlarla polilaktozamin ve gangliositlerdeki Neu5AcÜ2,3Gal dizisine (MAA), Neu5AcÜ2,6Gal/GalNAc dizisine (SNA), Nglikan, polilaktozamin ve gangliositlerdeki Neu5AcÜ2,6GalÝ1,4GlcNAc dizisine (PSL) özel olan fluoresan işaretli lektinlerle en fazla ışıma en genç beyinlerde görülmüştür. Genç evrelerde azalan ışıma yaşlı beyinlerde var-yok düzeyine düşmektedir. Pupal dönemde de ışımalar tekrar biraz artmaktadır. MAA ışımasının bütün devrelerde en fazla olması Ü2,3 bağlı sialik asitlerin bolluğunu işaret etmektedir. Ü2,6 bağlı sialik asitler için en fazla ışıma en genç ve genç beyinlerde bulunmuştur. SDS-PAGE yöntemiyle protein içerikleri en yüksek yaşlı evre olan hareketsiz prepupada belirlenmiştir. Genç ve olgun evrelerden (3. ve 5.evre) yaşlı evreye (hareketsiz prepupal) doğru gidildikçe protein içeriklerinin kademeli olarak arttığı tespit edilmiştir. Fakat pupal dönemde protein miktarları yeniden düşük bulunmuştur. Periyodik asit-Schiff boyaması ile glikoproteinlerin değişimlerinin belirlenmesi analizleri, genç ve olgun evrelerde glikoproteinlerin az, yaşlanan bireylerde ise en bol bulunduğu göstermektedir. Sonuç olarak; glikokonjugat tipleri için karakteristik olan monosakkaritlerin oranlarındaki değişiklikler, N- ve O-bağlı glikanlarla polilaktozaminlerin ve glikozaminoglikanların yaşlanma sürecinde azaldıklarını göstermektedir. Ü2,3 ve Ü2,6 bağlı sialik asitler de benzer şekilde azalmaktadır. Protein ve glikoproteinler gittikçe artarak yaşlı larval sinir sisteminde en yüksek düzeye ulaşırken proteoglikanların glikozaminoglikanları ise tersine gittikçe azalarak en düşük düzeyde bulunmaktadır. İpekböceği sinir sistemindeki şeker değişikliklerinin yaşlanma sürecinde belirlendiği ilk çalışma olan bu doktora tezinin, yaşlanma mekanizmaları hakkında bilinenlere katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Monosakkaritler, Sialik asit bağ tipi, CapLC-ESIMS/ MS, FITC işaretli lektin, SDS-PAGE, Yaşlanma, Bombyx mori (İpekböceği)., Monosaccharides, Sialic acid binding types, CapLC-ESIMS/ MS, FITC labelled lectin, SDS-PAGE, Aging, Bombyx mori (Silkworm)., Biyoloji A.B.D.
