Ege Bölgesinde Pamucak Kıyı Kumulu ve Sazoba-Beyoba yöresi içi kumullarının peyzaj onarımı ve planlamasına yönelik rejenerasyon potansiyelinin saptanması üzerine bir araştırma

Türkiye önümüzdeki yüzyılda tamamlanacağı söylenen bir çölleşme sürecindedir. Bu çölleşmede birçok faktör rol oynamakla beraber bunların içinde sebep-sonuç ilişkileri de dikkate alınırsa erozyonun çok önemli yeri bulunmaktadır. Rüzgar erozyonunun etkisiyle oluşan ve hareket eden (aktif) kumulların çölleşmedeki rolüne bağlı olarak ülkemizde birçok araştırma gerçekleştirilmiş ve bazı kumullar stabilize edilmiş olmasına rağmen; Ege Bölgesinde bu konuda yapılan araştırmalar ve uygulamalar yeterli düzeye ulaşamamıştır. Bunu sonucunda örneğin bugün Sazoba-Beyoba yöresinde tarım alanları ve doğal alanları istila süreci devam eden iç kumul, çok çarpıcı olması nedeniyle bazılarınca - Taysun Çölü - olarak adlandırılmaktadır. Bunun yanında Ege Bölgesindeki kıyı kumulları da yeterince tanınmamakta ve onarım yönetimlerine ilişkin çalışmalar yapılmamaktadır. Öte yandan kumulların onarımı ve stabil hale getirilmesi; antropojen olumsuz etkilerin kontrolü, rüzgar hızının azaltılması, arazi kullanım planlaması, saptırıcı/durdurucu rüzgar perdeleri, kimyasal stabilizörler uygulanması, öncül bitkiler ve daimi bitki örtüsü tesisleri ve kumul yönetimi gibi farklı uygulamaların bir çalışma planı içinde entegre edilmesiyle mümkün olabilecektir. Bu araştırmayla yukarıdaki ilkeler ışığında Ege Bölgesinde bir iç kumul (Sazoba-Beyoba kumulu) ve bir de kıyı kumulu (Pamucak-Selçuk) örnek alanlar olarak incelenmiş; çevreye zararsız ve durağan hale getirmeleri amacıyla rejenerasyon potansiyelleri de dikkate alınarak onarım ve yönetimlerine yönelik öneriler getirilmiştir. Amaç bu adı geçen iki kumulun stabilize edilmelerine yönelik öneriler getirmenin yanında, Ege bölgesindeki diğer kumulların stabilizasyon çalışmalarına da ışık tutmaktadır. Anahtar kelimeler: Hareketli kumullar, Kumul stabilizasyonu, Ege Bölgesi, Türkiye