Kataklismik öncesi sistemlerin gözlemsel özellikleri

Kataklismik öncesi değişenler (Pre-cataclysmic variable, Pre-CV) ayrık, yakın çift sistemlerdir ve çekimsel ışıma ve yıldız rüzgarlarının neden olduğu manyetik frenleme nedeniyle açısal momentum kaybı yaşayarak kataklismik değişen (Cataclysmic variable, CV) olarak evrimleşeceklerdir. Bu tür ayrık çift sistemler üzerinde yapılan çalışmalar bu sistemlerin bir kısmının Gökada yaşı içerisinde yarı ayrık sistemlere dönüştüklerini, devamında da muhtemelen CV'ye dönüşeceklerini göstermiştir. Bu çalışmada yakın çift sistemlerin evrimleri süresince geçirdikleri ortak zarf evrimi aşaması, ortak zarf sonrasında ve Pre-CV aşamasındaki evrim süreçleri, bu aşamalardaki açısal momentum kayıp süreçleri ve sistemlerin CV halini alma süreçleri irdelenmiştir. Ayrıca Ege Üniversitesi Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezi teleskopları kullanılarak, ilerleyen evrim aşamalarında muhtemelen ortak zarf evrimi yaşayacak olan dört ayrık, yakın çift sistemin (V402 Lac, V380 Cas, DU Leo, UZ Sge) ve ortak zarf sonrası evrim aşamasında bulunan bir çift sistemin (EG UMa) gözlemleri yapılarak ışık eğrileri elde edilmiştir. Bu sistemlerden V402 Lac, V380 Cas, DU Leo ve UZ Sge sistemlerinin ışık eğrisi çözümleri yapılmış ve yeni minimum zamanları elde edilmiştir. Ayrıca V402 Lac sistemindeki olası bir üçüncü cismin kanıtları ortaya konmuştur.

Pre-cataclysmic variables (Pre-CVs) are detached, close binary systems; these lose angular momentum due to gravitational radiation and magnetic braking due to the stellar wind and evolve into cataclysmic variables (CVs). Previous studies on these kinds of detached binary systems have demonstrated that some of these evolve into semi-detached systems over the galactic age, and that they might evolve into CVs in the future. This study investigates the common envelope evolution stage, the evolutionary stages after common envelope and at the Pre-CV stage, the angular momentum loss process during these stages and the process through which these systems become CVs. In addition, using the telescopes available at Ege University Observatory, four detached, close binary systems that have the possibility of going through common envelope evolution in later evolutionary stages (V402 Lac, V380 Cas, DU Leo, UZ Sge) and one binary system that is at the evolutionary stage following the common envelope evolution (EG UMa) were observed and light curves were obtained. Among these systems, light curve analysis was performed and new minimum times were determined for V402 Lac, V380 Cas, DU Leo and UZ Sge systems. In addition to this, evidence pointing towards a possible third object in V402 Lac system was presented.