Domates Pyrenochaeta mantarımsı kök çürüklüğü (Pyrenochaeta Lycopersici) ile kök ve kök boğazı çürüklüğü (Fusarium Oxysporum F.Sp. Radicis-Lycopersici Jarvis & Shoemaker) hastalıklarının savaşımında bazı biyolojik ve kimyasal preparatların etkinliğinin araştırılması

Domates, Fusarium oxysporum f.sp. radicis-lycopersici, fungisit, bitki aktivatörü, fide bandırma.;Tomato, Fusarium oxysporum f.sp. radicis-lycopersici, Plant activator, seedling dipping.;Toprak kökenli bir patojen olan kök ve kök boğazı çürüklüğü etmeni Fusarium oxysporum f.sp. radicis-lycopersici (FORL) hem örtü altı hem de açık alanda domates yetiştiriciliğinde önemli ekonomik kayıplara yol açabilmektedir. Bu çalışmada bazı bitki koruma ürünlerinin FORL'ye biyolojik etkinliği, virulensi yüksek izolatlar ile in vitro ve in vivo testleri ile değerlendirilmiştir. FORL'nin miselyal gelişimine olan etkililiklerinin araştırıldığı in vitro test sonuçlarına göre; prochloraz (%50) 1 og/ml MIC değeri ve ortalama %95.16 etki ile en etkili bulunurken bunu prothioconazole+tebuconazole (250g/L+150g/L) 40 og/ml MIC değeri ve %95.78 etki ile izlemiştir. Fludioxonil (100g/L) ise miselyal gelişimi %82.07 oranında engelleyerek >250 og/ml MIC değeri hesaplanırken, fludioxonil+metalaxyl-M (25g/L+10g/L) >250 og/ml MIC değeri ve %79.03 etki göstermiştir. Azoxystrobin (250g/L) fungistatik etki göstererek %68.93 etki ve >250 og/ml MIC değeri ile miselyal gelişimi en düşük oranda engellemiştir. Bir bitki aktivatörü olan Lactobacillus acidophilus (781.18g/L) %0.8 dozunda %93.04 etki ve %1 MIC değeri ile etkili bulunmuştur. Söz konusu preparatların in vivo denemeleri İzmir ve Antalya'da fide bandırma uygulamaları şeklinde saksı koşullarında yürütülmüş ve istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Bu sonuçlara göre, prochloraz sırasıyla ortalama %94.35 ve %92.59 etki ile FORL'ye karşı en yüksek etkiyi göstermiştir. Prothioconazole+tebuconazole uygulamasında sırasıyla ortalama %91.20 ve %88.13 ile yüksek etki elde edilmiştir. L. acidophilus uygulaması ise sırasıyla ortalama %88.91 ve %86.84 etki ile hastalığı kontrol etmede başarılı olmuştur. Fludioxonil uygulanan bitkilerde hastalık sırasıyla ortalama %73.19 ve %71.65 oranlarında engellenirken, fludioxonil+metalaxyl-M uygulaması sırasıyla ortalama %52.49 ve %55.75 ile düşük etki göstermiştir. In vitro sonuçlarına paralel olarak en düşük etki, sırasıyla ortalama %30.53 ve %35.40 ile azoxystrobin uygulamasından elde edilmiştir. Sonuç olarak, FORL'ye karşı özellikle bitki aktivatörlerinin de kullanılacağı, etkili, ekolojik ve ekonomik bir ilaçlama programı için prochloraz, prothioconazole+tebuconazole ve L. acidophilus içeren preparatlarla pratikte yapılabilecek kombinasyonların fide bandırma yönteminde başarılı olabileceği saptanmıştır.