Futbolda beta endorfin düzeyleri ve laktat eliminasyonunun şut ve sprint performansı üzerine etkileri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Amaç: Bu tezin temel amacı; antrene futbolcularda oyunun son periyodunda gözlenen şut ve sprint performansındaki muhtemel düşmede tükürük beta endorfin, düzeyleri ve laktat eliminasyonunun etkilerini araştırmak, bununla beraber tükürük kortizol ve testesteron düzeylerinin de oyun esnasındaki değişimlerini ve belirtilen performans parametreleri ile ilişkilerini araştırmaktı. Gereç ve Yöntem: Araştırma grubu, amatör süper ligde oynayan toplam 16 futbolcudan (yaş: 75,21 ± 6,96, boy: 177,43 ± 5,46 cm, vücut ağırlığı: 23,75 ± 3,47 kg) oluştu. En az 2 gün aralıklar ile yo-yo aralıklı toparlanma testi (seviye 1) ve futbol müsabakası uygulandı. Yo-yo testi sonrası, müsabaka öncesi ve sonrasında sprint ve şut performans testleri yapıldı. Sprint sonrası atılan şutların hızları ‘Bushnell Speedster II Sports Radar Gun’ cihazı ile belirlendi. Müsabaka öncesi (ısınma sonrası, IS), devre arası (DA), maç sonrası (MS) ve yo-yo testi sonrasında alınan parmak ucu kan örneklerinden laktat ve glukoz, tükürük örneklerinden; βendorfin, testesteron (T), kortizol (K) düzeyleri ELİSA (enzim bağlantılı immüne sorbent assay) yöntemi ile belirlendi. T/K oranları hesaplandı. Ayrıca laktat eliminasyon testi (LET) sonrasında maksimal laktat (MLA) ve laktat eliminasyon hızı (LEH) saptandı. Testler sonrası algılanan zorluk derecesi (RPE) Borg skalası kullanılarak belirlendi. Verilerin analizinde SPSS 18.0 istatistik programı kullanıldı, anlamlılık değeri olarak p<0.05 alındı. Bulgular: MS‘de KAH (156) ve LA düzeyleri (4 mM) istirahat değerlerine göre anlamlı olarak artarken, DA’deki değerlerine göre anlamlı bir değişiklik göstermedi. MS’de; testesteron düzeyleri bazal düzeylerine (p=0,01) ve DA’deki düzeylerine göre anlamlı bir artış gösterirken (p=0,001), kortizol ve β-endorfin düzeyleri belirtilen ölçüm zamanları arasında anlamlı bir değişiklik göstermedi (p=0,05). T/K oranı MS’de DA’dekine göre testesterona paralel olarak anlamlı düzeyde artış gösterdi (p=0,05). Kan glukoz düzeyleri DA’de bazal düzeylerine göre anlamlı bir artış gösterdi. MS’dekine göre artarken bazal değerlerine göre ise anlamlı bir farklılık göstermedi. Sadece DA’de glukoz düzeyleri ile testesteron arasında negatif bir ilişki bulundu. DA ve MS’deki glukoz ve laktat düzeyleri arasında ilişkiler bulundu. Devre arasında β-End düzeyleri ile testesteron ve T/K oranı arasında anlamlı pozitif bir korelasyon bulundu. DA ve MS’de ölçülen β-end, testesteron, kortizol ve BORG skalası parametreleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmadı. Ayrıca bu parametrelerle LEH, yorgunluk indeksi (Yİ) ve MLA parametreleri arasında da anlamlı ilişki bulunmadı. MS‘de ölçülen 20m sprint hızları IS’ye göre %9, şut hızları ise %3,2 oranında anlamlı olmayan bir düşüş gösterdi. MS’deki sprint ve şut performansı ile β-endorfin, LEH ve diğer hormonlar arasında anlamlı bir ilişki bulunmadı. Sonuç: a-) Maçın sonlarındaki sprint ve şut performansında, LEH, β-End ve diğer hormonların anlamlı bir rolü gözlenmedi. b-) Maç esnasında testesteron hariç diğer hormonlarda anlamlı bir değişikliğin olmamasında futbol müsabakasının orta düzeyde bir stres yaratıyor olmasının rolü olabilir. c-) Devre arasında glukoz seviyesindeki artış ve maç sonundaki düşmede testesteronun rolü olabilir. d-) Devre arasında β-End düzeyleri ile testesteron ve T/K oranı arasında bulunan ilişki onun bu periyotta testesteron benzeri anabolik bir fonksiyon gösterebileceğini işaret edebilir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Futbol, β-endorfin, testesteron, kortizol, laktat eliminasyonu, sprint, şut., Soccer, β-endorphin, testosterone, cortisol, lactate elimination, sprint, shot., Hareket ve Antrenman Bilimleri A.B.D.
