Yasadışı olarak kullanılan esrar (kannabinoidler)'in idrar analizinde farklı türevlendiricilerin karşılaştırılması
dc.contributor.advisor | Akgür, Serap Annette | |
dc.contributor.author | Koç, Pelin | |
dc.date.accessioned | 2020-12-10T10:48:50Z | |
dc.date.available | 2020-12-10T10:48:50Z | |
dc.date.issued | 2019 | en_US |
dc.date.submitted | 2019 | |
dc.department | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | en_US |
dc.description.abstract | Yasadışı maddelerin, biyolojik örneklerde hızlı, güvenilir ve uygulanması kolay yöntemlerle analizi giderek önem kazanmaktadır. Esrar günümüzde en yaygın kötüye kullanılan ve bağımlılık yapabilen yasadışı bir maddedir. Esrar kullanımının tespiti, kenevir bitkisinin psikoaktif maddesi olan Δ9-THC ve metabolitlerinin biyolojik örneklerde analiziyle mümkün olabilmektedir. Yasadışı maddelerin adli toksikolojik analizleri için yaygın olarak kullanılan biyolojik materyallarden olan idrar; invaziv olmaması, örnek alma kolaylığı ve yasadışı maddelerin metabolitlerinin nispeten yüksek derişimlerde bulunması nedeniyle tercih edilmektedir. Bu tez çalışmasında, idrarda esrarın önemli bir metaboliti olan THC-COOH’un farklı türevlendiricilerle hızlı, kolay ve tekrarlanabilir analizi için kemometrik bir yol izlenerek kromatografik olarak tayin edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla farklı türevlendirici ajanlar denenmiş ve iki farklı türevlendiricinin (N,O-bis (trimetilsilil) asetamid, BSA) ve N,O-bis (trimetilsilil) trifloraasetamid, BSTFA) optimizasyonu için merkezi kompozit tasarım ile optimum koşullar belirlenmiştir. Ön çalışmalar sonucunda türevlendirme aşamasını etkileyen parametrelerin örnek hacmi, türevlendirici hacmi, türevlendirme sıcaklığı ve türevlendirme süresini olduğu belirlenmiştir. Denemeler sonucunda yapılan istatistiksel analizler ile BSA ile türevlendirme aşamasında idrar hacminin ve türevlendirici hacminin miktarının optimum koşulları belirleme de oldukça önemli olduğu tespit edilmiştir. BSTFA analizlerinde ise, idrar hacmi, türevlendirici hacmi, türevlendirme sıcaklığı ve türevlendirme süresinin ayrı ayrı ve ikili etkilerinin oldukça etkin olduğu belirlenmiştir. BSA için örnek hacmi, türevlendirici hacmi, türevlendirme sıcaklığı ve türevlendirme süresinin optimum değerleri 5 ml, 100 μl, 100°C ve 60 dakika iken, BSTFA için ise, 5 ml, 99,06 μl, 100°C ve 5 dakika olarak bulunmuştur. Sistematik olarak tasarlanan bu metot ile en az sayıda deney yapılarak, optimize edilmiş yöntem geliştirilebileceği ve böylece esrar kullanımın bir göstergesi olan THC-COOH’un idrar örneklerinde başarılı olarak tespit edildiği gösterilmiştir. | en_US |
dc.description.abstract | The illegal substances analysis in biological samples becomes increasingly important by means of fast, reliable and easy to apply methods. Today, the most common abuse and addictive illegal substance is cannabis. The detection of cannabis use can be made by analyzing Δ9-THC, which is psychoactive substances of cannabis plants, and its metabolites in biological samples. Urine, a biological material, that commonly used for the analysis of drugs of abuse is preferred because of its non-invasive, easy of sampling and the metabolites of illegal substances are found high concentrations relatively. In this thesis, it is aimed to determine chromatographically by a chemometric method for the fast, easy and reproducible analysis of THC-COOH which is an important metabolite of cannabis in urine. For this purpose, different derivatizing agents have been tried and optimum conditions have been determined by the central compound design for the optimization of two different derivatization agents (N, O-bis (trimethylsilyl) acetamide, BSA) and N, O-bis (trimethylsilyl) trifluoroacetamide, BSTFA). As a result of the preliminary studies, it was determined that the parameters affecting the derivatization stage were sample volume, derivatization agent volume, derivatization temperature and derivatization time. Determination of the optimum conditions for BSA derivatization, urine volume and the derivatization agent volume was found to be very important in the statistical analyzes performed as a result of the experiments. In BSTFA analysis, the effects of urine volume, derivatization agent volume, derivatization temperature and derivatization time were found to be very effective. As a result of this study, affecting the derivation stage parameters respectively, optimum values of sample volume, derivative agent volume, derivatization temperature and derivatization time were found: for BSA; 5 ml, 100 μl, 100 ° C and 60 minutes, for BSTFA; 5 ml, 99,06 μl, 100 ° C and 5 minutes. It has been determined that a minimum number of experiments can be performed in a systematically designed method and an optimized method for detecting THC-COOH in urine samples can be developed and successful results can be obtained. | en_US |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11454/67585 | |
dc.language.iso | tr | en_US |
dc.publisher | Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü | en_US |
dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
dc.subject | Esrar | en_US |
dc.subject | THC-COOH | en_US |
dc.subject | İdrar | en_US |
dc.subject | Optimizasyon | en_US |
dc.subject | Kemometri | en_US |
dc.subject | Türevlendirme | en_US |
dc.subject | Marihuana | en_US |
dc.subject | THC | en_US |
dc.subject | Urine | en_US |
dc.subject | Optimization | en_US |
dc.subject | Chemometrics | en_US |
dc.subject | Derivatization | en_US |
dc.title | Yasadışı olarak kullanılan esrar (kannabinoidler)'in idrar analizinde farklı türevlendiricilerin karşılaştırılması | en_US |
dc.title.alternative | Comparison of different derivatizing reagents for cannabis analysis in urine which is used as an illegal substance | en_US |
dc.type | Master Thesis | en_US |