Sera topraksız domates yetiştiriciliğinde su kullanım etkinliği yönünden sulama programlarının ve bitki yetiştirme sistemlerinin karşılaştırılması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2006
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Araştırma, sera topraksız domates yetiştiriciliğinde farklı yetiştiricilik sistemleri ve sulama programlarının su kullanım randımanı üzerine olan etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla, 2003 2005 yılları arasında, 2 sonbahar ve 2 ilkbahar dönemini kapsayacak şekilde tesadüf blokları bölünmüş parseller deneme desenine uygun olarak iki ayrı deneme kurulmuştur. İlk denemede ortam kültüründe açık ve kapalı olmak üzere 2 besleme sistemi ve her sistem altında sera içine gelen her 1.0, 2.0 ve 4.0 MJ/m2 güneş radyasyonu toplam değeri için 3 sulama programı denenmiştir. İkinci denemede ise, besin eriyiğinin bitkilere alttan uygulandığı ve yetiştirme ortamı içinde kapillarite ile yükseldiği kapillar sistem yer almıştır. Bu sistem altında iki farklı besin eriyiği dozu (tam doz ve yarım doz) ile iki farklı saksı tipi (yatay ve dikey) kullanılmıştır. Araştırmada, açık sistemden kapalı sisteme göre ortalama %10 daha yüksek verim elde edilirken, sulama konuları açısından en yüksek verimler 2 MJ/m2 konusunda belirlenmiştir. İlkbahar dönemleri ortalaması olarak, açık sistem ve kapalı sistemden, kapillar sisteme göre %34 ve %21 daha yüksek verim alınmıştır. Özellikle ilkbahar döneminde, kapillar sistemde bitki kök bölgesindeki tuzluluğun gerek verim gerekse bitki gelişimi üzerindeki en büyük kısıtlayıcı etmen olduğu saptanmıştır. Araştırmada uygulanan besin eriyiği açısından kapalı sistemde açık sisteme göre, sonbahar döneminde %25, ilkbahar döneminde %20 su tasarrufu sağlanmıştır. Açık sistemde kapalı sisteme göre sonbaharda %11, ilkbaharda ise %9 daha fazla besin eriyiği tüketilmiştir. Su kullanım randımanları sonbaharda ilkbahara, kapalı sistemde açık sisteme, sulamanın daha uzun aralıklarla yapıldığı konularda daha sık yapılanlara göre daha yüksek elde edilmiştir. Uygulanan besin eriyiği açısından toplam ve pazarlanabilir verime göre belirlenen su kullanım randımanları, kapalı sistemde açık sisteme göre sonbahar döneminde %20, ilkbahar döneminde %13 daha yüksek bulunmuştur. Kapillar sistemde su kullanım randımanları sonbaharda açık sisteme göre %57, kapalı sisteme göre %31 daha yüksek saptanmıştır. İlkbaharda ise açık sistemle aynı, kapalı sisteme göre %10 daha düşük belirlenmiştir. Araştırma süresince kapillar sistemden sera dışına besin eriyiği uzaklaştırılmamıştır. Açık ve kapalı sistemde ise ortalama 1054 ve 373 m3/ha besin eriyiği sera dışına atılmıştır. Sonuçlar, ülkemiz koşullarında yüksek su kullanım randımanları sağlayan kapalı sistemlerin desteklenmesi gerektiğini ve sera içine gelen güneş radyasyonunun her 2 MJ/m2ʼlik toplam değerinde yapılan sulamaların uygun olduğunu göstermiştir. Kapillar sistemlerin kullanılması durumunda ise özellikle ilkbahar döneminde bitki kök bölgesi tuzluluğunun dikkatli izlenmesi gerektiği ve besin eriyiği reçetelerinin bu yönde geliştirilmesinin önemli olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Domates, topraksız yetiştiricilik, su kullanım randımanı, açık sistem, kapalı sistem, kapillar sistem., Tomato, soilless culture, water use efficiency, open system, closed system, subirrigated system., Tarımsal Yapılar ve Sulama A.B.D.
