Salihli bölgesi sedimentlerinin ışıma özelliklerinin yaş tayini açısından incelenmesi

Kuvars minerali jeolojik ve arkeolojik tarihlemede yaygın olarak kullanılmaktadır. TL ya da OSL ile tarihlemede örnek hazırlanırken farklı tanecik boyutlarında kuvars mineralleri seçilmektedir. Bu tezin amacı, doğal bir mineral olan ve tarihlemede kullanılan kuvarsın ışıma özelliklerinin farklı tanecik boyutlarına göre incelenmesidir. Çalışmada Salihli ilçesi Kaletepe yöresinden elde edilen 20-32, 50-75, 140-200, 200-250 om boyutlarına ayrıştırılan kuvars minerallerinin TL özellikleri incelenmiştir. TL ölçümleri sonucunda elde edilen ışıma eğrilerinden bütün boyutlardaki kuvars örneklerinin 100, 170, 220 ve 410 oC sıcaklıklarında olmak üzere 4 ışıma piki verdiği görülmüştür. Bütün tanecik boyutları için 100 oC piki, 45 dakikalık ışınlamaya kadar lineer bir doz yanıtına sahiptir. Bunun yanında diğer ışıma piklerinde doza bağlılık parçacık boyutuna göre farklılıklar göstermektedir. Minerallerin kararlılık eğrileri incelendiğinde 20-32 om 50-75 om ve 140-200 om boyutlarındaki örneklerin 7. ışınlama ve TL ölçümü işlemlerinden sonra kararlı hale geldiği, 200-250 om boyutundaki örneğin ise 10. ışınlama sonunda hala kararlı hale gelmediği gözlenmiştir. Kuvars örneklerinin karanlık ortamda farklı sürelerde sönümlemesi sonucu tanecik boyutunun küçülmesiyle TL şiddetindeki azalma oranının arttığı gözlenmiştir. Örneklerin 30 gün karanlık ortamda bekletilmesi sonucu TL şiddetindeki azalma oranları 20-32, 50-75, 140-200, 200-250 om boyutları için sırasıyla %81,71, %70,38, %68,76 ve %66,18 olarak bulunmuştur. Tarihleme çalışmalarında kullanılan 300 oC'nin üzerindeki piklerin sönümleme oranları incelendiğinde 30 gün içerisinde örneklerin sönüme uğramadığı aksine TL şiddetinde artış olduğu gözlemlenmiştir. Bu artış oranları 20-32, 50-75, 140-200, 200-250 om boyutları için sırasıyla %5,89, %21,77, %24,01 ve %25,59 olarak bulunmuştur. Ayrıca mineralin tanecik boyutunun küçülmesiyle beta radyasyonuna duyarlılığının arttığı sonucuna varılmıştır.;Kuvars, Tanecik Boyutu, Termolüminesans.;Quartz, Grain Size, Thermoluminescence.