Uygur efsaneleri üzerine bir araştırma
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2008
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Doğu Türkistan (Şinciang Uygur Özerk Bölgesi), çeşitli dinlerin ve kültürlerin buluştuğu önemli merkezlerden biridir. Yüzyıllardır bu coğrafyada yaşayan Uygur Türkleri, zengin bir kültür birikimine sahiptir. Bu kültürel birikimi yansıtan türlerin başında gelen efsaneler, Uygur Türklerinin inanç ve düşünüş sistemini ve buna bağlı davranış kalıplarını ortaya koymaktadır. Uygur efsaneleri üzerine yapılacak çalışmalar, Türk dünyasının ortak değelerinin tespit edilmesi bakımından da büyük önem taşımaktadır. Buna karşın, Uygur efsaneleri üzerine Türkiye’de araştırmaların bulunmaması, bu çalışmanın şeklinin belirlenmesinde etkili olmuştur. Çalışmamızın Giriş kısmında, efsanelere kaynaklık eden Uygur Türkleri ve Doğu Türkistan hakkında kısa bilgi verilmiştir. I. Bölüm’de, Uygur efsanelerine ilişkin ilk bilgilere yer veren tarihî kaynaklar değerlendirilmiş, daha sonra Uygur efsaneleri üzerine Çin, Rusya, Kazakistan, Türkiye ve Doğu Türkistan’da yapılan çalışmalar tanıtılıp değerlendirilmiştir. 2. Bölüm’de efsane türünün tanım ve tasnif sorunu üzerinde durulmuş, ardından da efsanenin tanımı ve Uygur efsanelerinin sınıflandırması yapılmıştır. Son olarak da efsanenin sözlü kültür ortamına ve anlatmaya dayalı mit, masal, destan, halk hikâyesi ve memorat gibi türlerle ilişkisi üzerinde durulmuştur. 3. Bölüm’de, Uygur efsaneleri yapı, muhteva ve işlev özellikleri bakımından değerlendirilmiştir. Çalışmamızın malzemesini oluşturan üçyüz Uygur efsanesi, içerik yönünden “mitolojik unsurlar”, “dinî unsurlar”, “tarihî unsurlar” ve “sosyal hayat ve geleneklerle ilgili unsurlar” başlığı altında incelenmiştir. 4. Bölüm’de Doğu Türkistan’da sözlü kaynaklardan derlenerek çeşitli gazete, dergi ve kitaplarda yayımlanmış olan ve çalışmamızın temel malzemesini oluşturan üçyüz Uygur efsanesinin öncelikle Uygur Türkçesi metinlerine, ardından da Türkiye Türkçesine aktarmalarına yer verilmiştir. Sonuç kısmında, çalışmanın diğer bölüm ve kısımlarında yaptığımız tespitler, elde ettiğimiz bulgular ve sonuçlar toplu olarak değerlendirilmiştir. Çalışma, “Bibliyografya” ve “Dizin” kısımlarıyla tamamlanmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Türk Dünyası Araştırmaları A.B.D.
