Sera domates yetiştiriciliğinde farklı sürelerde vibratör kullanımının tozlanma ve meyve tutumu üzerine etkileri
Küçük Resim Yok
Tarih
1993
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Domates yetiştiriciliğinde verimi belirleyen kriterler; meyve tutumu ve pazarlanabilir irilikteki meyve oranlarıdır. Sera yetiştiriciliğinde, uygun olmayan çevre koşulları tozlanma ve döllenmeyi engelleyerek, meyve tutumu ve pazarlanabilir irilikte meyve oranının azalmasında büyük etkiye sahiptir. Bu nedenle, pratikte meyve tutumunu arttırmak amacıyla mekanik olarak tozlanmaya yardım uygulamaları önem taşımaktadır. Sera domates yetiştiriciliğinde, meyve tutumunu arttırmak, farklı sürelerde salkım vibrasyonunun kontrole göre tozlanma ve meyve tutumu üzerine etkilerini araştırmak amacıyla yapılan bu çalışma, 1991-1992 yılları arasında E.Ü.Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü serası ve laboratuarlarında yürütülmüştür. Denemede Argus domates çeşidi kullanılmıştır. Tohumlar, 7.8.1991'de ekilmiş, fideler 16.8.1991'de şaşırtılmış ve 27.9.1991'de seraya dikilmişlerdir. Büyüme 4.salkım üzerinden uç alınarak durdurulmuştur. Tesadüf blokları deneme desenine göre kurulan denemede yer alan uygulamalar şunlardır: 1. Uygulama-kontrol; 2.uygulama - 1 saniye süreyle çiçek salkımlarının sarsılması; 3. uygulama-3 saniye süreyle çiçek salkımlarının sarsılması; 4. uygulama-1 saniye süreyle çiçek salkımlarının sarsılması. Vibrasyon uygulamaları haftada iki gün sabah saat 9.00'da yapılmıştır. Çiçek salkımlarını sarsmada 9 volt'luk pille çalışan polli bee kullanılmıştır. Yürütülen çalışmalar sırasında sera içi sıcaklık ve nem değerleri termograf ve higrograf ile ölçülerek maksimum, minimum ve ortalama sıcaklık ve nem değerleri saptanmıştır. Her uygulamadaki bitkilerin çiçek ve meyve sayımları yapılarak salkımların meyve tutum oranları belirlenmiştir. 18.2.1992'de başlayan ve 7 hafta süren hasatlarda elde edilen toplam verim saptanmış ve meyvelerden çapı 3.5 cm'den küçük olanlar 3.sınıf, 3.5-4.5 cm arasında olanlar 2.sınıf ve 4.5 cm'den büyük olanlar 1. sınıf olarak ayrılmışlardır. Her uygulamadan belli çap büyüklüğünde alınan örneklerde çekirdek sayımı yapılmıştır. Tozlama uygulamalarından 2,5,7 ve 24 saat sonra alınan örneklerde dişicik tepesi üzerine düşen çiçektozu sayısı ve çiçektozu çim borularının dişicik borusundaki gelişmeleri incelenmiştir. Bu çalışma sonucunda elde edilen bulgular aşağıda özetlenmiştir. 1)Vibrasyon uygulamalarının ilk üç salkımda meyve tutum oranının kontrole göre istatistiki önemde arttırdığı ortaya konmuştur. Nitekim kontrol bitkilerinin çiçeklerinde meyve tutum oranı ilk üç salkımda sırasıyla %55.5, %46.8 ve %22.5 iken; vibrasyon uygulamalarında sırasıyla %91.2, %80.5 ve %47.3 olmuştur. 2)Vibrasyon uygulamalarının verimi kontrole göre ortalama olarak %75 arttırdığı saptanmıştır. Kontrolle kıyaslandığında, 5,3 ve 1 saniye vibrasyon uygulamaları toplam verimi sırasıyla %87.4, %67.7 ve %70.6 arttırmış, ancak vibrasyon uygulamaları arasında istatistiki açıdan önemli farklılık bulunmamıştır. 3)Pazarlanabilir meyve sayısında, vibrasyon uygulamaları kontrole göre istatistiki önemde %57.6'lık artış sağlamıştır. Vibrasyon uygulamaları 1.sınıf meyve oranını da arttırmıştır. İstatistikî olarak çapın artmasına bağlı çekirdek sayısının artması önemli bulunmuştur. 4)25{486}C'nin üzerindeki sera içi sıcaklıkları ve %30-45 gibi düşük nemde çiçek yapılarında anter konisinin çatlaması, dişicik tepesinin anter konisinin üzerine çıkması gibi anormallikler gözlenmiştir. 5)Tozlanmayı takiben ilerleyen süreye paralel olarak çiçektozu çim borusunun gelişiminin de ilerlediği gözlenmiştir. Ancak uygulamalardan 24 saat sonra bile ovüle ulaşan çiçektozu çim borusu görülmemiştir.
Açıklama
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 1993
