Toxoplasma gondii’ye karşı etkili mRNA aşısının tasarlanması ve geliştirilmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorCan, Hüseyin
dc.contributor.authorŞahinci, Mehmet Nadir
dc.date.accessioned2025-03-10T10:16:52Z
dc.date.available2025-03-10T10:16:52Z
dc.date.issued2024
dc.departmentEge Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aşı Çalışmaları Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractToxoplasma gondii, insanlar yanında birçok hayvanıda enfekte ederek toksoplazmozise neden olan zorunlu hücre içi bir parazittir. Tüm dünyada insan nüfusunun yaklaşık üçte birinin T. gondii ile enfekte olduğu tahmin edilmektedir. T. gondii gebelerde düşük veya malformasyonlara sebep olabilirken immün sistemi baskılanmış hastalarda ensefalit, pnömoni veya miyokardit gibi hastalıklara sebep olabilir. Ayrıca yakın zamanda yapılan çalışmalarda, toksoplazmozis ile psikiyatrik hastalıklar arasında ilişki kurulmaktadır. T. gondii özellikle koyunlarda da aborta sebep olarak ciddi ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Hastalığa karşı kullanılan ilaçların ciddi yan etkileri bulunmakla birlikte kronik toksoplazmozise de etkisiz kalmaktadır. Bu gibi olumsuz etkilerin önüne geçebilmenin en etkili yollarından birisi aşılardır lakin insanların kullanımı için onay almış bir aşı henüz bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu tez kapsamında, T. gondii'ye karşı etkili mRNA aşı transkriptlerinin geliştirilmesi ve bu transkriptlerin in vitro ortamda ürettikleri rekombinant proteinin miktarının ve immunojenisitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle T. gondii GRA1 proteini aşı antijeni olarak belirlenmiş ve in silico yöntemler ile GRA1 proteinin çözünürlüğü instabilite indeksi, stabilitesi, yarılanma ömrü ve antijenisitesi analiz edilmiştir. Sonrasında GRA1 geninin de dahil olduğu in vitro transkripsiyon (IVT) dizilerini taşıyan pEX-A258-GRA1 vektörü hizmet alımı ile temin edilmiştir. Bu adımı takiben, pEX-A258-GRA1 vektöründeki IVT dizisi, mRNA aşı transkriptlerinin üretimini sağlamak için pVAX1 vektörüne klonlanmış ve bu vektöre pVAX1-GRA1 adı verilmiştir. pVAX1-GRA1 lineerize edilerek IVT ile dört farklı tipte mRNA aşı transkripti üretilmiştir. mRNA aşı transkriptleri, N1-metil psödouridin (m1Ψ + 120 bp) veya vahşi tip uridin (üridin + 120 bp) ile üretilmiştir. Ayrıca bu iki mRNA aşı transkriptinin sonuna ~150 bp büyüklükte adenin bazı eklenerek iki farklı (m1Ψ + 120 bp + poli-A kuyruğu eklenmiş ve üridin + 120 bp + poli-A kuyruğu eklenmiş) mRNA transkript üretimi yapılmıştır. IVT ile üretilen mRNA aşı transkriptleri saflaştırılmış ve daha sonra HEK293T hücrelerine transfekte edilerek eksprese olan rekombinant GRA1 proteinin ekspresyon seviyesi ve immünojenisitesi IFAT, Western blot ve ELISA kullanılarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, transfeksiyondan 24 saat sonra hücre lizatları toplanarak Western blot ile protein ekspresyonu incelenmiş ve "üridin + 120 bp" mRNA aşı transkriptleri ile ekspresyonun en fazla olduğu, en az protein ekspresyonunun ise "m1Ψ + 120 bp + poli-A kuyruğu eklenmiş" mRNA aşı transkriptleri ile transfekte edilen hücrelerde görüldüğü belirlenmiştir. IFAT ve ELISA ile de bu sonuç doğrulanmış olup buna göre "üridin + 120 bp" mRNA aşı transkriptlerinin "m1Ψ + 120 bp" mRNA aşı transkriptlerine göre daha fazla protein ekspresyonu gerçekleştirdiği saptanmıştır. Buna ek olarak mRNA aşı transkriptlerine ~150 bp poli-A kuyruğu eklenmesinin protein ekspresyon seviyesini arttırmadığı belirlenmiştir. IVT ile üretilen 4 farklı mRNA aşı transkriptinin, HEK293T hücrelere transfeksiyonu sonrasında eksprese olan rekombinant GRA1 proteinin immünojenik olduğu T. gondii ile enfekte olan fare serumları kullanılarak Western blot ve ELISA ile belirlenmiştir. Sonuç olarak, mRNA aşı transkriptlerinin HEK293T hücre hattında başarılı bir şekilde rekombinant GRA1 proteini eksprese ettiği ve üretilen GRA1 proteinin immünojen olduğu belirlenmiştir. Dahası, vahşi tip uridin veya m1Ψ içeren mRNA aşı transkriptlerinin lipit nanopartikül içine alındıktan sonra potansiyel aşı adayı olarak kullanılabileceği düşünülmüştür.
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=UjlM15wKZGQW6TLC0pvCt18LKnjeQ5gYEgS7j1Tbfx9P7v_jNtBBNTb_uhpa3JZF
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11454/116554
dc.identifier.yoktezid890911
dc.language.isotr
dc.publisherEge Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectmRNA vaccine
dc.subjectToxoplasma gondii
dc.subjectIn vitro transcription (IVT)
dc.subjectDense granule protein 1 (GRA1)
dc.subjectCleancap
dc.subjectN1-methylpseudouridine (m1Ψ).
dc.subjectmRNA aşısı
dc.subjectIn vitro transkripsiyon (IVT)
dc.subjectYoğun granül protein 1 (GRA1)
dc.subjectN1-metilpsödouridin (m1Ψ).
dc.titleToxoplasma gondii’ye karşı etkili mRNA aşısının tasarlanması ve geliştirilmesi
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.17 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tez Koleksiyonu