İzmir ve çevresinde gladiol yetiştiriciliği yapılan seralarda soğanla taşınan fungal hastalıklar ve kimyasal savaşımları üzerinde çalışmalar

51 ÖZET Bu araştırmada, izmir ve çevresinde üretimi yapılan gladiollerde hastalık oluşturan -fungal etmenler ve bunların kimyasal savacım olanakları araştırılmıştır. Yapılan çalışmadan elde edilen sonuçlar aşağıda özetlenmiştir. 1. Hastalıklı gladiol konularından yapılan izolasyonlar sonunda F.oxvsporum. F. solani. Penici 1 1 ium spp., Altrenaria sp. ve R. solani etmenleri izole edilmiştir. 2. İzole edilen etmenlerle yapılan patojenisite testlerinde izolatların tümünün gladiolde belirli oranlarda virulent oldukları saptanmıştır. 3. I_n vitro koşullarda yapılan ilaç etkinliklerinin bulgulanması çalışmalarında F.oxysporum izolatlarına en yüksek etkililiği benomyl* in gösterdiği tespit edilmiştir. Hancozeb ve thiram bunu takip etmiştir. F. solani izolatlarına karsı yine benomyl en yüksek etkiyi oluşturmuştur. Benomyl' i thiram, iprodion ve çaptan izlemiştir. Fusariun türlerine chlorcthalonil ve tolclc-Fos-fiiethyl * in etkili olmadığı saptanmıştır. Penici 1- lium spp. izolatlarına iprodion ve thiram etkili olurken; marîCDZsb, benomyl ve chlorothaİDnil etkisiz bulunmuştur. Alternaria sp. izolatına iprodion ve çaptan etkili olarak saptanmış» benomyl ve chlorothaloni 1 ' in etkili olmadığı görülmüştür. R. solani izolatına ise en iyi etkiyi benomyl ve tolclo-fos-methyl göstermiş, chlorothalonil' in ise en düşük etkiye sahip olduğu saptanmıştır.52 4. Yapılan -Fitotoksite denemelerinde -Fungisidler ve dozlarının bitki boy uzunlukları üzerine bir etkisi olmadığı gfir İPmİPrHni^t i r. Ancak denemede 24 saat ilaçlı solüsyonlarda bekletilen koralardan oluşan bitkilerin yapraklarında, dalgalanmalar, sarı nekrotik lekeler ve uç kurumaları gibi lezyonlar oluşmuştur. 1 ve 6 saat bekletilen bitkilerde bu tip belirtiler oluşmamıştır. 5. Saksı koşullarında yapılan ilaç etkililiklerinin belirlenmesi çalışmalarında, F. oxysporum izolatlarına karsı i_n vitro çalışmalarda olduğu gibi benomyl yine en iyi etkiyi göstermiştir. F.solani izolatına ise iprodion, benomyl 'e oranla daha etkili olmuştur. F'enici 1 1 ium sp. izolatına karsı etkililiği denen thiram i_n vi tro da en etkili olduğu saptanan iprodion' dan daha iyi bir etkili lik göstermiştir. R. solanı izolatına tolclo-Fos- methyl düşük bir oranda etkili olmuştur. Alternaria sp. izolatına ise çaptan iprodion' dan daha yüksek oranda etkililik göstermiştir. Tüm izolatların karışımına uygulanan benomyl ve iprodion tek tek olarak bir engelleme göstermiştir. Ancak fungisidler in karışım ?Formu izolatların karışımına etkili olmamıştır. 6. Gladiol'de hastalık oluşturan etmenlere karsı uygulanan -Fungisidler hastalığın konrolünü belirli oran larda sağlamıştır. Ancak bu etmenlerin kontrolünde daha Etkili olabilecek -Fungisidler araştırılmalıdır. 7. Hastalıklarla savaşımın daha etkili olabilmesi ivin kimyasal savaşımın yanısıra, aşağıdaki öneriler yapılmıştır. - Yurtdışından ithal edilen üretim materyallerinin bitki sağlığı acısından ilgili devlet kuruluşları tarafından denetlenmesi, - Sağlıklı üretim materyallerinin kullanılması, - Yetiştiricilik için hastalıksız sera toprağı kullanılması, gerekirse toprağın -Fumige edilmesi

53 SUMMARY T 'f~t th İ S v~pag=çaja t- r^ h~» the f U "fi O sT 5GSSİ5 that f OT" ÎB dİESâSS at "ladİOİUS CU 1 t İ VO.ted İTİ İ"zmİr provincB and ng = -[- b'v S'fîO the ehem İ. CS 1. COrstr O 1 DG55 İb î X İ k İ 55 of these i(*Bıcaır-g researched The results OHin&d from the studİSS ^ıgra Summer İ Hed belOW» 1. At the arsd Dİ" the İSOİatİOnS done frOfft the diseased gladiolus corias. F. o >: y spor- um " F. so I an i, F'en i c i 1 1 i um spp ", A 1 terriar i a sp and Fi. so i an i isolates were isolated. S. The, patojeni site tests done by the isolated isolates showed that all the isolates were virulent at some degree gladiolus» 3» At the studies done to find the effectiveness of the chemical in in- vitro conditions, it's determined that benomyi showed the highest effect to F. o >:y sporum isolates» Mancozeb and thiram follewed this» Benomyi again showed the highest effect to F. so 1 an i isolates. Thiram, iprodione and çaptan followed benomyi» It's determined that chlorothaionil and to Ichiophos- methyl were not effective against Fusarium spp » While iprodione and thiram were effective against Pen i c i 1 1 i um spp » isolates, mancozeb, benomyi and chiorothi loni 1 were not founded effective. Iprodione and çaptan were determined as effective to Alternaria sp. isolates, it's seen that benomyi and chlorothaionil were not effective» Benomyi and to ichiophos- methyl showed the best effect to F:.soiani isolates while chlorothaionil showed the least effect 4» It1 s seen from the phytotoxycity trials that the fungicides and their doses do not have an effect on54.$-§-««=? 1 csr-.r-î 4- H =: r-.-F -f-İ-ip3 «". 1 av* 4-*= Mrvu.eswov- 1 ac^jr.n 1 i L rr.ıınhriDce v./öl 1 f-lsJ Tif^f- T~ *"". *^* ^ *~ c= r-j, r-. 4- c: 3T"*fJ rJw "blö^ - ca^-r- I ("- kl l_A I I I I 1_ _ «* - '. * »- «tr ^ fc- * " * » *- fc- * t- * »^.i. t- ^J f- ^ ^" «* - * *-» I 1 *-* »- I IT **... J-' -J Q *~ V 1_ ı*tC3-î~ o rssci at the 1 BsvBS formed from the corms tha^ ijcr-d waited in the chemical solution "for- SA- hours» These indications had not formed at the plants that nere waited 1 and & hours in the chemical solution 5. At the studies done to determine the effectiveness of the chemicals at flower- pot conditions, benomyl again showed the highest effect to F.oxysporium isolates like at in- vitro studies. Iprodione was more effective than benomyl to F. sol ani isolates. Thiram showed a better effectiveness than iprodione» which was established as most effective at in- vitro. to Penici 1 1 ium sp. isolates. Tolchiophos- methly to R. so lan i sp. isolates showed effectiveness at low degreeses. Çaptan showed a better effect than iprodione to to Alternaria sp. isolates. Benomyl and i pr ad i one which were applied to the mixture of all the isolates showed an inhibition separately. However, the mixture from the fungicides had not been effective to the mixture of the isolates. 6. The fungicides that were applied to the isolates which causes the disease at gladiolus provided the control at some determined ratios. However, fungicides which can be more effective at the control of these fungicides should be researched. 7. To be more effective at the control of the diseases, some suggestions were given below besides the chemical control. - The production material that was imported from abrood should be checked by related goverment organisations as regards to plant health. - Healthy production material should be used. - Green house soil which does not cantain any pathogens should be used for cultivation; if needed, the soil should be fumigated. mumuwH m HVLtJL