Piyasadan temin edilen Hyssopi herba droğu üzerinde kalite kontrol ve biyolojik aktivite çalışmaları

Ülkemizde "zulfa otu, zufa otu, çördük ve cürdük otu" adları ile bilinmekte olan Hyssopus officinalis L. bir çok tıbbi ve aromatik bitkiye ev sahipliği yapan Lamiaceae familyasında yer alır. Gümüşhane (Köse), Erzurum, Konya, Ermenek bölgelerinde yayılış göstermektedir. Drog olarak taze veya kurutulmuş toprak üstü kısmı kullanılmaktadır. Drog yemek, kozmetik, ilaç sektörü ve veteriner hekimlikte kullanılmaktadır. Çalışma kapsamında iki farklı örnek ile karşılaştırmalı olarak çalışılmıştır. Türk ve Avrupa Farmakopesi, EMA, ESCOP, WHO ve FFD gibi çeşitli kaynaklar incelendiğinde, bitki ile ilgili bir monografa rastlanmamıştır. Tez çalışmamızda drog üzerinde Avrupa Farmakopesi ve Türk Farmakopesi'nde yer alan kalite kontrol testleri yapılmıştır. Bu çalışma ileride bu bitki ile ilgili hazırlanacak bir monograf için kaynak olabilecektir. Bu tez çalışması kapsamında daha önce yapılan literatür araştırmaları ve droğun geleneksel kullanımı göz önüne alınarak drog üzerinde çeşitli miktar tayini çalışmaları, biyolojik aktivite testleri ve uçucu yağ analizi yapılmıştır. Herba Hyssopi metanol ekstresi ile hazırlanan G1 ve G2 kodlu örneklerin, ekstre verimleri hesaplanmış olup Folin-Ciocalteu yöntemi ile total fenolik bileşik miktarı mg GAE /g ekstre , Aliminyum klorür yöntemi ile total flavonoit miktarı mg kersetin/g ekstre olarak ve HPLC-DAD yöntemi ile apigenin ve rutin miktarı µg/g ekstre bulunmuştur. Biyolojik aktivite çalışmaları olarak, Ellman yöntemi ile antikolinesteraz (asetilkolinesteraz ve bütirilkolinesteraz inhibitör) aktivite ve hücre kültür yöntemi ile antioksidan aktivite çalışmaları yapılmıştır. Makroskobik inceleme sonucunda aromatik kokusu daha belirgin olan G1 droğunun uçucu yağı elde edilmiş olup, uçucu yağ verimi hesaplanmış ve GC-MS yöntemiyle bileşenleri analiz edilmiştir. Major bileşenleri belirlenen uçucu yağının ISO 9841-2013 standartlarına uygun olduğu görülmüştür.

Hyssopus officinalis L., known in our country as " zulfa otu, zufa otu, çördük ve cürdük otu ", is in the Lamiaceae family, which hosts many medicinal and aromatic plants. It is widespread in Gümüşhane (Köse), Erzurum, Konya, Ermenek regions. Fresh or dried above-ground parts are used as drugs. The drug is used in food, cosmetics, pharmaceutical sector and veterinary medicine. Within the scope of the study, a comparative study was conducted with two different samples. When various sources such as Turkish and European Pharmacopoeia, EMA, ESCOP, WHO and FFD were examined, a monograph was not found on the plant. In our thesis study, quality control tests in the European Pharmacopoeia and Turkish Pharmacopoeia were performed on the drug. This study may be a source for a monograph to be prepared on this plant in the future. Within the scope of this thesis study, various quantity determination studies, biological activity tests and essential oil analysis were performed on the drug, considering the previous literature research and traditional use of the drug. Extract yields of samples coded G1 and G2 prepared with Herba Hyssopi methanol extract were calculated and the amount of total phenolic compounds was calculated as mg GAE/g extract by Folin-Ciocalteu method, total flavonoid content was calculated as mg quercetin/g extract by aluminum chloride method and apigenin and rutin amounts were calculated as μg/g extract by HPLC-DAD method. As biological activity studies, anticholinesterase (acetylcholinesterase and butyrylcholinesterase inhibitor) activity studies were carried out by Ellman method and antioxidant activity studies were carried out by cell culture method. As a result of macroscopic examination the essential oil of the G1 drug, with a more pronounced aromatic odor, was obtained. The essential oil yield was calculated and the components were analyzed by GC-MS method. It was found that the essential oil, the major components of which were determined, complied with ISO 9841-2013 standards.