Ziyâeddin Seyyid Yahyâ'nın Gencîne-i Hikmet'i:

Bu çalışmanın amacı İbn Sînâ’nın efsanevî hayatını konu edinen hikâyelerin yer aldığı Ziyâeddin Seyyid Yahyâ’nın Gencîne-i Hikmet isimli eserinin edisyon kritikli metnini kurmak ve incelemektir. Gencîne-i Hikmet’in 11’i Türkiye’de, 6’sı yurt dışında olmak üzere 17 yazma nüshası bulunmaktadır. Eserin matbu nüshalarının Bulak, İstanbul ve Kazan’da birçok defa basılması, Ebû Ali Sînâ (İbn Sînâ) hikâyelerinin halk tarafından beğenilerek okunduğunun göstergesidir. Arapçaya da çevrilen Gencîne-i Hikmet’in Ahmed Hamdi, Kemâleddin Şükrü, Sadık Erdağı, İdris Yavuz, Selami Münir Yurdatap tarafından sadeleştirilmiş yayınları da bulunmaktadır. İbn Sînâ; tıp, felsefe, edebiyat alanındaki eserleriyle Doğu ve Batı medeniyetini etkilemiş bir bilim adamıdır. Halk, özellikle hekimliğiyle insanlara yaptığı büyük hizmetlerden ve çeşitli ilimlerdeki üstün başarısından dolayı İbn Sînâ’yı efsaneleştirmiştir. Gencîne-i Hikmet’in yanı Binbir Gündüz Masalları’nda, Kısasü’l-Ulema’da, Derviş Hasan Medhî’nin Esrâr-ı Hikmet’inde, Aziz Efendi’nin Muhayyelât-ı Aziz Efendi isimli eserinde, Lokman Hekim efsanelerinde, fıkralarda, divan ve halk şiirlerinde onun hayatının olağanüstü özelliklerle anlatıldığını görürüz. Ebû Ali Sînâ Hikâyeleri’nin yazarı bilinmeyen Hâzâ Hikâyet-i Ebû Ali Sînâ adıyla yazma nüshaları ve sözlü varyantları da bulunmaktadır. Gencîne-i Hikmet, Ebû Ali Sînâ’nın başından geçen maceraların yer aldığı hikâyelerden oluşmaktadır. Ebû Ali Sînâ’nın ikiz kardeşi Ebû’l-Hâris de hikâyelerin önemli bir kısmında yer almaktadır. Olağanüstü ve fantastik unsurlarla örülü olan Gencîne-i Hikmet, secili anlatımı, canlı tasvirleri ve olayların anlatımındaki akıcılığıyla merakla okunan bir hikâye kitabı özelliği taşımaktadır.