İkinci ürün pamuk üretiminde doğrudan ekim uygulama olanakları
| dc.contributor.author | Yalçın, Harun | |
| dc.contributor.author | Aykas, Erdem | |
| dc.contributor.author | Evcim, Ünal | |
| dc.contributor.author | Önal, İsmet | |
| dc.date.accessioned | 2024-08-21T18:46:53Z | |
| dc.date.available | 2024-08-21T18:46:53Z | |
| dc.date.issued | 2007 | en_US |
| dc.department | Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Makinaları Bölümü | en_US |
| dc.description | Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 2007 | en_US |
| dc.description.abstract | İkinci ürün doğrudan pamuk ekiminin Ege Bölgesinde uygulanabilirliğini ortaya koymak amacıyla yapılan bu çalışma, laboratuar ve tarla denemeleri olarak iki aşamalı yürütülmüştür. Çalışmanın birinci aşaması laboratuarda yapılmıştır. Yapılan laboratuvar denemelerinde tek dane ekiciye sahip iki farklı doğrudan ekim makinası (John - Deere, Accord) ile normal sıravari ekim yapan bir doğrudan ekim makinasının (Amazone) ekim performansları tesbit edilmiştir. Bu amaçla makinaların hıza ve meyile bağlı olarak sıra üzeri tohum dağılım düzgünlükleri yapışkan bant deneme düzeninde belirlenmiştir. Ayrıca makinaların tohum zedeleme oranları saptanmıştır. Tek dane ekim yapan ekim makinalarının (John - Deere, Accord) sıra üzeri tohum dağılım düzgünlüğünün belirlenmesinde 0.5 z değerinden küçük, 1.5 z değerinden büyük ve kabul edilebilir tohum aralıklarından (KETA = 0.5 z-1.5 z) yararlanılmıştır. Yapılan yapışkan bant denemelerinde; John Deere ekim makinasının 0.5 z -1.5 z aralığına giren tohum sayıları % si, değerlendirme kriterlerine göre yetersiz bulunmuştur. Bu yetersizliğin nedeni, tohumun vakum prensibine göre çalışan ekici düzen üzerinde bulunan düşey delikli diskten kurtulduktan sonra gömücü ayağa ulaşana kadar kat etttiği yolun uzunluğu olarak gösterilebilir. Bununla beraber 0.5 z den küçük tohumların % ?si ile 0.5 z -1.5 z aralığına giren tohumların % sinin toplamının sola ve sağa eğimdeki çalışmalarda birkaç varyant dışında yeterli olduğu görülmektedir (Bakınız Çizelge 17). Ekimden sonra seyreltme yapılacağı düşünülürse makinanın tarla denemelerinde kullanılmasının bir sorun yaratmayacağı görüşüne varılmıştır. Accord ekim makinası ile yapılan laboratuvar denemelerinde düzde çalışmada gerek 5.8 gerekse 11.8 cm sıra üzeri tohum mesafesinde 0.5 z-1.5 z aralığına giren tohum sayıları özellikle 1 ve 1.5 m/s?lik ilerleme hızlarında tatminkar bulunmuştur (Bakınız Çizelge 18). 5.8 cm sıra üzeri tohum mesafesinde dağılım tek daneli ekimden ayrılmakla beraber, bulunan sonuçlar bu makine ile tarlada 5.8 cm sıra üzeri tohum aralığına da ekim yapılabileceğini göstermiştir.;Normal sıraya ekim makinasında (Amazone), sıra üzeri tohum dağılım düzgünlüğünün belirlenmesinde sıra üzerinde, sıra üzeri mesafeye bağlı olarak 2.5 ve 5 cm uzunluğundaki şeritlerde bulunan tohum sayılarından, bunların nispi oranlarından (%), ve şeritlere düşen tohum sayılarından (mort) yararlanılmıştır. Amazone ekim makinasının uzunluk ve yüksekliğinin fazla olması nedeniyle öne ve arkaya meyil ile sağa, sola %15 meyil derecelerinde test standına yerleştirilemediğinden bu konumlarda bant denemeleri yapılamamıştır. Bu makine ile 11.8 cm sıra üzeri mesafede düzde yapılan yapışkan bant denemelerinde 1 ve 1.5 m/sn ilerleme hızlarında bulunan sonuçların çok iyi olduğu görülmüştür. Yapılan yapışkan bant denemelerinde tüm meyil, hız ve sıra üzeri mesafelerde tohum dağılım düzgünlüğünün kabul edilebilir düzeyde olduğu (orta-iyi-çok iyi) ve bu makine ile pamuk ekiminin mümkün olduğu sonucuna varılmıştır. Denemede kullanılan bütün doğrudan ekim makinalarında, tüm hız ve meyillerde tohum zedelenme oranları % 1'in altında bulunmuştur. Tarla denemeleri; Aydın?ın Söke ilçesinde üretici tarlalarında yürütülmüştür. 2001 ve 2002 yıllarında ikinci ürün pamuk denemeleri bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekerrürlü yürütülmüştür. 2.ürün pamuk ekimi, deneme tarlasında ana ürün olarak yetiştirilen buğday hasadından sonra, kuru ve tavlı parsellerde olmak üzere aşağıdaki şekilde yapılmıştır. - Geleneksel toprak işleme + ekim - Azaltılmış toprak işleme (Rototiler ile) + ekim - Doğrudan ekim. Bu amaçla deneme tarlasının ilgili parsellerinde buğday hasadı ve sap toplamanın hemen ardından (22 Haziran 2001 -20 Haziran 2002) sulama yapılmaksızın toprak işleme + ekim veya doğrudan ekim yapılarak ardından sulama yapılmış, diğer parsellerde ise sap toplamanın ardından sulama yapılmış ve tarla tava geldikten sonra (07 Temmuz 2001 - 04 Temmuz 2002) toprak işleme + ekim veya doğrudan ekim gerçekleştirilmiştir. Tarla denemelerinde parsel uzunlukları 25 m, parsel genişliği ise 4 sıradan oluşacak şekilde (2.8 m) alınmıştır. İkinci ürün pamuk denemelerinin (ana deneme) yanında yörede alışılagelmiş ekim zamanında geleneksel toprak işleme ve birinci ürün pamuk ekimi yapılmıştır. Birinci ürün pamuk ekim denemeleri, ana denemeye komşu parsellerde dört tekrarlı olarak yürütülmüştür. Yapılan tarla denemelerinde farklı yöntemlerin bitki gelişmesine, ürün verim ve kalitesine etkilerinin yanında makinelerin işletme karakteristikleri de ( yakıt tüketimi, kuyruk mili güç tüketimi, patinaj, çeki gücü gereksinmeleri) bulunmuştur. Araştırma sonunda, doğrudan ekimde, geleneksel toprak işleme ve azaltılmış toprak işlemeye göre kuyruk mili güç gereksinimi bir miktar daha az bulunmuştur. Tüm yöntemlerde tavda toprak işlemenin daha az kuyruk mili güç tüketimine neden olduğu görülmüştür (Bakınız Çizelge 25). Birinci ürün pamuk yetiştirilen parsellerde sonbahar, ilkbahar ve bitki yetişme döneminde yapılan tüm işlemler için toplam yakıt tüketimi 89 L/ha olarak bulunmuştur. Toplam yakıt tüketimi değerleri doğrudan ekim makinalarında farklı ekim makineları için, kuruya ekimde 14.1-15.8 L/ha iken bu değerin tavda ekimde 13.7-15.5 L/ha değerleri arasında değiştiği görülmüştür. Farklı doğrudan ekim makinalarının, farklı toprak işleme yöntemlerinin ve toprak durumunun (kuru-tav) ayrı ayrı tarla çıkış derecesine etki olduğu görülmüştür (Bakınız Ek 1). Söz konusu paremetrelerin interaksiyonlarına bakıldığında, Doğrudan ekim makinesi toprak işleme yöntemi, Doğrudan ekim makinesi - toprak durumu (kuru-tav) ve toprak işleme yöntemi - toprak durumu (kuru-tav) interaksiyonlarının tarla çıkışı üzerine önemli ölçüde etki ettiği belirlenmiştir. 2001 yılı hasat döneminde birinci el pamuk hasadından sonra yağışların başlaması ve aralıksız devam etmesi nedeniyle tavda ekilen parsellerde pamuk tek el hasat edilebilmiştir. Bu nedenle bu parsellerden elde edilen toplam ürün verimi diğer parsellerden önemli düzeyde düşük bulunmuştur. Yapılan istatistiksel değerlendirme sonucunda, farklı toprak işleme yöntemlerinin ve toprak durumunun (kuru-tav) ürün verimi üzerine etkisi olduğu görülmüştür (Bakınız Ek 7). Farklı doğrudan ekim makinalarının ve farklı sıra üzeri ekim mesafelerinin verim üzerine etkisinin olmadığı saptanmıştır. Söz konusu paremetrelerin interaksiyonlarına bakıldığında, hiçbir interaksiyonun verim üzerinde etkili olmadığı görülmüştür. İkinci ürün pamuk üretiminde farklı yöntemlerin uygulandığı parsellerde, yapılan maliyet hesabında 1 kg pamuğun yetiştirilmesi için 2002 yılında, geleneksel yöntemle ekilen parsellerde 808.12 T.L/kg, azaltılmış yöntemle ekilen parsellerde 766.13 T.L/kg, doğrudan ekim parsellerinde ise 597.19 T.L/kg değerleri elde edilmiştir. Yalnız tohum yatağı hazırlama ve ekim için harcanan toplam yakıt tüketimi değerleri ele alındığında, 1.Ürün geleneksel yöntemle ekilen parsellerde 7.14 L/ha lık yakıta gereksinim varken, 2.Ürün parsellerinde geleneksel yöntemde 4.34 L/ha, azaltılmış yöntemde 2.25L/ha, doğrudan ekimde ise 0.61 L/ha lık yakıta gereksinim olduğu ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak araştırma sonunda, Ege Bölgesi?nde tahıldan sonra ikinci ürün olarak pamuğunda devreye sokulabileceği, ancak tahıl hasadının hemen ardından zaman geçirmeksizin pamuğun doğrudan ekilmesinin ve ardından sulama yapılmasının pamuk hasadını garantiye alma açısından önemli olduğu ortaya çıkmıştır. Böylelikle gerek maliyetin düşürülmesi gerek aşırı toprak işlemenin önüne geçilerek çevreye zarar vermeyen yeni tekniklerin devreye sokulması mümkün olacaktır. | en_US |
| dc.identifier.uri | http://155.223.63.101/tez3/2002bil033.pdf | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11454/97647 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Ege Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.bap | 2002-BİL-033 | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Araştırma Projesi | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.snmz | 20240821 | en_US |
| dc.title | İkinci ürün pamuk üretiminde doğrudan ekim uygulama olanakları | en_US |
| dc.type | Project | en_US |
Dosyalar
Orijinal paket
1 - 1 / 1
