Aerobik ve anaerobik koşullarda olgunlaştırılan sığır, et ve tavuk gübrelerinde zamana bağımlı olarak kimi bileşenlerin değişimleri üzerinde araştırma

Çiftlik hayvanlarının taze gübreleri (at, inek ve tavuk) kontrollü koşullarda aerobik ve anaerobik olarak olgunlaştırılmış ve olgunlaştırmanın başlangıcı ve devam ettiği süreç içinde gübre örnekleri alınarak, olgunlaşmanın bu gübrenin kimi çiftlik gübrelerini değerlendirme kriterlerine (nem miktarları, kül miktarı, organik madde miktarı, C/N oranı, makro ve mikro besin element içerikleri araştırılmış ve aşağıdaki sonuçlar saptanmıştır: Anaerobik koşullarda olgunlaştırma kapalı ve kontrollü ortamda yapıldığı için nem değişimi fazla olmamasına karşılık, aerobik koşullarda zaman zaman nemlendirilme yapıldığı için nem değerleri farklı düzeyde olmuştur. Başlangıçta hafif asit (inek), nötr (tavuk) ve hafif alkalin (at) tepkime gösteren gübrelerin olgunlaşma sürecinde genel olarak pH - larında artış gözlenmiştir. Olgunlaşma sürecinde çiftlik hayvanlarının kül miktarında artış gözlenirken, organik madde içerinde ve C/N oranında (tavuk gübresi dışında) azalmalar saptandı. Çiftlik hayvanlarının olgunlaştırılması ile makro besin elementlerinden azot, fosfor ve potasyum miktarında azalma buna karşılık kalsiyum miktarlarında mikro besin elementlerindeki gibi artış belirlenmiştir. Çiftlik hayvanlarının taze ve değişik süre ile olgunlaştırılmış gübre örneklerinde fenol 2,6-bis- (1,1 dimetiletil) bileşiğinin bulunduğu ve ayrıca 1,2 benzendikarboksilik asit ve benzen propanoik asidin tavuk ve inek gübrelerinde bulunduğu anlaşılmıştır. Tavuk gübresinin diğer at ve inek gibi çiftlik hayvanları gübrelerine göre daha fazla 0.5 N H2SO4'da çözünür organik bileşiği kapsadığı anlaşılmıştır. Anahtar kelimeler: Gübre, at gübresi, inek gübresi, tavuk gübresi, ekstraksiyon, olgunlaştırma, kimyasal bileşikler