Alaminyum (AL3+)'a dayanıklı (TAM 202) ve duyarlı (TAM 105) buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin köklerinde AL'un toksik etkilerinin karşılaştırılması

Bu çalışmada Ca'lu ve Ca'suz ortamlarda Al'a toleransları farklı olan iki buğday (Triticum aestivum L.) çeşidinin (Al'a dayanıklı Tam 202 ve Al'a duyarlı Tam 105) köklerinin farklı bölgelerinde Al ve Ca birikimi ve lokalizasyonu, kök ve yapraklarında antioksidant enzim olan süperoksit dismütaz (SOD; E.C. 1.15.1.1) aktivitesi ve prolin birikimi araştırılmıştır. Buğday tohumları 3 gün karanlıkta çimlendirildikten sonra, 2 gün bir çözelti içerisinde yetiştirilmiş ve Al uygulaması sabit pH'da (4.2) gerçekleştirilmiştir. Bunun için duyarlı Tam 105, 4 saat süre ile 10 mM Al'a, Tam 202 ise aynı süre 50 mM AlCl3'e maruz bırakılmıştır. Ca içeren ortamlarda, duyarlı çeşit Tam 105'in köklerinde Al birikimi en fazla kökün meristematik bölgesinde (0-2 mm), dayanıklıda ise kökün olgunlaşma bölgesinde (5-15 mm) ortaya çıkmıştır. Ca eksikliğinde ise, dayanıklı Tam 202, Al lokalizasyonu acısından duyarlı Tam 105 gibi davranmıştır. Bu, Al toksisitesinde Ca'un bir rolü olduğunu göstermektedir. Her iki çeşidin farklı kök bölgelerinde Ca, Al birikimine eşlik etmiştir. Al uygulamalarına bağlı olarak dayanıklı çeşit Tam 202'nin köklerinde ve yapraklarında süperoksit dismütaz aktivitesinde duyarlı çeşit Tam 105'e göre daha yüksek aktivite bulunmuştur. Benzer şekilde köklerde ve yapraklarda Al stresi altında prolin birikimi dayanıklı çeşitte duyarlıya göre daha yüksek bulunmuştur.