Kastamonu Yöresi Geleneksel Müzik Pratiklerinde Meytar ve İşlevleri
Küçük Resim Yok
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Anadolu coğrafyasında yerel-kültürel özellikler içeren pek çok müzik vedans pratiğinin varlığı bilinmektedir. "Yöreye özgü" olarak ifadeedilebilecek bu uygulamalar, kültürel mirasın aktarımı ve geleneğinsürdürülmesi bakımından önem taşımaktadır. Kastamonu yöresindekarşılaşılan ve genellikle iki davul, bir kemâne, bir zurna ve iki köçektenoluşan topluluk, yörede "meytar" olarak bilinmektedir. Kastamonuyöresinde, 2011 yılında tarafımdan gerçekleştirilen alan araştırmalarısonucunda, Meytar'ın yöredeki işlevi incelenmiştir. Kına geceleri, düğünler,asker eğlenceleri, festivaller, piknik-kır eğlenceleri, dernek etkinlikleri,oturak alemleri, Tv programları gibi müzik pratiklerinin odağında yer alanMeytar'ın, önemli bir ifade aracı olduğu tespit edilmiştir. Meytar'ı oluşturanüyelerin de kendi içerisinde farklı rollere sahip oldukları bilinmektedir.Örneğin müzik pratiklerinin bazılarında davul-zurna ikilisi öne çıkarken,başka bir durumda kemânenin ya da zurnanın öncü olduğu saptanmıştır.Oturak alemlerinde kemâne çalgısı daha işlevsel olmasına karşın, düğünritüelinde gelinin evden alınması ve düğün alanına getirilmesidurumlarında davul ve zurnanın öne çıktığı görülmektedir. Bunların yanısıra, açış olarak tanımlanan usûlsüz doğaçlama ezgi motifleri de, kemâne vezurna çalgılarının karşılıklı icraları ile bazı ritüellerin başında yeralmaktadır. Meytar'ın en önemli öğelerinden olan köçeklerin ise pratiklerindikkat çekici ve işlevsel unsuru olduklarını söylemek mümkündür.Köçekler, hem dansları, hem de müzik icrasına sundukları sözel seslendirmeve zil eşlikli çalgısal destekleri ile Meytar'ın sembol sayılabilecek bireyleriarasında yer almaktadırlar. Farklı müzik ortamlarında farklı davranışbiçimleri sergileyen Meytar, yöre ezgilerinin ve dans figürlerinin gelenekseluygulamalarını sürdüren, icra ortamlarındaki temel uygulamalarındevamını sağlayan bir topluluk olarak yöredeki varlığını günümüzde halasürdürmektedir. Ayrıca Meytar'ın Kastamonu yöresi dışında göç nedeniyleyerleşilen büyükşehirlerdeki icra ortamlarında da varlığını sürdürdüğü veyöredeki benzer uygulamaları devam ettirdiği tespit edilmiştir. Bumakalenin amacı, Meytar’ın yöre müzik pratiklerindeki işlevini ortayakoymaktır. Makalenin amacı doğrultusunda, alan araştırması kapsamındagözlem ve görüşme tekniklerinden yararlanılmıştır. Yöre müzik pratiklerinebizzat katılım yoluyla elde edilen verilerin değerlendirilmesi ile Meytar,işlevsellik bağlamında ele alınmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
10
Sayı
1
