Farklı yöntemlerle üst yapıları hazırlanan zirkonya destekli kron restorasyonlarının kırılma dayanımlarının araştırılması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Son yıllarda kullanımı gittikçe artan zirkonya altyapılı restorasyonlarda en sık karşılaşılan klinik komplikasyonlarından birisinin, üstyapı seramiğinin altyapıdan tabaka halinde (delaminasyon) veya kırılarak ayrılması (chipping) olduğu belirtilmiştir. Zirkonya altyapı ile üstyapı seramiklerinin bağlanma mekanizması hala tam olarak bilinmediği için çift tabakalı sistemlerin bağ dayanımları, güncel araştırma konusu olmaya devam etmektedir. Çalışmamızda farklı yöntemler ile üstyapıları hazırlanan zirkonya destekli kron restorasyonların kırılma dayanımları araştırılmıştır. Ayrıca kırılma dayanım (KD) değerleri üzerinde üstyapı seramiklerinin bükülme dayanımlarının etkisinin incelenmesi için bükülme dayanım (BD) testi ve arayüzey bağlanma dayanımının etkisinin değerlendirilmesi için makaslama bağ dayanım (MBD) testi uygulanmıştır. Mekanik testler sırasında oluşan stres dağılımlarının gözlemlenebilmesi için sonlu elemanlar analiz testi uygulanırken, kırık başlangıcının ve çatlak ilerleme hattının değerlendirilmesi için stereomikroskop ve taramalı elektron mikroskobu ile fraktografik analizler gerçekleştirilmiştir. Çalışmamızda farklı üretici firmalara ait [IvoclarVivadent, Schaan, Liechtenstein (I), VITA Zahnfabrik, Bad Säckingen, Almanya (V)] CAD/CAM sistemiyle kullanılan zirkonya materyalleri ve farklı üstyapı teknikleri [tabakalama (T), ısı-basınç ile şekillendirme (P), hızlı prototipleme (HP)] ile hazırlanan seramik kombinasyonları yer almaktadır. Bu amaçla, I grubunda zirkonya altyapı üzerine (IPS e.max ZirCAD) T tekniği için nano-florapatit esaslı seramik (IPS e.max Ceram), P tekniği için florapatit esaslı seramik (IPS e.max ZirPress) ve HP tekniği için lityum disilikat ile güçlendirilmiş seramik (IPS e.max CAD) kullanılmıştır. V grubunda ise zirkonya altyapı üzerine (In-Ceram YZ), T tekniği için feldspatik esaslı seramik (Vita VM9), P tekniği için feldspatik esaslı seramik (Vita PM9) ve HP tekniği için feldspatik esaslı seramik (Vita Mark II) uygulanmıştır. I-HP grubunda arayüzey yapıştırıcı materyali olarak firma tarafından önerilen cam seramik (IPS e.max CAD Crystall./Connect) kullanılırken, V-HP grubunda ise firma tarafından önerilen rezin kompozit (Panavia F 2.0, Kuraray Medical Inc., Japonya) uygulanmıştır. Kron formundaki örnekler için hazırlanan 1 mm chamfer basamağa sahip metal güdüklerin (N=60) CAD/CAM ünitesinde (In-Eos, Sirona) taranması ile dijital ölçüleri alındı. Elde edilen 3 boyutlu model üzerinde, HP grupları için alt sol birinci molar formunda çift tabakalı tasarım gerçekleştirilirken, T ve P gruplarında ise HP gruplarında elde edilen restorasyon üzerinde her yüzeyden 1 mm azaltılarak anatomik formlu zirkonya altyapılar tasarlandı. Her gruba ait olan altyapı-üstyapı sistemleri (n=10/alt grup) üretici firmanın talimatları doğrultusunda hazırlandı ve rezin modifiye cam iyonomer siman (RelyX luting cement, 3M Espe, Seefeld, Almanya) kullanılarak metal güdükler üzerine simante edildi. BD testi için tüm gruplarda yer alan zirkonya blokların kesme cihazında su soğutması altında kesimleri tamamlandı ve sinterlendikten sonra (1,5 mm×5mm×25 mm) boyutlarında olan çubuk formundaki zirkonya altyapılar elde edildi. Her bir gruba ait üstyapı seramikleri, üretici firmanın önerileri doğrultusunda aynı boyutlarda hazırlanarak (3 mm×5mm×25 mm) boyutlarında zirkonya altyapı-üstyapı seramiğinden oluşan çift tabakalı çubuk formundaki örnekler elde edildi (N=60) (n=10/alt grup). MBD testi için tüm gruplarda yer alan zirkonya blokların kesme cihazında su soğutması altında kesimleri tamamlandı ve sinterlendikten sonra (4 mm×4mm×4 mm) boyutlarında olan küp formundaki zirkonya altyapılar elde edildi. Her bir gruba ait üstyapı seramikleri, üretici firmanın önerileri doğrultusunda (2,5 mm×2,5mm) boyutlarında hazırlanarak örnekler tamamlandı (N=60) (n=10/alt grup). Tüm mekanik testler için hazırlanan örneklerin tamamı (N=180), 37oC, %100 nem içeren ortamda en az 48 saat olmak üzere mekanik testlerin uygulanmasına kadar bekletildi. Mekanik testler evrensel test cihazında [(KD testi için; Shimadzu Autograf AG-500 kNG, 1mm/dak); (BD ve MBD testleri için; Shimadzu Autograf AG-50 kNG, 0.5mm/dak)] gerçekleştirildi ve her test yöntemine ait dayanım değerleri (MPa±SS) kaydedilerek istatistiksel analiz yapıldı (ANOVA, Post Hoc Benferroni; α=0.05). Kırık yüzeyleri stereomikroskopta ve taramalı elektron mikroskobunda (SEM) (Jeol JSM 5200, Japonya) incelendi. Stres dağılımları sonlu elemanlar analiz (FEA) testi (Simufact.forming v11.0, Almanya) ile değerlendirildi. KD testi sonucunda I grubunda; HP (4408,30±608,21) ile T (4322,62±462,05) alt grupları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamsız iken (p>0,05), P alt grubu (2506,60±593,72) verileri HP ve T alt gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı (p=0,00) derecede düşük bulunmuştur. V grubu analizlerinde ise; HP (1900,10±254,193), T (6102,10±1519,802) ve P (4117,80±1083,553) alt grupları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0,00). Alt gruplar arasındaki analizlerinde ise I-HP alt grubu, V-HP alt grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek iken (p=0,00); I-T alt grubu V-T’ye (p=0,02), I-P alt grubu ise V-P’ye (p=0,01) göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük değerler göstermiştir. Altı alt grup arasında, en yüksek KD değeri V-T (6102,10±1519,802) grubunda görülür iken, en düşük KD değeri V-HP (1900,10±254,193) grubunda gözlemlenmiştir. BD testi sonucunda I grubunda; HP (583,33±62,66) ile P (565,92±54,37) alt grupları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamsız iken,T alt grubu (428,33±41,01), istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulunmuştur. V grubunda ise; HP (496,85±96,72), T (496,10±36,66) ve P (538,84±72,95) alt grupları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Gruplar arası analizlerde ise; I-HP grubu değerleri V-HP sonuçlarına göre ve V-T grubu değerleri I-T sonuçlarına göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek iken; I-P ve V-P alt grupları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. MBD testi sonucunda I grubunda; P (29,57±7,82) ile T (27,59±5,20) alt grupları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamsız iken, HP (49,41±6,44) alt grubu değerleri T ve P alt gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. V grubu analizlerinde ise; T (35,92±6,21) ve P (32,97±6,7) alt grupları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamsız iken, HP (24,58±4,77) alt grubu değerleri T ve P alt gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulunmuştur. Gruplar arası analizlerde ise I-HP alt grubu verileri V-HP sonuçlarına göre ve V-T alt grubu verileri I-T sonuçlarına göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunurken; I-P ve V-P alt grupları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildir. KD testi sonucunda; I-HP grubunda zirkonya ve seramik içinde koheziv kırık gözlenirken, I-T ve I-P gruplarında seramik içinde koheziv kırılma görüldü. V-HP grubunda adeziv kırılma saptanırken, V-T ve V-P gruplarında az sayıda seramik ve zirkonya içinde koheziv kırılma olmak üzere genellikle seramik içinde koheziv kırılma gözlemlendi. BD testi sonucunda tüm örnekler zirkonya altyapıyı da kapsayarak 2 parçaya ayrılırken, SEM görüntülerinde tabakalama ve ısı-basınç ile şekillendirme yöntemlerinde seramik içinde lateral çatlakların ve porözitelerin olduğu gözlendi. MBD testi sonucunda ise tüm gruplarda adeziv ve kombine kırılma görüldüğü için, dayanım değerleri ve kırık paternleri arasında ilişki kurulamadı. Ayrıca gerçekleştirilen FEA testinde gözlemlenen stres dağılımları, dayanım değerleri ve materyal özelliklerinin altyapı-üstyapı seramiklerinin bağlantısı üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Üstyapı seramiklerinin mekanik özellikleri ve hazırlanma yöntemleri iyi değerlendirilerek, doğru altyapı-üstyapı kombinasyonu tercihi ve uygun altyapı tasarımı sayesinde uzun süreli klinik başarıya sahip restorasyonların elde edilmesi mümkündür.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Protetik Diş Tedavisi A.B.D.
