Bakımverenlerin Yükü Envanteri"nin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi
Yükleniyor...
Tarih
2004
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu araştırma demans hastalarına bakımverenlerin yüklerini belirlemek için geliştirilen “Bakımverenlerin Yükü Envanteri”nin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğini incelemek amacıyla metodolojik olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini demans tanısı almış yakınlarına bakım veren 230 primer bakımveren kişi oluşturmuştur. “Bakımverenlerin Yükü Envanteri” 1989 yılında Novak ve Guest tarafından geliştirilen 24 maddelik bir ölçektir. Envanterin tümünün toplam puan ortalaması ve standart sapması 43.01±22.99 olarak saptanmıştır. Ölçeğin “dil eşdeğerliğinin/uyarlamasının sağlanması için Türkçeʼye çevirisi, geri çevirisi ve ön uygulaması yapılmıştır. Envanterin zamana göre değişmezliğini test etmek için yapılan test-tekrar test uygulamasının sonucunda doğrusal yönde güçlü bir ilişki saptanmıştır (r=0.98). Envanterin iç tutarlılığı test etmek için Cronbah alfa katsayısı belirlenmiştir. Envanterin tümü için elde edilen Cronbach alpha değeri 0.94, “Zaman-bağımlılık Yükü” için 0.93, “Gelişimsel Yük” için 0.94, “Fiziksel Yük” için 0.94, “Sosyal Yük” için 0.82, “Duygusal Yük” için 0.94” dür. Yapılan “madde analizi” sonucunda envanterdeki maddelerin madde toplum korelasyon katsayısı 0.52-0.84 arasında saptanmış ve hiçbir madde envanterden çıkarılmıştır. Kapsam geçerliğinin sınanması sırasında 10 uzmandan görüş alınmış, öneriler doğrultusunda değişiklikler yapılmıştır. Ölçeğe uygulanan “faktör analizi” sonucunda ölçeğin toplam varyansının % 82.5ʼini açıklayan 5 faktör elde edilmiştir. Elde edilen beş faktör orijinal ölçeğin faktör yapısı ile uyumlu bulunmuş, envanter maddeleri orijinal envanterdeki gibi benzer alt gruplar altında toplanmıştır. Envanterin yapı geçerliliğini test etmek amacıyla hipotez test yöntemi kullanılmıştır. Bunun için Bakımverenlerin Yükü Envanterin Puanları ile teorik olarak aralarında ilişkili olduğu belirtilen Beck Depresyon Envanteri puanları arasındaki ilişki incelenmiştir. Envanterin tüm faktörleri ile Beck Depresyon puanları pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Envanterin alt boyutları için 0.47 ile 0.71 arasında değişen düzeylerde değerler elde edilmiştir. Sonuç olarak; “Bakımverenlerin Yükü Envanteri”nin Türk toplumu için oldukça yeterli güvenirlik ve geçerlik göstergelerine sahip bir ölçme aracı olduğunu saptamıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Demans, bakım verenlerin yükü, geçerlilik, güvenirlilik, Dementia, caregiver burden, reliability, validity, Dementia, caregiver burden, reliability, validity, İç Hastalıkları Hemşireliği A.B.D.
