N-heterokarben kompleksleri katalizörlüğünde C-C ve cheteroatom bağ oluşumu
Küçük Resim Yok
Tarih
2007
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Metal-NHC komplekslerinin homojen katalizde yaygın bir şekilde kullanılan fosfinlere alternatif olmaları, son zamanlarda büyük ilgi çekmektedir. Çünkü katalitik koşullarda (yüksek sıcaklıkta) P-C bağı kolayca kopmakta ve P atomu havanın oksijeni ile kolayca oksitlenmektedir. Aksine, metal-NHC kompleksleri havanın nemi ve oksijenine karşı çok kararlıdır. Dolayısıyla tepkime ortamında ligant fazlasına gerek yoktur. Katalizör tasarımında etkinlik ve seçimliliği artırmak, ürünlerden katalizörün kolay ayrılmasını sağlamak ve katalizörün ömrünü uzun tutmak temel amaçtır. Bu nedenle daha kararlı ve etkin katalizörler hazırlamak amacıyla, imidazolidin halkasının C4-C5 konumlarında hidrojen, metil, asenaftil grupları ve azot atomları üzerindeki aril halkasın para pozisyonunda H, CH3, Br, Cl içeren N-heterohalkalı karben öncüleri (3) ve bunlardan türeyen Ag(I), Rh(I) ve Pd(II) kompleksleri sentezlenmiştir (Şema 1). Proje kapsamında elektronik ve sterik bakımdan farklı imidazolidin ligandları kullanılarak kükürt (4), gümüş(5), rodyum kompleksleri (8, 9) sentezi, karakterizasyonu ve katalitik incelemeler yapılmış ve yayınlanmıştır (Ek. 1). Bu çalışmalara ilaveten imidazol halkasının 4,5 pozisyonunda asenaftil grubu içeren imidazoliden türevli öncül ve kompleksleri sentezlendi ve katalitik incelemeler yapılarak yayın haline getirilmiştir (Ek. 2). İmidazolidin türü pek çok metal-NHC kompleksi Şema I deki v, vii ve viii basamaklarıyla gösterilen üç tepkimeden birisi kullanılarak hazırlanabilir. Özellikle basamak v, çok kullanışlı bir metoddur. Burada önce gümüş kompleksi (5) sentezlendi ve 5?in farklı metallerle etkileşimi sonucu diğer NHC kompleksleri hazırlandı. İmidazolinyum tuzu (3) bazik karekterli [Rh(OMe)(COD)]2 ile etkileştirilerek Rodyum NHC kompleksi (8) hazırlandı (viii yöntemi). Metal üzerindeki elektron yoğunluğunu ölçmek için bu kompleksteki siklooktadien ile karbonmonoksit yerdeğiştirme tepkimesi gerçekleştirildi. Çünkü dikarbonil rodyum kompleksinin (9) infrared spektroskopisi NHC ligandının v-elektron verme yeteneğini yansıtmaktadır. Ayrıca, paladyum ve rodyum komplekslerinin katalitik aktiviteleri incelendi. Elektronik ve sterik etkinin katalitik aktivite üzerine etkisi araştırıldı.
Açıklama
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 2007
