Dede Korkut Kitabı'nda Erginlenme ve Bireyleşme Sürecinde Sınama Motifinin İşlevi

Küçük Resim Yok

Tarih

2015

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

İnsan davranışlarının kültürel temellere dayandığını ifade eden Philip K. Bock, "tüm antropoloji psikolojiktir" diye başladığı "İnsan Davranışının Kültürel Temelleri" adlı kitabını, "tüm psikoloji kültüre/dir" diye bitirir. Türk kültürünün en önemli miras/arından biri olarak kabul edilen Dede Korkut Kitabı'nın âdeta bir sınama/ar kitabı olduğunu söylemek mümkündür. Philip K. Bock'un tezinden hareketle; Dede Korkut Kitabı'nda yer alan on iki anlatma çerçevesinde, sınama motifi ve işlevleri tartışılmıştır. Dede Korkut Kitabı'ndaki sınamaların, kültürel bir eğitim süreci olduğuna dikkat çekilerek; bu sınama/arın kendine özgü zamanı, mekânı, kuralı, ödül ve kazanımı, yaptırım ve cezası bulunan bir oyun gibi düşünülebileceği vurgulanmıştır. Sınama motifinin anlatmalardaki kullanımı dikkate alınarak sınıflandırılmış ve işlevleri incelenmeye çalışılmıştır. Sınama ve sınanmanın; aktif katılımlı bir öğrenme ve öğretim modeli olarak kişiyi bedenen ve ruhen hayata hazırlama, bireysel ve toplumsal bir kimlik oluşturma, kültürel ve toplumsal belleği kullanma, koruma ve aktarma, sosyal düzeni koruma ve sürdürme, ders verme, sembol davranışlarla toplum yapısındaki bozulmaya ve değer yargılarındaki değişime dikkati çekerek uyarma işlevi başta olmak üzere açık ve kapalı pek çok işleve sahip olduğu belirtilmiştir. Kahramanların yanı sıra, geçmiş ve şimdinin; eski ve yeninin de simgesel olarak sınandığı Dede Korkut Kitabı'nda; sınanan kişi ve kişiler, sınama çeşitleri, sınamanın yapıldığı ortamlar, sınamanın sembolik anlamı, sınamanın sonucu (ödül-- ceza, kazanım-- kayıp) ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.
Philip K. Bock, states that human behavior relies on cultural basis, starts his book named "Cultural Basis of Human Behavior" by saying "all about anthropology is psychological" and finishes by saying "all about psychology is cultural". It is pos-- sible to say that the Book of Dede Korkut, considering as one of the most im-- portant heritages of Turkish culture, is almost book of testing. Moving from the thesis of Philip K. Bock, the testing motif and its functions is discussed within the twelve narratives in this paper. It is stressed that testings in the Book of Dede Korkut looks like part of cultural training process and could be imagined as a game with its own specific timeline, place, rules, gift and incentives and sanctions and punishment. the testing motive is classified according to its usage in narratives and its functions are analyzed. It is stated that testing and to be tested have lot of direct and indirect functions such as warning function while it helps to prepare person to life physically and spiritually as an active education model, to form personal and social identity, to use cultural and social memory, to save and to transform, to maintain the social order, to give lesson, to attract attention to the change in social structure and standards of judgment by symbol behavior. Besides the heroes, person or people to be tested, varieties of testing, places of testing, symbolic meaning of testing and results of testing (gift- punishment, incentives- sanctions) are analyzed in detail in this paper.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Kültürel Çalışmalar

Kaynak

Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

15

Sayı

2

Künye