Uçucu kül bazlı kompozitlerin sentezlenmesi ve stronsiyum sorpsiyon davranışlarının incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2016

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Çalışmada, uçucu kül bazlı kompozit adsorbanlar sentezlenmiş ve sıvı radyoaktif atıklardan stronsiyumun uzaklaştırılmasında ki etkinlikleri incelenmiştir. Hidrotermal sentez kullanılarak, katkısız modifiye uçucu kül (FA), kütlece %10 zirkonyum katkılı (FA-Zr) ve kütlece %10 titanyum katkılı (FA-Ti) üç farklı adsorban sentezlenmiştir. Aktivasyon ajanı olarak NaOH çözeltisi kullanılmış, sentezler 120 ºC'de, 500 devir/dakika karıştırma hızında, 24 saat süre ile gerçekleştirilmiştir. Uçucu kül ve sentezlenen adsorbanların karakterizasyonları; XRF, XRD, SEM-EDX, DTA/TGA, FTIR ve BET yüzey alanı analizleri ile yapılmıştır. İncelemeler, adsorbanların camsı fazları ve kristal fazları içerdiğini, zirkonyum katıkısının yüzey alanını arttırdığını göstermektedir. Sentezlenen adsorbanlarda yüzey alanları; BETFA: 61.17 m2/g, BETFA-Zr: 87.34 m2/g ve BETFA-Ti: 62.35 m2/g olarak bulunmuştur. Adsorbanların Sr2+ sorpsiyon davranışları kolon tekniği ile dinamik koşullar için çalışılmıştır. pH, stronsiyum başlangıç iyon derişimi, akış hızı ve yatak yüksekliği parametrelerinin adsorpsiyon verimi üzerine etkileri deneysel tasarım yaklaşımı ile merkezi kompozit tasarım modeline göre incelenmiştir. Deneyler sonucunda yüzey grafikleri çizilmiştir. Uygulanan tasarımın %95 güven aralığı içerisindeki ANOVA (analysis of variance) analizi sonuçlarına göre, her bir adsorban için model ile deneysel bulguların uyumlu olduğu görülmüştür. F, P>F, Uyum Eksikliği F, R2, ayarlı R2 ve öngörülen R2 değerleri, her üç adsorban için de elde edilen modellerin Sr2+ sorpsiyon davranışlarını açıkladığını göstermektedir. Deneysel tasarım yaklaşımı sonucu Sr2+ adsorpsiyonu için belirlenen optimum koşullarda yürütülen çalışmalarla kırılım eğrileri elde edilmiş ve sızdırma, doyma kapasiteleri ile kolon verimleri hesaplanmıştır. FA-Zr dolgulu kolonlarda kırılım süresinin daha uzun olduğu ve kolon veriminin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Kolonlar Thomas, Yoon-Nelson ve Bohart-Adams yaklaşımları ile modellenmiştir. Sonuçlara göre FA ve FA-Zr yüklü kolonların davranışları Thomas modeli, FA-Ti adsorbanın ise Bohart-Adams modeli ile açıklanabilmektedir. Sr2+, Ca2+ ve Ba2+ iyonlarını içeren çoklu iyon sistemi için adsorbanların seçiciliği incelenmiştir. Adsorbanların seçicilik sırası; Ba2+>Sr2+>Ca2+ şeklindedir. Bu da sorpsiyon mekanizmalarında iyon değişim proseslerinin etkin olduğunu göstermektedir.
In the present study, the composite adsorbents based on fly ash were synthesized and the effectiveness in the removal of strontium from liquid radioactive waste was investigated. Three adsorbents, un-doped modified fly ash (FA), 10 w% zirconium-doped (FA-Zr) and 10 w% titanium-doped (FA-Ti), were synthesized by hydrothermal treatment. NaOH solution used as activation agent, synthesis were carried out at 120 ºC with stirring speed 500 rpm for 24 hours. Fly ash and synthesized adsorbents were characterized by XRF, XRD, SEM-EDX, DTA/TGA and BET surface area analysis. The results show that the adsorbents are containing glassy phases and crystalline phases. Also, surface area is increasing with zirconium additives. Surface areas of synthesized adsorbents were found as; BETFA: 61.17 m2/g, BETFA-Zr: 87.34 m2/g and BETFA-Ti: 62.35 m2/g. The sorption behavior of adsorbents for Sr2+ ions were examined in dynamic conditions with column technique. The effects of pH, initial Sr2+ concentration, flow rate and bed height parameters were investigated via experimental design approach with central composite design (CCD). Surface contour plots were drawn by obtained results. The ANOVA (variance analysis) of the model at 95 % confidence level was examined. The predicted and experimental values are well suited. The values of F, P>F, Lack of fit F, R2, adjusted R2 and predicted R2 show that the obtained models for all adsorbents can be used to navigate the model spaces. The breakthrough curves were obtained with experiments which were carried out at optimum conditions for strontium adsorptions of adsorbents and breakthrough times and capacities, saturation times and capacities and column efficiencies were calculated. The breakthrough time is extended and efficiency of column is higher for FA-Zr. Column performances were modeled via Thomas, Yoon-Nelson and Bohart-Adams approaches. According to results, the sorption behavior of FA and FA-Zr columns can be explained with Thomas model while FA-Ti columns can be explained with Bohart-Adams model. The selectivities of adsorbents were determined in Sr2+, Ca2+ and Ba2+ multi-component system. The selectivity order of all adsorbents is as follows; Ba2+>Sr2+>Ca2+ which indicate that ion exchange is the dominant in sorption mechanisms.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Uçucu Kül, Hidrotermal Sentez, Stronsiyum, Adsorpsiyon, Deneysel Tasarım, Kolon, Dinamik Kapasite, Fly Ash, Hydrothermal Synthesis, Strontium, Adsorption, Experimental Design, Column, Dynamic Capacity

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye