Denizkestanesi, Paracentrotus lividus'un immün sistem hücrelerinde glikan profilinin CapLC-ESI-MS/MS sistemi ve floresan mikroskobu ile belirlenmesi

Glikoproteinlerin glikozilasyon profilleri, işlevleri üzerinde doğrudan etkilidir. Farklılaşma, yaşlanma ve ölüm mekanizmalarının yanı sıra, pek çok hastalık da glikokonjugatlardaki glikozilasyon değişmeleriyle ve/veya glikanların tanınmasıyla ilgili olarak ortaya çıkmaktadır. Bağışıklık sisteminde temel mekanizma bağışıklık sistem hücrelerinin patojenleri ve parazitleri tanıyarak, tutunup onları yok etmesidir. Hücreler arasındaki tutunma ve tanıma olaylarını, hücrelerde bulunan glikolipitlerin, glikoproteinlerin ve proteoglikanların kısaca glikokonjugatlardaki şeker birimleri ve üzerinde taşıdıkları ek gruplar (sübstütientler) belirler. Bu nedenle çalışmanın amacı; bağışıklık sistem fonksiyonlarında (hücre tanıma-tutunma ve sinyal iletimi gibi) da çok önemli görevleri olan glikanların, denizkestanesi immün sistem hücrelerindeki dağılımını analitik (CapLC-ESI-MS/MS) ve mikroskobik (floresan) yöntemlerle belirlemektir. Çalışma materyali, denizkestanesi P.lividus’un ergin bireylerinden alınan immün sistem hücreleridir. Denizkestanelerinin vücut boşluğundan alınan sölomik sıvı içerisine pıhtılaşmayı engelleyen isosmotik solüsyon (ISO-EDTA) eklenmiştir. İmmün sistem hücrelerindeki glikan profilinin Cap-LC-ESI-MS/MS sistemi ile analizi için örnekler hidroliz, reasetilasyon ve türevlendirme işlemlerinden sonra cihaza verilmiştir. Floresan Mikroskobu ile glikan profilinin belirlenmesi için ise FITC işaretli WGA (Triticum vulgaris agglutinin), WGA-suc (Triticum vulgaris-succsinyl agglutinin), PSL (Polyporus squamosus), HPA (Helix pomatia agglutinin) ve PNA (Arachis hypogaea agglutinin) lektinleri ile hücreler inkübe edilmiş ve floresan ataçmanlı araştırma mikroskobunda fotoğraflanmıştır. İmmün sistem hücrelerinin CapLC-ESI-MS/MS sistemi ile analizi sonucu mannoz, riboz, N-asetilglukozamin, glukoz, N-asetilgalaktozamin, galaktoz, arabinoz, ksiloz ve fukoz monosakkaritleri belirlenmiştir. Pik alanlarının hesaplanmasıyla sırasıyla en fazla glukoz, galaktoz ve fukoz bulunmuştur. İmmün sistem hücre tiplerine göre glikan profilinin belirlenmesi için uygulanan FITC işaretli lektinlerden β-GlcNAc ve sialik asit (Sia) yapılarına özgün WGA lektin ile ışımalar Sia’ya özgün olmayan WGA-suc lektin ile ışımalara göre daha yoğun olarak belirlenmiştir. Bu bulgu immün sistem hücrelerinde Sia varlığını göstermektedir. 5. Karbonundan asetilli Sia’nın (Neu5Ac), α-2,6 bağına özgün olan PSL lektinlerle işaretlenme oranları düşüktür. P.lividus’ta Neu5Gc’nin temel Sia olması, bu sonuçla uyumludur. α-GalNAc yapısına özgün HPA lektinle floresan ışımalar β-Gal yapısına özgün PNA lektine oranla daha fazladır. Denizkestanesi bağışıklık sisteminde görev alan immün hücrelerinin glikan yapılarının belirlenmesi ve diğer omurgasız ve omurgalı sistemlerle benzerliklerinin açıklanması ile yüksek omurgalıların bağışıklık sisteminin eksik ve karmaşık noktalarının anlaşılması açısından önemlidir.