İnfeksiyon kontrolünde güncel sürveyans yaklaşımı

Bu araştırma; İnfeksiyon kontrolünde güncel sürveyans yaklaşımı doğrultusunda yoğun bakım ünitelerinde invaziv alet kullanımı ile ilişkili infeksiyon hızları ve bu genel amaç doğrultusunda ise; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Yoğun bakım ünitesindeki invaziv alet kullanımı ile ilişkili infeksiyon hızlarını hesaplamak ve infeksiyon kontrol uygulamaları ile ilişkisini irdelenmek amacı ile yapılmıştır. Araştırma problemi oluşturulurken, 1970 yılında Centers for Disease Control and Prevention (CDC) tarafından Amerika Birleşik Devletleriʼnde hastane infeksiyonları konusunda ulusal bir veri tabanı oluşturmak ve hastaneler arası karşılaştırmayı olanaklı kılacak hastane infeksiyon hızlarını belirleyebilmek amacı ile kurulan National Nosocomial Infections Surveillance System (NNIS)ʼi esas alınmıştır. Araştırma, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Yoğun Bakım Ünitesiʼnde 01 Haziran 2004 30 Haziran 2005 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; sürveyans çalışmalarında günlük yatan her hastanın kaydının tutulması amacıyla, hasta günü sayısı, yeni hasta sayısı, ventilatöre bağlı, üriner kateterli, santral venöz kateterli hasta sayılarının bir aylık çetelesinin tutulduğu, “İnvaziv Alet İlişkili Hastane İnfeksiyonları Sürveyans Formu” kullanılmaktadır (Ek1). “Hastane İnfeksiyonları Sürveyansı Hasta Kayıt Formu” çalışmaya alınan bireylerin sosyodemografik özellikleri servis, protokol no yatış tarihi, yatış nedeni, risk faktörleri, girişimler, gelişen infeksiyon gibi hasta ve hastalığa ilişkin bilgileri içermektedir (Ek 2). Veriler, 8 yataklı YBÜʼnde tedavi ve bakımları sürdürülen tüm hastalar dahil edilmiş olup; araştırmacı tarafından hazırlanan sürveyans izlem formlarına, hastaların bireysel tanıtıcı verileri ile hastaya ve laboratuvar verilerine dayalı aktif sürveyans yöntemleri kullanılarak yapılan günlük vizitlerle izlemler kaydedilmiştir. Yoğun bakım ünitesine yatan her hastanın, yaş, KOAH/ARDS, Diabetes Mellitus gibi risk oluşturabilecek bilgileri retrospektif olarak epikriz ve günü 107, toplam ventilatör hasta günü 785, toplam üriner kateter hasta günü ise 1168 bulunmuştur. Örneklemi oluşturan hastaların SVK kullanım oranı hesaplanırken, “Alet kullanım oranı=Alet günü / Hasta günü” formülü, İnsidans dansitesi hesaplanırken “İnsidans dansitesi= İnfeksiyon sayısı / Hasta günü” formülü, kullanılmıştır Örneklemi oluşturan hastaların, toplam SVK kullanım oranı %8, SVK ilişkili bakteremi sayısı 4, toplam SVK bakteremi insidans dansitesi ise ‰37,3 olarak bulunmuştur. Örneklemi oluşturan hastaların toplam ventilatör kullanım oranı %65, Ventilatör İlişkili Pnömoni (VİP) olgu sayısı 54, toplam VİP insidans dansitesi ise ‰ 68,7 olarak bulunmuştur. Örneklemi oluşturan hastaların toplam üriner kateter kullanım oranı %94, üriner kateter ilişkili infeksiyon sayısı 14, toplam ÜSİ insidans dansitesi ise ‰11,9 olarak bulunmuştur. Hastaların invaziv alet kullanımı ve infeksiyon gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesinde, Lineer Correlation analizi kullanılmıştır. Hastaların SVK kullanımı ile SVK ilişkili bakteremi gelişmesi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (Lineer Correlation analizi p=0,005 p< 0,05). Hastaların ventilatör kullanımı ile VİP gelişmesinin incelenmesinde, Lineer Correlation analizi kullanılmıştır. Hastaların ventilatör kullanımı ile VİP gelişmesi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (Lineer Correlation analizi p=0, 000 p< 0,001). Hastaların üriner kateter kullanımı ile ÜSİ gelişmesi incelenmesinde, Lineer Correlation analizi kullanılmıştır. Hastaların üriner kateter kullanımı ile ÜSİ gelişmesi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (Lineer Correlation; p=0,000 p< 0,001). Örneklemi oluşturan hastaların yaşı ile infeksiyon gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesinde, Independent-Samples T testi analizi kullanılmıştır. Hastaların yaşının 65ʼin üzerine olması ile infeksiyon gelişimi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (Independent Samples T Test; p=0,192 p>0,05). Örneklemi oluşturan hastaların KOAH/ARDS olması ile infeksiyon gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesinde, Independent-Samples T testi analizi kullanılmıştır. Hastaların KOAH/ARDS olması ile infeksiyon gelişimi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (Independent Samples T Test; p=0,315 p>0,05). Örneklemi oluşturan hastaların KOAH/ARDS olması ile pnömoni gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesinde, Chi-Square analizi kullanılmıştır. Hastaların KOAH/ARDS olması ile infeksiyon gelişimi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (Chi-Square ; p=0,706 p>0,05). Örneklemi oluşturan hastaların Diabetes Mellitus olması ile infeksiyon gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesinde, Independent-Samples T testi analizi kullanılmıştır. Hastaların Diabetes Mellitus olması ile infeksiyon gelişimi arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur (Independent Samples T Test; p=0,000 p<0,001). Sonuç olarak elde edilen bulgular ışığında hastalarda invaziv alet kullanımı ile infeksiyon gelişimi arasında oldukça anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda infeksiyon kontrolünde başarıya ulaşmak için, özellikle yoğun bakım ünitelerinde invaziv alet kullanımı ile ilişkili sürveyans yöntemi seçilmesinin, bunun yanısıra hastane infeksiyon hızlarının düzenli olarak belirlenip moniterize edilmesinin, verilerin incelenerek endemik-epidemik atakların belirlenmesinin infeksiyon kontrol ekibi tarafından hastane infeksiyon riskini azaltmaya yönelik hastane infeksiyonları kontrol ve önleme stratejilerinin oluşturulmasının, standart rehberlerin hazırlanmasının ve hastane personeli için sürekli eğitim programlarının düzenlenmesininyürütülmesinin yararlı olacağı düşünülmüş ve önerilmiştir.