Propolis ve etken maddelerinin, insan t hücreli akut lenfoblastik lösemi hücre dizisi (cem-s)'de sitotoksik ve apoptotik etkinliğinin değerlendirilmesi

Günümüzde, lösemi tedavisinde kullanmakta olan kemoterapotik ajanların % 70ʼden fazlasını doğal kaynaklardan (bitki, hayvan, deniz ürünleri) elde edilen ilaçlar oluşturmaktadır. Lösemi temel olarak akut ve kronik olarak sınıflandırılmakta ve akut lösemilerde güncel ajanlarla 5 yıllık sağ kalım oranları, tüm çabalara rağmen % 40-50 oranında seyretmektedir. Son 10 yıl içinde hedefe yönelik tedaviler uygulamaya girmiştir. Bu ilaçlar çoğunlukla klasik kemoterapi ilaçları ile beraber kullanılmaktadır. Ancak halen dünyanın büyük bir kısmında klasik kemoterapi ajanları, tedavi protokolleri içindeki yerini korumaktadır. Bu ajanları komplikasyonlarla seyretmesi (tedaviye bağlı mortalite ve morbidite, infertilite sekonder malignite riskinde artış) yeni kanser tedavi ajanlarına yönelik arayışları beraberinde getirmiştir. Gelişen teknolojiyle paralel olarak her geçen gün çeşitliliği artan antitümöral etkili ilaçların kimyasal, fiziksel, biyolojik özelliklerinin değerlendirildiği çalışmalara literatürde yoğun olarak rastlanmaktadır. Propolis de bu biyolojik kökenli maddelerden birisidir. Propolis bal arıları tarafından kovanda üretilen doğal bir üründür. Çeşitli bitkilerin yaprak, gövde ve tomurcuklarından işçi arılar tarafından toplanıp kovanda biriktirilen propolisin antibakteriyal, antiinflamatuar, immünmodüler, antioksidan, antimutajenik ve sitotoksik etkileri bilimsel çalışmalarda kanıtlanmıştır. Ancak akut lenfoblastik lösemi hücre dizisi olan CEM-S ile yapılmış çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada; propolisin CEM-S hücre dizisinde sitotoksik ve apoptotik özellik gösterip göstermediğinin araştırılması hedeflenmiştir. Sitotoksisitenin değerlendirilmesi için Tripan mavisi yöntemi ve XTT yöntemleri kullanılmış, apoptozisin değerlendirilmesi için ise, apoptozis esnasında açığa çıkan oligonükleotidlerin saptanması esasına dayalı ELISA yöntemi ve apoptotik cisimcilerin fluorasan mikroskopta görüntülenmesini sağlayan Akridin Oranj Etidyum Bromid boyama tekniği kullanılmıştır. Propopolisin sitotoksik etkisinin saptandıktan sonra, propolisin etken maddelerinden Sinamik asit ve CAPE (Kafeik asit fenetil ester)ʼin sitotoksik özellikleri aynı yöntemlerle değerlendirilmiştir. Sinamik asit herhangi bir sitotoksik etki göstermez iken CAPEʼnin doz ve zamana bağımlı olarak sitotoksik etki gösterdiği ve IC50 dozunun 1 μM olduğu tespit edilmiştir. Akridin Oranj-Etidyum Bromid boyama yöntemleri ile CAPEʼnin aynı hücre dizisinde apoptozise neden olduğu bulunmuştur. CAPE, normal hücreler üzerinde düşük toksisiteye sahip, yeni antimetastatik ve antianyjiyonik ajan olarak değer taşıdığından bu sonuçlar akut lenfoblastik lösemi tedavisinde propolis ve özellikler CAPEʼnin kullanılabilmesine yönelik bir pencere açmıştır.