Moleküler markör yardımlı seleksiyon ile viral (domates sarı yaprak kıvırcıklık virüsü, domates lekeli solgunluk virüsü), fungal (kök ve kök boğazı çürüklüğü) hastalıklara ve nematoda (meloidogyne incognita) dayanıklı domates hatlarının geliştirilmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Domates (Solanum lycopersicum L.), ülkemizde üretimi ve ihracatı en fazla yapılan sebze türüdür. Üretiminin yoğun yapılmasına paralel olarak; Domates Sarı Yaprak Kıvırcıklık Virüsü (Tomato Yellow Leaf Curl Virus=TYLCV), Domates Lekeli Solgunluk Virüsü (Tomato Spotted Wilt Virus = TSWV) ve Kök ve Kök Boğazı Çürüklüğü (Fusarium oxysporum f.sp. radicis lycopersici =FORL) gibi viral ve fungal hastalıklar ve nematod (Meloidogyne incognita), domates üretim alanlarında önemli ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Bu hastalık ve zararlılarla mücadelede en etkin ve çevreci yöntem üretimde birden çok hastalık ve zararlıya dayanıklı çeşitlerin kullanılmasıdır. Tez çalışmasında, moleküler markör yardımlı seleksiyon (MAS) ıslahı ile farklı domates tiplerinde (kiraz, kokteyl, tekli salkım ve iri) birden fazla hastalığa ve/veya nematoda dayanıklı genotiplerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ty-1, Ty-3a, Sw-5, Frl ve Mi genlerini heterozigot taşıyan ticari bir çeşit ile bu genleri homozigot hassas olarak taşıyan 4 adet enstitü hattı melezlenmiştir. F1 ve F2 generasyonlarında 5 gen için moleküler tarama; F3 generasyonunda 3 hastalık (TYLCV, TSWV, FORL) için biyolojik testleme yapılmıştır. Ty-3a (Ty-1) genleri ve Sw-5 genlerinin markör sonucu ile biyolojik testlemesi sonuçlarının uyumlu olduğu belirlenmiştir. Frl geni ile ilgili markör çalışmasında, bazı genotiplerde moleküler sonuç ile biyolojik testleme sonucu farklı bulunmuştur. Çalışma sonucunda farklı meyve tiplerinde (kiraz, kokteyl, tane, beef) F3 generasyonunda 95 adet genotip geliştirilmiştir. Ty-3a (Ty-1) ve Sw-5 genlerini 19 genotip, Mi ve Frl genlerini 26 genotip, Ty-3a (Ty-1) ve Frl genlerini 12 genotip, Sw-5 ve Frl genlerini 15 genotip, Sw-5 ve Mi genlerini 7 genotip, Ty-3a (Ty-1), Sw-5 ve Frl genlerini 7 genotip, Sw-5, Mi ve Frl genlerini 3 genotip bir arada homozigot olarak taşıdığı belirlenmiştir. Bu çalışma ile kiraz, kokteyl, tekli salkım ve iri tip domateslerde 4 dayanıklılık genini de taşıyabilecek hibritlerin elde edilmesine olanak sağlayacak genotipler Enstitü (BATEM) gen havuzuna kazandırılmıştır.
Tomato (Solanum lycopersicum L.) is the most produced and exported vegetable in Turkey. Tomato Yellow Leaf Curl Virus (TYLCV), Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV), Fusarium oxysporum f.sp. radicis lycopersici (FORL) and nematode (Meloidogyne incognita) cause important economic losses. The most efficient and environmentally friendly method against diseases and pests is the use of resistant varieties. In the thesis, it was aimed at improving multiple resistant genotypes against diseases and nematode in different types (cherry, coktail, single harvested, beef) with marker assisted selection (MAS). A commercial hybrid carrying Ty-1, Ty-3a, Sw-5, Frl and Mi genes as heterozygous was crossed to four susceptible inbred lines from Bati Akdeniz Agricultural and Research Institute (BATEM). MAS was carried out for five resistantce genes in F1 and F2 generations and biological test were done for TYLCV, TSWV, FORL in F3 generation. MAS for Ty-3a (Ty-1) and Sw-5 genes were compatible with biological tests while the molecular and biological tests for Frl were found to be different in some genotypes. As a result, a total of 95 genotypes resistant to the aforementioned diseases and nematode were improved in different types (cherry, coktail, single harvested, beef) in F3 generation. Homozygous multiple-resistant genotypes were 19 for Ty-3a (Ty-1) and Sw-5 genes, 26 for Mi and Frl genes, 12 for Ty-3a (Ty-1) and Frl genes, 15 for Sw-5 and Frl genes, 7 for Sw-5 and Mi genes, 7 for Ty-3a (Ty-1), Sw-5 and Frl genes, 3 for Sw-5, Mi and Frl genes. Multiple-resistant genotypes were added to the institute breeding material to use in the breeding programs.
Tomato (Solanum lycopersicum L.) is the most produced and exported vegetable in Turkey. Tomato Yellow Leaf Curl Virus (TYLCV), Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV), Fusarium oxysporum f.sp. radicis lycopersici (FORL) and nematode (Meloidogyne incognita) cause important economic losses. The most efficient and environmentally friendly method against diseases and pests is the use of resistant varieties. In the thesis, it was aimed at improving multiple resistant genotypes against diseases and nematode in different types (cherry, coktail, single harvested, beef) with marker assisted selection (MAS). A commercial hybrid carrying Ty-1, Ty-3a, Sw-5, Frl and Mi genes as heterozygous was crossed to four susceptible inbred lines from Bati Akdeniz Agricultural and Research Institute (BATEM). MAS was carried out for five resistantce genes in F1 and F2 generations and biological test were done for TYLCV, TSWV, FORL in F3 generation. MAS for Ty-3a (Ty-1) and Sw-5 genes were compatible with biological tests while the molecular and biological tests for Frl were found to be different in some genotypes. As a result, a total of 95 genotypes resistant to the aforementioned diseases and nematode were improved in different types (cherry, coktail, single harvested, beef) in F3 generation. Homozygous multiple-resistant genotypes were 19 for Ty-3a (Ty-1) and Sw-5 genes, 26 for Mi and Frl genes, 12 for Ty-3a (Ty-1) and Frl genes, 15 for Sw-5 and Frl genes, 7 for Sw-5 and Mi genes, 7 for Ty-3a (Ty-1), Sw-5 and Frl genes, 3 for Sw-5, Mi and Frl genes. Multiple-resistant genotypes were added to the institute breeding material to use in the breeding programs.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
MAS, Gen Piramidi, Domates, Dayanıklılık, Biyolojik Test, Gene Pyramid, Tomato, Resistance, Biological Test
