Yemlik pancarın genom sınıfları üzerinde sitolojik araştırmalar
Küçük Resim Yok
Tarih
1972
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Bu araştırmada, anisoploid pancar varyetesi ıslahında bir problem olarak karşılaşılan aneuploidie tezahürünün nedenlerinin ortaya konulması yönünden üç varyetede autotetraploid döllerin durumları incelenmiş, triploid ve tetraploid kademedeki hypo ve hyperploidlerin, eupolyploid ve diploidleriyle sitolojik mukayeselerinden aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir.1- Diploidler Meiotik incelemeler, pollen ana hücrelerinde yapılmış, diploid yemlik pancarın I. Profazında pachyten kromozomlarının 18.22+0.372 m ile 11.73+0.388 m arasında değiştiği, I. Metafazda dokuz bivalent, I. Anafazda köprü ve fragmentler, tetrade, safhasında da %1.22 oranında mikronukleuslu hücreler tespit edilmiştir. 2- Triploid Kademede Hypo ve eutriploidlerde I. Metafazda tri ve univalentler, I. Anafaz, II. Anafaz ve II. Telofazda laggardkroozomlar, köprüler, fragmentler tespit edilmiştir. Hypertriploidlerde I. Metafazda diğerlerinden farklı olarak quadrivalent teşekkül etmektedir. Tetrade safhasında hypotriploidlerde, dört çekirdekli normal tetrad hücresinin oranı %49.67, eutriploidlerde %57.67, hypertriploidlerde %80.31 olarak bulunmuştur. 3- Autotetraploid Kademede Hypotetraploidlerde I. Metafazda bir P.A.H.'sinde ortalama 1.55+0.068 quadrivalent, 0.55+0.040 trivalent, 13.10+0.150 bivalent ve 0.89+0.020 univalent bulunmuştur. Bunların ekstrem sınırları, sırasıyla 0-5, 0-3, 6-17 ve 0-4 aralarında tezahür etmektedir. Eutetraploidlerde quadrivalent 1.88+0.097, trivalent 0.35+0.029, bivalent 13.33+0.234 ve univalent 0.74+0.029 adet oluştuğu hesaplanmıştır. Ekstrem sınırlarının 0-6, 0-5, 2-18 ve 0-6 olduğu gözlenmiştir. Eutetraploid bitkiler arasında bu safhadaki konfigurasyonların teşekkülü bakımından farklılık olup olmadığı araştırıldığında, bitkiler arasındaki farkın önemli, varyeteler arasındaki farkın ise önemsiz olduğu tespit edilmiştir. Quadrivalent, trivalent ve univalentlerin, Anafaz I kromozomlarının kutuplara dengesiz olarak dağılmasına ve aneuploid gametlerin teşekkülünü sebep oldukları tespit edilmiştir. Hypertetraploidlerde ise 0.02+0.009 penta, 2.12+ 0.077 quadri, 0.55++0.047 tri, 13.01+0.019 bi ve 0.75+0.043 univalent meydana gelmektedir. Bunların ekstrem sınırları 0-1, 0-7, 0-3, 4-18 ve 0-3 bulunmuştur. I. Anafaz, I. Telofaz, II. Metafaz, II. Anafaz ve II. Telofazda üç genom sınıfında da triploid kademede olduğu gibi, laggard kromozom, köprü ve fragmentler tespit edilmiştir. Autotetraploidlerde Anafaz I'de, kromozomlar %75.26 nisbetinde 18-18 şeklinde dağılış göstermektedir. Tetrade safhasında dört çekirdekli normal tetradların hypotetraploidlerde %86.03, autotetraploidlerde %88.73 ve hypertetraploidlerde %89.40 oranında teşekkül ettikleri bulunmuştur. Autotetraploid bitki ve varyetelerde bunların miktarlarının, önemli farklılıklar gösterdiği müşahade edilmiştir. Sonuç Olarak:1-Diploidlerde meiosis, genellikle normal cereyan etmekle beraber Anafaz I ve tetrad safhasında az da olsa anormallikler görülmektedir.2-Triploid ve tetraploid kademedeki hypo, eu ve hyperploidlerde meiosis, oldukça anormal cereyan etmekte, bu anormallik hypotriploidlerden autotetraploid bitkilere doğru azalmaktadır. Bu anormalliğin nedenleri olarak: a)Metafaz I'de teşekkül eden quadrivalentler yanında bilhassa tri ve univalentlerin tezahür etmesi bunun sonucu olarak I. ve II. Anafazda kromozom dağılışlarının dengesizliği, b)Anisoplaoid pancar ıslahına esas teşkil eden autotetraploid bitkilerin, yalancı (pseudo) tetraploid olabilmeleri (17 kromozomlu yumurta hücresi ile 19 kromozomlu pollen tozlarının döllenmesi sonucu teşekkül ederler),c) Diploidlerde görülen anormalliklerin genetik olarak determine edilmesi ve bunların tetraploidlere geçmesi ihtimali, d) Çevre şartlarının etkisi sonucu, fizyolojik olayların normal cereyan etmemesi zikredilebilir. 3-İkinci şıkta bahsedilen olaylar sonucu autotetraploid bitkilerde, aneuploid gametlerin teşekkül etmesi ve bunların fonksiyonel olmaları, aneuploidlerin tezahür sebepleri olarak gösterilir. 4- Ayrıca autotetraploidler içinde hypo ve hypertetraploidlerin bulunması, aneuploid bitkilerin frekansını yükseltecektir. 5-Autotetraploid bitkilerde meiosis farklı cereyan etmektedir. Bunun ise, ıslahçıya bir seleksiyon imkanı vermesi ümit edilir. Metafaz I'de kromozom eşleşmelerinin normal cereyan ettiği ve düzenli bivalent teşekkülü gösteren bitkilerin seleksiyonu ile düzenli meiosis'e sahip döllerin elde edilmesi ve bunların, anisoploid varyete ıslahında kullanılma çarelerinin araştırılması büyük önem arzetmektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Anahtar kelime mevcut olmadığı için bu alan boş bırakılmıştır.
