Tahirova koyun derilerinin başlıca özellikleri üzerinde bir araştırma

Bu araştırma, Türkiye'de küçükbaş hayvan ırklarında yapılan melezleme çalışmaları sonucunda ortaya çıkan melez hayvanlardan Tahirova melez koyunlarının ham derilerinin der kalitesini saptamak amacıyla yapılmıştır. Bunun için Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Tahirova Tarım İşletmesi Müdürlüğünde melezlemeleri gerçekleştirilmiş bulunan (Kıvırcık x Doğu Friz = Tahirova) Tahirova köyünün sürülerinden elde edilen deriler materyal olarak kullanılmıştır. Bu amaçla farklı cins ve yaşta 10 adet ham deri usulüne uygun olarak temin edilmiş ve tuzlu kuru olarak muhafazaya alınmıştır. Ham derilerin incelenmeleri sırasında ilgili "Türk Standartları" (Ts-4127, 4134, 235 -4124) ve "Official Methods of Analysis (1965)" de belirtilen metodlardan yararlanılmıştır. Çalışmada ham derilerin kalitelerini belirleyebilmek için kimyasal, fiziksel analizler ve histolojik incelemeler yapılmıştır. Kimyasal özellik olarak rutubet, kuru madde, toplam protein, lipid ve kül analizleri yapılmış olup, saptanan değerler aşağıdaki şekilde özetlenmiştir. Ham deriler rutubet ve kuru madde yönünden incelendiğinde yaş ve cinsiyetin kuru madde üzerine pek fazla bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Derilerde ortalama rutubet % 67.6 (kuru madde 32.4) olarak saptanmıştır. Sonuçlar toplam protein yönünden incelendiğinde yaş ve cinsiyetin etkililiği olduğu açıkça görülmüştür. Yaş ilerledikçe protein miktarı düştüğü gibi, dişi hayvanların derilerinin protein oranı da erkek hayvanların derilerinin protein oranından fazla bulunmuştur. Ham derilerde protein ortalaması ise % 83.96 olarak saptanmıştır. Lipid yönünden yapılan incelemeler sonucunda yaş ilerledikçe lipid miktarının azaldığı, dişi hayvanların derilerinin ise erkek hayvanların derilerinden daha fazla lipid içerdiği saptanmış, yapılan analizler sonucunda ortalama lipid % si 5.74 olarak bulunmuştur. Ham derilerde üzerinde durulan son kimyasal özellik toplam kül olmuş ve % 7.084 olarak belirlenmiştir. İncelenen materyalde fiziksel özellik olarak kopma mukavemeti ile uzama yüzdesi ve kalınlık ele alınmış, kopma mukavemeti 118,8 kg/cm2, uzama % 57,9, kalınlık ise 0,17 cm olarak bulunmuştur. Histolojik bulgular ise; doğal yağın sırça corium geçiş bölgesinde ve coriumda az miktarda bulunduğunu, kollagen liflerinin sırça tabakasında oldukça ince olmakla beraber sıkı bir şekilde, coriumda ise biraz daha gevşek dokunduğunu, elastin liflerinin sırça tabakasında yoğun olmadığını, corium tabakasında ise tek iplikler halinde bulunduğunu göstermiştir. Elde edilen bulgular, Tahirova koyun ırkı derilerinin ham deri kalitesinin oldukça iyi olduğunu ve deri sanayinde olumlu yönde katkılar sağlayabileceğini göstermektedir.