İzmir'deki Osmanlı dönemi şadırvan ve fıskiye havuzları

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorUçar, Hasan
dc.contributor.authorYaşayacak, İlyas
dc.date.accessioned2025-05-14T07:35:38Z
dc.date.available2025-05-14T07:35:38Z
dc.date.issued2024
dc.departmentEge Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractBulundukları konumlara görüntü ve sesleriyle görsel bir güzellik katan, ayrıca abdest almak, içmek gibi kullanımlara da hizmet eden şadırvan ve fıskiye havuzları İzmir'in birçok ilçesinde ve merkezinde tespit edilmiştir. Tezin konusunu, İzmir'in birçok ilçesinde Osmanlı Döneminde yapılmış şadırvan ve fıskiye havuzları oluşturmaktadır. İzmir'deki şadırvan ve fıskiye havuzları ağırlıklı olarak 18.yüzyıl'a tarihlendirilebilir. İzmir'deki bu yapılar bağlı bulundukları yapı gruplarıyla birlikte çeşitli çalışmalarda ayrıntıya girilmeden incelenmiştir. Bu çalışmayla birlikte daha önce yapılmış ama bazı yönlerden eksik kalan bilgilerin tamamlanması ve hiç çalışılmamış bazı yapılar hakkında detaylı bilgiler sunulması hedeflenmiştir. 19.yüzyıl'dan sonra İzmir'e yerleşen Levanten aileleri büyük bahçelere sahip köşkler inşa etmiştir. Bu tarz bahçelere sahip olan Buca ve Bornova'daki köşklerin bahçesinde fıskiye havuzları bulunmaktadır. Bu çalışmayla birlikte hem adı geçen bölgelerdeki Levanten köşkleri hem de daha küçük boyutlu ev ve bahçelerde yer alan fıskiye havuzları hakkında detaylı bilgiler sunulmuştur. Çalışmamız kapsamında, 31 şadırvan 36 fıskiye havuz olmak üzere 67 örnek mimari, süsleme ve tarihlendirme açısından ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmiştir. Genel olarak yapımı 18. ve 20. yüzyıl olarak tarihlendirilebilen bu yapılar daha çok cami şadırvanı şeklinde yapılmış olup iki örnek meydan şadırvanı olarak karşımıza çıkmıştır. Fıskiye havuzlara ise daha çok avlularda rastlanmış bazı örnekler yapıların içinde yapılmıştır. Plan özelliği olarak şadırvanlarda çokgen ve daire planları tercih edilmiş, fıskiye havuzlarda çokgen, daire, oval ve yonca planlı örnekler görülmüştür. Yapmış olduğumuz doktora çalışmasıyla birlikte İzmir'de bulunan Osmanlı Döneminde yapılmış Şadırvan ve Fıskiye Havuzları kapsamlı bir değerlendirmeyle bilim dünyasına tanıtılmaktadır. Ayrıca Osmanlının diğer bölgelerdeki şadırvan ve fıskiye havuzları İzmir örnekleriyle bir bütün halinde değerlendirip benzer ya da farklı boyutları ortaya konmaktadır.
dc.description.abstractFountains and fountain pools, which add visual beauty to their locations with their appearance and sounds, and also serve practical purposes such as ritual ablution and drinking water, have been identified in many districts and central areas of İzmir. The subject of this thesis focuses on fountains and fountain pools built during the Ottoman period in various districts of İzmir. The fountains and fountain pools in Izmir can be dated mainly to the 18th century. Although these architectural elements have been briefly examined in previous studies along with their associated architectural complexes, they have not been analyzed in detail. This study aims to fill the gaps in previously conducted research and provide comprehensive information about structures that have not been studied before. The subject of this thesis focuses on fountains and fountain pools built during the Ottoman period in various districts of İzmir. The fountains and fountain pools in Izmir can be dated mainly to the 18th century. Although these architectural elements have been briefly examined in previous studies along with their associated architectural complexes, they have not been analyzed in detail. This study aims to fill the gaps in previously conducted research and provide comprehensive information about structures that have not been studied before. In this study, a total of 67 examples, including 31 fountains and 36 water pools, have been analyzed in detail in terms of architecture, ornamentation, and dating. Generally dated between the 18th and 20th centuries, most of these structures appear as mosque fountains, with two examples identified as public square fountains. Fountain pools were mostly found in courtyards, and some examples were built inside buildings. In terms of plan features, polygonal and circular plans are commonly seen in fountains, and polygonal, circular, oval and clover planned examples were seen in fountain pools. With our doctoral study, Ottoman-era fountains and fountain pools in İzmir are introduced to the academic world with a comprehensive evaluation. In addition, fountains and fountain pools in other regions of the Ottoman Empire are evaluated as a whole with examples from Izmir and their similar or different dimensions are relealed.
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11454/117270
dc.identifier.yoktezid918025
dc.language.isotr
dc.publisherEge Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/closedAccess
dc.subjectMimari
dc.subjectOsmanlı Mimarisi
dc.subjectŞadırvan
dc.subjectFıskiye Havuz
dc.subjectLevanten
dc.subjectİzmir.
dc.subjectArchitectural
dc.subjectOttoman Architecture
dc.subjectFountain
dc.subjectFountain Pools
dc.subjectLevantine
dc.subjectIzmir.
dc.titleİzmir'deki Osmanlı dönemi şadırvan ve fıskiye havuzları
dc.typeDoctoral Thesis

Dosyalar

Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.17 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Sosyal Bilimler Enstitüsü Tez Koleksiyonu