Endoplazmik retikulum stres modeli oluşturulan fare ovaryumlarında katlanmış protein yanıtının araştırılması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Endoplazmik Retikulum stresi, nörodejeneratif hastalıklar, metabolik hastalıklar, diyabet ve obezite, kanser ve farklı hastalıklar ile ilişkilendirilmiştir. ER stresinin uyaran ve bu hastalıkların ortaya çıkmasını sağlayan birçok etken bulunmaktadır. Hipoksi, reperfüzyon, oksidatif stres, metabolik değişiklikler, hücre içi kalsiyum iyonu konsantrasyon değişiklikleri, protein sentezinin artısı, protein glukozilasyonunun veya disülfid bağı oluşumunun bozulması ER stresini uyaran etkenler arasındadır. Tüm bu etkenlerin haricinde deneysel etkileri olduğu kanıtlanan Tunikamisin ve Thapsigargin gibi çeşitli kimyasal antibiyotiklerde ER stresini uyaran ve deneysel veriler elde edilmesinin sağlandığı etkenler arasındadır. Stres döneminde ER, hatalı protein katlanmasına karşın katlanmamış protein yanıtını (UPR) başlatır. UPR, üç trans-membran ER proteinin aktivasyonu gerçekleşir. Bu proteinler; Endoplazmik retikulum kinaz benzeri protein (PERK), ER-çekirdeğe sinyal kinaz 1 (IRE-1) ile etkileşen inositol ve transkripsiyon faktörü 6 (ATF6)'dır. ATF6, miyoblast farklılaşması sırasında apoptotik miyoblastlarda spesifik olarak aktive edilir. Aktif IRE1a ve eIF2-? apoptoza aracılık eden proteinlerdir. Apoptoz CHOP, Jun N-terminal kinaz (JNK) ve kaspaz 12 aktivasyonuyla indüklenir ve kaspaz kaskadı aktive hale gelmiş olur. Tunikamisin, proteinlerdeki asparagin gruplarının n-glikozilasyonunu inhibe eden bir çeşit antibiyotik olup etkisini fosfat üzerinden gösterir ve gliokoprotein sentezini bozar. Tunikamisin, in vitro ve in vivo deneysel düzeylerde sık bir şekilde tercih edilmektedir. Deney hayvanlarına uygulanan Tunikamisin ile oluşturulan ER stresi modellemesi bugüne kadar böbrek ve karaciğer gibi fonksiyonel organlar üzerinde oldukça etkili bir mekanizmaya sahiptir. Bunun birlikte ovaryumda folikülogenezin fizyolojik sürecinde primordiyal, primer, sekonder, tertier ve corpus luteumda etkileri olduğu bilinmekte ancak ilişkili moleküler mekanizmaları tam olarak aydınlatılamamıştır. Oosit ve erken dönem embriyo gelişiminde ER stresine ilişkin çeşitli in vitro çalışmalar bildirilmektedir. Ancak doğrudan geliştirilen bir ER stres modeli üzerinden gonodal etkileri ovaryumdaki foliküler gelişime ilişkin bir çalışma bulunmamaktadır. ER stres aktivatörü olan Tunikamisin ile deneysel olarak akut ER stres modeli oluşturulan yetişkin farelerin ovaryumlarında folikülogenez temelinde ovaryumdaki histolojik değişiklikler ve ER stresine bağlı olarak UPR'ye bağlı yolaklardan GRP78, EIF2a ve IRE1 yolağı üzerinden apoptoz ilişkili Caspase-3 ve otofaji ilişkili Beclin-1'in immünohistokimyasal olarak araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmamızda Balb-c türü fareler n=7 olacak biçimde; SF kontrol, DMSO kontrol ve TM deney grubu olmak üzere 3 grup şeklinde belirlendi. TM aracılığı ile ER stresi oluşturulan gruba intraperitoneal olarak 1 ?g/g oranında Tunikamisin uygulaması yapılıp 24 saat sonra deneklerin sakrifikasyonu gerçekleştirildi. Ovaryum dokusunda, Tunikamisin etken maddesi aracılığıyla ER stres sebebi ile gelişmiş olan UPR mekanizmasının aracılık ettiği apoptotik yolaklar ve otofaji yolağını incelemek amacı ile histokimyasal olarak Hematoksilen-Eozin ve Masson Trikrom boyamaları ve immünohistokimyasal olarak GRP78, eIF2-?, IRE1-?, Caspase-3 ve Beclin-1 boyamaları yapıldı. Sonuç olarak çalışmamızda, protein katlanması için önemli N-glikosilasyonu inhibe ederek ER stresi oluşturmak için kullanılan kimyasal bir reaktif olan Tunikamisin ile bir ER stres modeli oluşturulmuştur. Ovaryumda ileri foliküler yapılarında ve Corpus luteumunda GRP78 aktivasyonuna yol açan Tunikamisinin ER stresini tetikleyerek GRP78'in sekonder, tertier foliküllerde ve corpus luteumunda anlamlı artışı ile ortaya konulmuştur. ER stresinde otofaji mekanizmasına ilişkin Beclin-1 primordiyal foliküler yapılarda değiştiği ancak anlamlı bulunmamıştır. Sekonder foliküllerde ise SF kontrol grubunda daha yüksektir deney grubunda azalması otofaji regülasyonunun Beclin-1 yönünde değişebileceği şeklinde açıklanabilir. Tunikamisin uygulamasına bağlı olarak apoptoz yolağına ilişkin Caspase-3 artışı corpus luteumda anlamlı bulunmuştur.;ER stres; Tunikamisin; Ovaryum; Apoptoz; Otofaji.;ER Stress; Tunicamycin; Ovary; Apoptosis; Autophagy.
Açıklama
Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji A.B.D. Araştırma Projesi
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
