Duygudurum ve anksiyete bozukluklarında panik-agorafobik spektrumun ve erken ayrılma anksiyetesinin komorbiditesi ve etkileri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2007
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, panik agorafobik spektrum ve erişkin ayrılma anksiyetesinin, duygudurum bozuklukları ve panik bozukluk ile birlikte görülme oranlarının ve bu komorbiditenin (eştanının) yaşam kalitesine, özkıyım girişimine ve hastalığın gidişine etkisinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi 133 kişiden oluşmaktadır ve çalışmaya bipolar bozukluk, yineleyici depresyon, panik bozukluk tanılı hastalar ve sağlıklı kontrollar alınmıştır. Deneklere Panik Agorafobik Spektrum Ölçeği (PAS), Erişkin Ayrılma Anksiyetesi Ölçeği (ASA) ve Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHOQoL) uygulanmıştır. Araştırmada kullanılan PAS ve ASA ölçeklerinin güvenilir ve geçerli ölçekler oldukları saptanmış ve kesme puanları belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre, PAS ölçeğinin Ayrılmaya Duyarlılık, Yatıştırılma Gereksinimi ve Anksiyöz Beklentiler alt ölçeklerinde ruhsal bozukluğu olan kişilerin sağlıklı kontrollardan anlamlı düzeyde farklılaştığı saptanması, ciddi ve kronik bir ruhsal bozukluğa sahip olmanın kişinin özgüvenini ve özyeterliliğini olumsuz yönde etkilemesiyle açıklanmıştır. Erişkin ayrılma anksiyete belirtilerinin panik bozukluk grubunda diğer gruplardan daha yüksek oranda görülmesi, halen tartışılmakta olan ayrılma anksiyetesi ile panik bozukluk arasındaki ilişkiyi desteklemektedir. Erişkin ayrılma anksiyetesinin sağlıklı kontrol grubundaki yaygınlığının farklı kültürlerde yapılan çalışmalardan oldukça yüksek oranda görülmesi kültürümüzün bireyselliğe önem veren Batı toplumlarından farklı olarak “kollektivist” ve ilişkilerde yakınlığa önem verilmesiyle açıklanmıştır. Yaşam kalitesi en yüksek ruhsal bozukluk grubu olarak saptanan bipolar bozukluk grubunu, panik bozukluk ve yineleyici depresyon grupları izlemiştir. Araştırmadaki tüm gruplarda panik agorafobik spektrum belirtileri arttıkça yaşam kalitesinin bozulduğu saptanmıştır. Yüksek PAS puanı alan bipolar bozukluk tanılı deneklerin özkıyım girişimlerinin, düşük PAS puanı alanlardan dört kat daha fazla olması eştanının hastalığı ağırlaştırması, duygudurum dalgalanmaları, strese duyarlılık ve yoğun anksiyetenin varlığı ile ilişkilendirilmiştir. Bipolar bozukluk grubunda hastalığın gidişine yönelik (atak sayısı, süresi, Hamilton puanı gibi) değişkenler panik agorafobik spektrum ve erişkin ayrılma anksiyetesi belirtileri ile ilişkili bulunmuştur. Erişkin ayrılma anksiyetesi belirtilerinin iyileşme süresinin uzaması ve daha fazla atakla ilişkili bulunması eştanının bozucu etkisinden çok, çeşitli kayıplara ve yetiyitimine yol açabilen ciddi bir bozukluk olan bipolar bozukluğun daha ağır seyrettiği hastalarda gözlenen bir sonuç ya da sekel olabileceği düşünülmüştür.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Psikoloji A.B.D.
