Deneysel nekrotizan enterokolit modelinde insulin benzeri büyüme faktörü-1 ve rekombine eritropoetinin apopitoz ve telomeraz aktivitesi üzerine etkileri

Necrotizing enterocolitis, apoptosis, telomerase, erythropoietin, insulin like growth factor-1.;Nekrotizan enterokolit (NEK), yenidoğan döneminde özellikle prematür yenidoğanlarda morbidite ve mortalitenin önemli sebeplerinden biridir. Hastalığın erken tanısı ve tedavi girişimleri tablonun daha da kötüleşmesini engeller. Yeni epidemiyolojik çalışmalar NEK için primer faktörün prematürite olduğunu ortaya koymakla beraber hipoksikiskemik hasarın önemi üzerinde de durulmaktadır. Son zamanlarda yapılan çalışmalarda hipoksi - reoksijenizasyon (H/R) hasarı sonrası gelişen intestinal hasarda apopitozun önemli ve belki de temel faktörlerden biri olduğu bildirilmektedir. Apoptozis ile ilişkili en önemli faktörlerden biri de kromozomların uçlarında yer alan telomerler ve bunların tamirinden sorumlu enzim olan telomeraz aktivasyonudur. Bu çalışmada 10'ar fareden oluşan toplam 4 grup oluşturulmuştur [1. grup: kontrol grubu, 2. grup: sadece NEK gelişmiş, 3. grup: NEK gelişmiş ve insulin-like growth faktör 1 (IGF1) tedavisi altında olan 4. grup: NEK gelişmiş ve eritropoetin (EPO) tedavisi altında olan fareler]. Bu gruplardaki deneklerde apoptozisin histolojik göstergesi olan TUNEL testi ile apoptozis gösterilmiştir. Bunu takiben bütün gruplardaki deneklerde real time RT-PCR ile apopitozda rol oynadığı ortaya konmuş proapoptotik ve anti-apopitotik genlerin ekspresyon düzeyleri ölçülmüştür. İncelenen örneklerin yine real time RT-PCR ile telomeraz enzim aktivitesine bakılarak apopitoz genlerinin ekspresyon düzeyleriyle telomeraz düzeyleri arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Oluşturulan 3. ve 4. gruptaki deneklerde ise memelilerde yapılan çalışmalarda anti-apopitotik etkili olduğu gösterilen IGF1 ve rekombinan insan EPO'nun NEK' de bu parametrelere etkisi ve intestinal doku iyileşmedeki rolleri ortaya konulmuştur. Çalışma Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Neonatoloji Bilim Dalı, Tıbbi Genetik ve Histoloji- Embriyoloji Anabilim Dalları ekiplerince yürütülmüştür. Bu çalışmada doku rejenerasyonunun bir göstergesi olan telomeraz aktivitesi NEK modelinde ilk defa incelenmiştir. H/R modelinde IGF-1 proflaksisinin telomeraz aktivitesini artırarak koruyucu etki gösterdiği saptanmıştır. Bu olumlu etkinin hücre bölünmesine daha fazla zaman tanınması ardından yapılacak değerlendirmelerde belirginleşmesi olasıdır.;Nekrotizan enterokolit, apoptozis, telomeraz, eritropoetin, insulin benzeri büyüme faktörü-1.