Yazar "Ertem, Güler" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    İzmir ilinde zeytin yara koşnili (pollinia pollini (costa)(Homoptera: Asterolecaniidae)'nin biyolojisi ve populasyon yoğunluğuna etki eden faktörler üzerinde araştırmalar
    (Ege Üniversitesi, 1994) Ertem, Güler; Pehlivan, Esat
    Ill ÖZET İzmir ili zeytini i klerinde bulunan zeytin yara koşnili (.P9.U.İD.İ3. pollini Oosta (Hom. Asteroleoaniidae) 'nin tanımını yapmak ve yayılışı, zararı, biyolojisi ile populasyon yoğunluğuna etki eden faktörleri belirlemek amacıyla 1990-1994 yıllarında bu çalışma yürütülmüştür. Çalışmada, bu türün bütün gelişme dönemleri tanıtılarak, bunlara ait şekiller verilmiştir. Akdeniz havzanında yer alan ve zeytin yetiştiriciliği yapan bütün ülkelerde, ayrıca, Kırım, Turkmenistan, Azerbaycan, Kalifornia, Şili ve Arjantin'de, yabani ve kültür zeytinleri üzerinde bulunmaktadır. İzmir ilinde bütün ilçelerin değişik yoğunlukta P. pollini ile bulaşık olduğu saptanmıştır. En fazla bulaşıklık %60.85 oram ile Bayındır ilçesinde olmuş ve bunu %50.67 oranı ile Kemalpaşa ilçesi izlemiştir. Çeşme, Urla, Foça, Beydağ, Ödemiş ve Menemen ilçelerinde bulaşıklık %20'nin altında olmuştur. Bulaşık olduğu yerlerde, sırıkla hasat sırasında ve soğuk nedeniyle oluşan kabuk yarıklarında genç dalların çatallanma yerlerinde, yaprak koltuklarında, filiz kıran tPhleoetribus scarabeoides h. (Coleoptera; Looi> (idael, 'in açtığı oyuklarda çok sayıda dişi bireyin üstüste yığın halinde yerleştiği, erkek bireylerin ise daha çok yaprak orta damarına yerleşerek yaprakların kıvrılmasına neden olduğu görülmüştür. Dişi ve erkek nimflerin birlikte yerleştiği tepe tomurcuklarının kuruduğu ve böyle sürgünlerde, yanlardaki gözlerin uyanması sonucunda oluşan yeni sürgünlerin tepe tomurcuklarına tekrar112 P.pollinin bireylerinin yerleştiği ve bu gözleri de kuruttuğu gözlenmiştir. Tepe tomurcuklarının kurumasının ve çok sayıda kısa yan sürgünlerin oluşmasının dallarda çalılaşmalar oluşturduğu, sonuçta meyvesini 2 yıllık dallarında oluşturan zeytin ağacında, ürün dallarının azalması ile verimde düşme olduğu belirlenmiştir. P.pollini'nin biyolojisi ile ilgili olarak çalışmalar, Bornova'da iklim koşullarında bulaştırılan fidanlarda ve iklim kontrollü odada (23 ± 2°C sıcaklık %55-65 orantılı nem ve 14 saat aydınlık) bulaştırılan fidanlarda olmak üzere iki ayrı ortamda yürütülmüştür. Ayrıca Bornova (Merkez), Kemalpaşa (Armutlu) ve Bayındır (Balcı lar) 'da 3 bahçe belirlenerek 5* er ağaç seçilmiş ve bu ağaçlardan periyodik olarak bulaşık dal örnekleri alınarak populasyon değişimi izlenmiştir. Kışın daha çok ergin ve 1 1. dönem nimf halinde bulunduğu belirlenmiştir. Kış başında diğer gelişme dönemlerinin de az sayıda bulunmasına karşılık kış sonuna doğru yumurtalı dişi sayısının arttığı görülmüştür. Yumurtlama periyodunun en az 45 ve en çok 87 gün sürdüğü, bir dişinin en az 26 ve en çok 82 hareketli nimf verdiği saptanmıştır. Doğada ilk hareketli nimflerin nisan ayı sonunda, iklim kontrollü odada ise aralık ayı başında çıkış yaptığı belirlenmiştir. Bu çalışma ile İzmir ili iklim koşullarında yılda bir döl, iklim kontrollü odada ise 14 ayda iki döl verdiği saptanmıştır. Nisan sonunda başlayan hareketli nimf çıkışlarının mayıs ayı başından itibaren arttığı, haziran ayı ortalarına kadar bir miktar azalarak sürdüğü, temmuz ayı sonuna doğru çok az çıkış olduğu görülmüştür. Populasyonun artışında genç sürgünlerde değişik nedenlerle oluşan yarıkların önemli rol oynadığı, yarık ve113 çatlakların P.pollini için iyi bir barınak oluşturduğu dikkati çekmiştir. Çeşit tercihi ile ilgili olarak 9 zeytin çeşidi ile yürütülen çalışmada, Çelebi zeytininde bulaşmanın sıfır olduğu, İzmir sofralık ve çekiçte zeytinlerinde ise çok az bir bulaşmanın olduğu görülmüştür. Ayvalık ve Gemlik çeşitlerinin orta derecede bulaşık, Memeli, Memecik, Çakır ve Erkence çeşitlerinin ise yoğun bulaşık olduğu tesbit edilmiştir. Populasyonu azaltmada kültürel uygulamaların önemli etkisi bulunmuştur. Kültürel uygulamaların populasyon yoğunluğuna etkisini belirlemek amacıyla yapılan budama ve gübreleme denemelerinde şahide göre önemli fark bulunmuştur. Populasyonun azalmasında değişik zamanlarda değişik iklim faktörleri de etkili olmuştur. Özellikle hareketli nimf çıkışı sırasında yağmurun yağması, nimflerin tutunmasını engellemiştir. Doğal düşmanlarını belirlemek için yapılan çalışmalarda zararlı ile ilgili hiçbir parazitoit elde edilememiştir. Predator olarak tesbit edilen Chilocorus bipustulatus (L. ) ve Exochomus quadrimaculatus (L. ) (Col.Coccinellidae) 'un larva ve erginlerinin P.pollini ile de beslendiği ancak populasyonu kontrol edebilecek düzeyde olmadığı belirlenmiştir. Yine polifag bir predator olan Crysopha sp. larvalarının P.pollini I. dönem nimfleri ile beslendiği gözlenmiştir. Predator bir akar olan Cheletogenes ornatus (Canestrini and Fanzago) (Prostigmata, Cheyletidae) 'un P.pollini ile birlikte yaşadığı, kabuk altlarında yerleşik olarak bulunduğu ve hareketli nimfleri emmek suretiyle beslendiği ilk defa bu çalışmada saptanmıştır. Ancak bunun da zararlıyı kontrol edebilecek seviyede olmadığı sayımlarla tespit edilmiştir