Yazar "Boran, Yiğitcan" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Acil servise başvuran 65 yaş ve üstü hastalarda deliryumun mortalite ve morbiditeye etkisinin incelenmesi
    (Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, 2022) Boran, Yiğitcan; Altuncı, Yusuf Ali
    Giriş ve amaç: Çalışmamızda acil servis başvurularının büyük bir kısmını oluşturan 65 yaş ve üstü hasta grubunda bilişsel bir disfonksiyon durumu olan deliryumun ve deliryuma neden olan nedenlerin saptanması; hastaların klinik, epidemiyolojik özelliklerinin kayıt altına alınarak deliryumlu hastanın acil servis sonlanımı ve deliryumun mortalite morbiditeye etkisi hakkında tanımlayıcı bir çalışma yapılması amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: Prospektif ve tanımlayıcı olarak planlanan çalışmamıza Ocak 2021 ve Temmuz 2021 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisi’ne başvuran 65 yaş ve üstü hastalardan bCAM testi ile deliryum saptanan toplam 243 hasta dahil edilmiştir. Hastaların demografik özellikleri, medikal öyküleri ve acil serviste aldığı tanılar kayıt altına alınarak hastaların acil servis sonlanımları ve 3 aylık mortaliteleri takip edilmiştir. Dosya bilgileri eksik hastalar çalışmaya dahil edilmemiştir. Bulgular: Çalışmamıza toplam 243 hasta dahil edildi. Hastaların %54,3 (n=132)’ü erkek ve %45,7 (n=111)’si kadın idi. Olguların %16,9’unda demans; %23,9’unda geçirilmiş deliryum; %14,0’ünde kronik böbrek yetmezliği; %17,3’ünde serebrovasküler hastalık; %25,1’inde malignite ve %7’sinde karaciğer yetmezliği öyküsü olduğu görüldü. Olguların acil servise başvuru anında bakılan vital değerleri arasında sadece solunum sayısı normalden yüksek olup diğer parametrelerde ortanca değer normal aralıkta görüldü. Olguların takiplerinde deliryum olduğu düşünülen olgularda deliryum tiplendirmesi yapılmış ve elde edilen verilere göre; olguların %45,3’ü hipoaktif deliryum; %45,7’si hiperaktif deliryum ve %9,1’inde mikst tip deliryum olduğu tespit edilmiştir. Olguların yaşadıkları yer incelendiğinde %94,2’sinin evinde yaşadığı; %5,8’inin ise huzurevinde bakıldığı öğrenildi. Olguların %51,4’ünde çoklu ilaç kullanımının olduğu görüldü. Olguların sonlanımları incelendiğinde; %61,7’sinin yoğum bakım ünitesine yatırıldığı; %7,0’ının servise yatırıldığı; %1,6’sının acil serviste eksitus olduğu ve geri kalan %29,6’sının taburcu edildiği görüldü. Taburcu edilen 72 olgudan 9’u 72 saat içinde tekrar acil servise başvurduğu görüldü. Yine hastaların %56,4’ünün 3 ay içinde mortal seyrettiği tespit edildi. Olguların sonlanımları ile deliryum tipleri arasında anlamlı ilişki bulunamadı. Olguların en sık servis ve yoğun bakım ünitesi yatışlarının enfeksiyon nedenli olduğu görüldü. Olguların servis yatışlarının, yoğun bakım yatışlarının, tabuculuklarının, acil serviste eksitus ve 3 ay içindeki mortaliteleri ile başvuru RASS skoru arasındaki ilişki incelendi ve hiçbiri ile istatistiksel anlamlı fark saptanmadı. Takibinde deliryum gelişen olguların acil serviste daha fazla beklediği görüldü. Sonuç: Deliryum acil serviste özellikle yaşlı hasta grubunda sık karşılaşılan bir kognitif bozukluktur. Acil servis, yoğun bakım ünitesi yatışlarını, mortalite ve yeniden başvuru oranlarını arttırmaktadır. Acil servis bekleme süresini uzaması deliryum riskini arttırdğından bu sürenin kısaltılması hasta sonlanımlarını olumlu etkileyebilir. Deliryumun erken tanınması ve tedavi uygulamaları sayesinde mortalite ve morbidite oranları düşürülebilir.