Yazar "Özcan, Tuğçe" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Otizm spektrum bozukluğu tanısı ile takip edilen bireylerin ergenlik dönemindeki prognoz, prognoza etki eden faktörler ve yaşam kalitesi açısından değerlendirilmesi(Ege Üniversitesi, 2022) Özcan, Tuğçe; Köse, SezenGiriş: Otizm spektrum bozukluğu (OSB) sosyal, bilişsel ve iletişim alanında gecikme ve işlev bozukluğu ile giden nörogelişimsel bir bozukluktur. Yapılan araştırmalarda çocukluk döneminde OSB tanısı alan bireylerin büyük çoğunluğunun ergenlik döneminde de tanı kriterlerini karşıladığı ve tanının sabit kaldığı gösterilmiştir. Yapılan çalışmalarda OSB tanılı bireylerin akademik beceriler, sosyal ilişkiler, yakın arkadaşlık ilişkileri ve uyuma yönelik davranışlar gibi birçok alanda güçlük yaşadıkları belirlenmiştir. Bu nedenle bu dönemde uygun müdahalelerin yapılması ve gerekli desteğin sağlanması hem OSB tanılı bireyler hem de aileleri için oldukça önemlidir. Amaç: Çalışmamızda, OSB tanısı ile takip edilen bireylerin, ergenlik dönemindeki prognoz, prognoza etki eden faktörler, akademik başarı düzeyi, sosyal iletişim ve cevaplılık düzeyi açısından değerlendirilmesi ve hem olguların hem ebeveynlerinin yaşam kaliteleri ve ilişkili olduğu klinik ve sosyodemografik değişkenlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı polikliniklerinde OSB tanısı ile takip edilen, 15-18 yaş arası 84 olgu çalışmaya dahil edilmiştir. Olguların psikiyatrik tanıları "Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi–Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu–DSM–5 Kasım 2016 –Türkçe Uyarlaması" ile belirlenmiştir. Otizm şiddetinin belirlenmesi için klinisyen tarafından Çocukluk Otizmini Derecelendirme Ölçeği (CARS) ve DSM-5 Klinisyen Tarafindan Puanlanan Otizm Spektrum ve Toplumsal İletişim Bozukluğu Şiddeti Ölçeği doldurulmuştur. Çalışmaya alınan hastaların yaş, cinsiyet, okul, aile, bakım bilgilerini sorgulayan sosyodemografik veri formu klinisyen tarafından doldurulmuştur. Arkadaşlık ilişkilerinin değerlendirilmesi için McGill Arkadaşlık Ölçeği olguların kendileri tarafından doldurulmuştur. Olguların yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi için Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği-Ergen Formu (ÇİYKÖ) olguların kendileri tarafından, ebeveyn formları ise ebeveynleri tarafından doldurulmuştur. Ebeveynlerin yaşam kalitesinin değerlendirilmesi için Otizmde Yaşam Kalitesi Ölçeği Anne-Baba Sürümü, olguların otistik belirtilerinin değerlendirilmesi için Otizm Spektrum Anketi-Ergen Formu (AQ), olguların sosyal alanda yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi için Sosyal Cevaplılık Ölçeği (Social Responsiveness Scale) olguların ebeveynleri tarafından doldurulmuştur. Bulgular: Çalışmamıza, 15-18 yaş arası 14 kız olgu (%16,7) ve 70 erkek olgu (%83,3) olmak üzere toplam 84 olgu alınmıştır. Olguların geçmiş ve mevcut tanıları gözden geçirildiğinde, sadece 4 olguda (%4,8) psikiyatrik komorbidite olmadığı belirlenmiş, olguların %95,2'sinin en az bir psikiyatrik bozukluk için tanı kriterlerini karşıladığı saptanmıştır. En sık görülen psikiyatrik bozukluklar DEHB (%86,9) ve özgül fobi (%34,5) olarak saptanmıştır. Olguların psikiyatrik tedavileri incelendiğinde, %85,7'sinin en az bir psikotrop ilaç kullandığı saptanmıştır. Değerlendirme sırasında yapılan K-SADS görüşmesine göre, olguların %94'ünün OSB tanısını karşıladığı, %6'sının ise tanıdan çıktığı görülmüştür. Otizm şiddeti, arkadaşlarıyla buluşma durumu, günlük teknoloji kullanım süresi ve fiziksel hastalık varlığı OSB tanılı olgularda yaşam kalitesi ile ilgili alt ölçek puanlarını etkileyen faktörler olarak saptanmıştır. Otizmde Yaşam Kalitesi Anketi-Ebeveyn Sürümü A bölümü puanları otizm semptom şiddeti ve baba eğitim düzeyi ile, B bölümü puanları otizm semptom şiddeti, olguların arkadaşlarıyla buluşma durumu, olguların total IQ düzeyleri ve olguların eğitim durumu ile, Yaşam Memnuniyeti bölümü puanları ise otizm semptom şiddeti ve annede psikiyatrik hastalık varlığı ile ilişkili olarak bulunmuştur. Tartışma: Çalışmamızdan elde edilen bulgular, literatürdeki OSB'de yüksek komorbidite oranları, tanısal süreklilik, zihinsel kapasitenin OSB üzerindeki etkileri, sosyal alandaki güçlükler ve hem olguların hem de ebeveynlerinin yaşam kalitesi ile ilişkili faktörler ile ilgili sonuçları destekler nitelikte bulunmuştur. Bu sonuçların, OSB tanılı ergenlerin güçlük yaşadıkları alanlarla ilgili gerekli düzenlemelerin yapılmasına ve daha etkin koruyucu önlemler geliştirilmesine katkıda bulunacağı düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu ; prognoz; yaşam kalitesi ; ebeveyn yaşam kalitesi
