Kaya, NevzatAyhan Erdoğan, Canan2017-03-202017-03-202009https://hdl.handle.net/11454/3900Bilinç ve simgesel denge mercii olarak edebiyat - ‘Binyıl dönümü’ dönemine ait almanca romanlar üzerinde incelemeler” başlıklı doktora tezimin temel taşını yeni bir kuram olan “kültürel ekoloji olarak edebiyat” oluşturmaktadır. İngiliz ve Amerikan edebiyat bilimi tarafından geliştirilen ve uygulanan bu edebi bilimsel kuram, henüz Alman edebiyat eleştirisinde yerleşmemiş, sadece tek tük çalışmalara konu olabilmiştir. Bu tezin amacı, bu kuramın Alman edebiyatı üzerindeki uygulanabilirliğini göstermek ve genel bir kitleye ulaşmasını sağlamayı da hedeflerken, bu kuramın özellikle Alman edebiyatına olan yakınlığını felsefi temeller bazında göstermektir. Bilhassa Nietzsche’nin “Tragedyanın Doğuşu”, Adorno/Horkheimer’in “Aydınlanma’nın Diyalektiği” ve Bahtin’in “Rabelais ve Dünyası” başlıklı yapıtlardaki felsefi temeller kültürel ekolojik edebiyat inceleme yönteminin altmetinlerini oluşturduğu düşünülerek, bu bağlamda tezde incelenmiştir. Kültürel ekoloji kuramının uygulaması binyıl dönümü dönemine tarihledi imiz Alman, Avusturya ve İsviçre edebiyatlarından seçilen eserler üzerinde incelenerek yapılmıştır. Binyıl dönümü olarak nitelediğimiz edebi dönem 21. yy.’a geçiş dönemi olarak da açıklanabilir. Bir yüzyılın ya da bin yılın devrilmesi sosyolojik ve felsefi bazda olduğu gibi edebiyatta da geçmişin sorgulanması ve bilimsel bakımdan özellikle teorik ve pratik uygulamaların tekrar gözden geçirilmesi biçiminde nüksederken, aynı zamanda durağanlaşan bir mentalitenin de tekrar döngüsel bir devinim kazanmasına yol açar. İyice yerleşmiş, klişeleşmiş ve salt us üzerine kurulu bakış açıları özellikle batının dünyaya dualiteler biçimdeki bakışı geçmişten günümüze felsefi incelemelerde ve edebiyat kuramlarında sorgulanmış olsa da kendi veya öteki biçimindeki algı modelinin kırılması edebiyat bilimi içinde gerçekleştirilememiş, hatta özellikle bu dualiter algının temelini oluşturen doğa ve kültür dikotomisinin edebiyatta daha yoğun biçimlendiği düşüncesine sebep vermiştir. Hubert Zapf’ın ekolojik eleştiri’nin devamı olarak ortaya koyduğu ‘kültürel ekoloji olarak edebiyat’ kuramı bağlamında edebiyat salt kültür faaliyetlerini yerleştirme veyahut aksini yansıtarak doğa’ya geri dönüş propagandası biçiminde algılanmaz, tersine bu dikotomilerin birbiriyle olan etkileşimi ve bu etkileşimin toplumda oluşturulabilecek yeni bir algı modeli için gerekliliğini ortaya koyar. Buna göre Zapf’ın geliştirdiği üçlü fonksiyon modeli edebiyata kültür-eleştirel üstsöylem, kurmaca karşıt söylem ve uzlaştırıcı söylemlerarasılık fonksiyonlarını yükler.deinfo:eu-repo/semantics/openAccessAlman Dili ve Edebiyatı A.B.D.Doctoral Thesis