Ersan, MehmetHesamipour Khelejani, Ahmad2019-03-082019-03-082013https://hdl.handle.net/11454/6959XIII. yüzyılın başlarında Moğol kabilelerini birleştirip Asya'nın büyük bir kısmını ele geçirerek Moğol İmparatorluğunu kuran Cengiz Han, daha hayattayken İmparatorluğu kendi oğulları arasında taksim etmiştir. Mengü Kağan, Büyük Moğol Hanı sıfatıyla tahta oturduktan sonra İran ve Şam ülkelerinin fethini tamamlamak üzere Hülagu'yu görevlendirmiş; Hülagu da Şam'a kadar ilerlemiştir. Mengü'nün ölümü, Moğol hanedanı arasında taht mücadelesinin başlaması, Moğol uluslarının birbiriyle savaşlarına yol açmıştır. Bütün bu gelişmeler, Hülagu'nun İran'da İlhanlı Devletini kurmasına fırsat vermiştir. İlhanlı Devleti'nin daha kuruluşunun ilk yıllarından itibaren, Cuci Ulusu ile aralarında anlaşmazlıklar ortaya çıkmış ve bu durum Moğolların batıdaki iki kolunu uzun yıllar sürecek savaşa sürüklemiştir. Savaşın asıl nedenini, iki devletin de Kafkasya ve Azerbaycan toprakları üzerinde hak iddiaları teşkil etmiştir. Dini neden savaşın başlaması gösterilmişse de daha sonra bunun bir savaş bahanesi olduğu görülecektir. Her iki devlet de amaçlarına ulaşabilmek için bölgede müttefik devletler aramaya girişmiş, bu yaklaşım Yakın Doğu'da yeni bloklaşmalara yol açmıştır. Altın Orda, İlhanlılarla ortak düşmanı olan Memlûklere yaklaşırken İlhanlılar da Büyük Moğol Hanı ve Hıristiyan dünyasının desteğini almaya çalışmış, ancak güçlü bir yardım görememiştir. Altın Orda, Memlûk ve Çağatay saldırılarına maruz kalan İlhanlılar, üç cephede mücadeleye mecbur kalmış ve bu da İlhanlıları yıkılış sürecine itmiştir. İlhanlıların yıkılışından sonra Altın Ordu devleti, her ne kadar Cani Bek ve Toktamış Han zamanında Azerbaycan'a sefer düzenleyip Tebriz'i ele geçirmişse de buradaki hâkimiyetlerini devamlı kılamamışlardır. Kesin galibiyetle sonuçlanmayan bu savaşlar, Moğol İmparatorluğunun batı cephesinde güç kaybetmesine neden olmuş ilerlemelerini durdurmuştur. Yaklaşık bir asra yakın devam eden bu savaşlar, Kafkasya ve Azerbaycan üzerinde tahribatlara neden olmuş ticareti olumsuz etkilemiştir.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessTarih A.B.D.Doctoral Thesis